Levensmiddelen-bedrog
Door Udo Pollmer

Onze levensmiddelen worden, naar men zegt, steeds veiliger. Aan de andere kant, worden er steeds weer opnieuw verontreinigingen en vervalsingen onthuld. Udo Pollmer verraadt de trucs van de internationale vervalsers-szene: Riemen vast a.u.b.!

De grote prestatieshow van de levensmiddelenindustrie, De Groene Week, loopt ten einde. Bij de aanblik van alle leuke dieren heb ik iets gemist, namelijk de zwarte schapen, die regelmatig het image van de branche besmeuren. De productie is geglobaliseerd, de handel klaar om alles, aan iedereen, en overal, aan te bieden. Zo kan versneden spul uit Burma kort daarop al in Berlijn in de schappen liggen. Zwarte schapen zijn er per slot van rekening overal. Het thema noopt tot een globaal perspectief.

Laten we eerst eens halt houden bij de eigen voordeur: Al sinds jaren worden ons i.p.v. edele zeetongen culinair minderwaardige vissen voorgezet. Het Max-Rubner-Instituut uit Hamburg testte nog maar eens een keer de situatie. In de gastronomie heeft zich...

Stresshormonen
Door Udo Pollmer

Vermeende „gezonde“ bestanddelen van b.v. sinaasappels of uien kunnen schade aanrichten, zo waarschuwt de levensmiddelenchemicus Udo Pollmer. Enzymen moeten die immers weer afbouwen in het lichaam – net zoals de stresshormonen. Laatstgenoemden konden zo gevaarlijk oplopen.

Wat hebben sinaasappelsap, rode wijn en uiensoep met elkaar gemeen? Ze kunnen de gezondheid schaden. Bij regelmatige consumptie zouden hoofdpijn, diabetes en zelfs hartinfarcten in het spel aanwezig zijn. Deze bewering klinkt nog curieuzer als onlangs de waarschuwing voor kanker bij rood vlees. Maar dit keer is er iets loos met dit verhaal, zij het ook anders dan gedacht.

Het is niet het gehalte aan suiker, alcohol of zout, dat tot een probleem wordt. Het gevaar gaat uit van een verondersteld “gezond” bestanddeel, zoals van het veel bezongen resveratol in de rode wijn, dat zo gezond voor het hart zou moeten zijn, of van hesperitine in sinaasappelsap, dat volgens de voedingsszene de zenuwen beschermt of van het quercetine uit de ui, dat zogenaamd ons immuunsysteem fit houd. En er zijn nog veel meer...

CRISPR/Cas9-Techniek
Door Udo Pollmer

Met de methode genaamd CRISPR/Cas9 laten genen zich manipuleren. De technologie word al lang in de levensmiddelenindustrie aangewend – om b.v. bacteriën te verkrijgen, waarmee yoghurt, salami of roggenbrood gemaakt worden. Juridisch kunnen deze levensmiddelen niet als “genetisch veranderd” gekwalificeerd worden, er ontbreken de kenmerkende sporen.

Het verbaast steeds opnieuw, met welk kabaal onderzoeksresultaten die nergens op slaan als wereldnieuws onder het volk gebracht worden. Merkwaardigerwijs vinden echte doorbraken niet altijd de weerklank, die hen toekomt. Een daarvan is de CRISPR/Cas9-techniek. De methode is zo geniaal, dat vele vaklui verwacht hadden, dat de beide onderzoeksters met de Nobelprijs onderscheiden zouden worden. Het zou anders lopen en Jennifer Doudna en Emmanuella Charpentier hadden het nakijken.

Achter de cryptische namen CRISPR/Cas9 schuilt een elegant schrijfprogramma. Daarmee laten zich genen net zoals tekst editeren. Men kan secties...

Uittreksel uit de Uilenspiegel 6/2013

Door Monika Niehaus

25-Hydroxyvitamin D (kortweg vitamine D) speelt een belangrijke rol bij talloze stofwisselings-processen in het lichaam. Het is eigenlijk geen vitamine maar een voorloper van diverse hormonen. Het wordt door de inwerking van zonlicht op de lichaamshuid gevormd uit een voorfase van cholesterol. In toenemende mate wordt het hormoon aangeprezen als ‘zonnevitamine’: het zou niet alleen positief op het beendergestel uitwerken, maar ook een aanzienlijk aantal andere gebreken bij de mens kunnen verlichten. Maar inmiddels breidt het palet van auto-immuun- en ontstekingsziekten, dementie, depressies, allergieën, hart-, vaat- en infectieziekten en kanker zich steeds verder uit; er komen er steeds meer bij.

Men kan nauwelijks een tijdschrift openslaan zonder op reclameboodschappen te stuiten, die de wonderbaarlijke werking van vitamine D-preparaten bejubelen. Claims op hoopvolle effecten die worden ondersteund door een grote hoeveelheid observatiestudies, waarin regelmatig een samenhang werd aangetoond tussen een lage vitamine D-spiegel en diverse ziektes. Bijvoorbeeld dat wij vooral in de winter met een dalende zonnestand te...

Ongezonde kleurstoffen?

Door Udo Pollmer 

Na de grauwe november dagen wordt het in de adventstijd weer bont en stralend. Dat verhoogt ons levensgevoel. Alleen bij kleurstoffen in het eten zijn er betrokken gezichten. Wie weet, misschien zijn die wellicht schadelijk voor de gezondheid?

Kleurstoffen in het eten zijn gevoelsmatig een moderne uitvinding. Enkele van onze huidige E-nummers waren echter al in het Stenen Tijdperk en vogue, zoals grotschilderingen laten zien: aardpigmenten zoals rode en gele oker – E 172, wit krijt –E170 of zwarte kool – E153.

In de loop van de eeuwen kwamen er steeds weer nieuwe stoffen bij. Het rode alizarine uit de meekrap wortel, dat lever- en nierschade veroorzaakt; of de “gele lack” uit de kruisdoornbes, een grof laxeermiddel. Daarbij schaarden zich kleurrijke mineralen zoals het hoog giftige rode arseen, het vermiljoen, een kwikzilverkleurstof of de oranje loodmenie.

Klinkt niet erg gezond. Niettemin ging er aldoor een groter gevaar uit van leverbot, lintwormen en kleerluizen. De ironie van de geschiedenis wil, dat kleurstoffen vaak zo giftig waren, dat ze, bijvoorbeeld in het eten, vaak een einde maakten aan...