© Uwe Grötzner / www.fotolia.deNieuwe BMI-studie openbaart de willekeur in het “Pippi Langkous” - design

Nadat recente meta-analyses bevestigden, dat overgewicht niet met een verhoogd sterftepercentage [1] ja zelfs met een hogere levensverwachting correleerde [2] kwam nu, wat wel komen moest: De auteurs van een volgende meta-analyse ventileren op dit moment, dat overgewicht toch met voortijdig heengaan verbonden is [3]. Ook al lijkt hiermee het “voedingswetenschappelijk evenwicht” weer in ere hersteld  – is het ook dit keer weer niet zo simpel.

Dat heeft vooral twee gronden, aldus voedingswetenschapper Uwe Knop: “Ten eerste deugt het BMI niet als voorspeller van gezondheid en ziekte of zelfs als ‘nagel aan de doodskist’. Ten tweede is het BMI niet meer dan een marker voor een correlatie, die geen enkele conclusie tot causaliteit veroorloofd”. Daarmee zou het stuk dus al van tafel geveegd kunnen worden, “wanneer daar niet ook nog eens aan de gegevens gesleuteld werd, om de beweerde samenhang te construeren”, aldus Udo Pollmer, wetenschappelijk leider van het Europese Instituut voor Levensmiddelen en Voedingswetenschappen (EU.L.E.e.V.)

De manipulatie van de kerngegevens van het onderzoek is ronduit beschamend: de auteurs hebben bijna twee derde van alle proefpersonen uit hun...

...analyses verwijderd. “Zo werden rokers, ex-rokers en chronisch zieken geëlimineerd. Alhoewel het juist voor deze laatste  groepen,  zowel gezonder als levensverlengend is, lichamelijke “overgewichtsreserves te hebben”, zo verklaart Knop.

Talrijke studies hebben dit de laatste jaren aangetoond [4]. De auteurs maken daar ook geen geheim van: Zonder deze “data-reiniging” zou hun onderzoek tot hetzelfde resultaat als [2] – Overgewicht = lager overlijdensrisico -  gekomen zijn. Dat is zelfs in de publicatie te lezen. Daarmee geldt opnieuw: “Voor de meerderheid van de mensen betekent zogenaamd overgewicht een langer leven. Dat is het werkelijke resultaat van de studie”, zo resumeert Pollmer.

Slank normaal gewicht = vroeger dood!

Echter zelfs bij de resterende en voor de calculatie van het overlijdensrisico erbij gehaalde bijna 4 miljoen probanden (van de 10,6 miljoen) bestaat er een alarmerende overeenstemming met oudere publicaties: Ondergewicht voert snel naar het kerkhof. Concreet: Ondergewicht (BMI onder 18,5) is “dodelijker” als een vetlijvigheids-BMI van 30 tot 35! (HR 1.51 tot 1.45, tabel 2). En dat terwijl de rokers, die een lager gewicht en een hoger overlijdensrisico hebben, vooraf geëlimineerd werden.
Zelfs een BMI van 19.9, dus een zogenaamd “laag BMI-normaalgewicht” (!) brengt de “statistische mensen” vroeger in het graf (HR 1.13, tabel 2). Neemt men de gegevens serieus, dan hebben we niet alleen maatregelen tegen het gevaarlijke ondergewicht nodig, maar in het bijzonder tegen de slankheidswaan, die jonge mensen overal aan gepredikt word”, maant Pollmer
Veel interessants levert ook de appendix van de studie: Zo werd het lichaamsgewicht van de proefpersonen vaak door henzelf gemeten – ergo dus een wetenschappelijk weinig geloofwaardige variabele [5, e tabel 22), want de sterflijkheid bij mensen met overgewicht ligt bij de professionele meting lager. Daarbij is de sterflijkheid bij mensen met overgewicht in recente studies – vanaf 1990 – lager als nog daarvoor [5, e tabel 23].

BMI = Benut Meer Intelligentie

We herinneren u ook bij deze samenhang aan de fundamentele zwaktes van het BMI; “Het BMI maakt geen onderscheid tussen lichaamsvorm en geslacht noch tussen spier- en vetmassa of hun verdeling”, zo licht Uwe Knop toe. Pollmer vult aan: “Het BMI is bij vrouwen in de eerste plaats van de dijbeen lengte afhankelijk – wie korte benen heeft, heeft gewoon pech gehad. Bij mannen is het afhankelijk van de schouderbreedte: Wie smalle schouders heeft en er anders ook nog magertjes uit ziet, is natuurlijk veel “gezonder” als een krachtige kerel. De BMI is geen wetenschappelijke maatstaf, maar primair een middel tot discriminering.

De studie veronderstelt, zonder het expliciet te benoemen, dat “afgeslankte” corpulente mensen dezelfde eigenschappen kunnen krijgen, als mensen, die dank zij hun lichaamsbouw gedurende hun leven mager blijven. Uit een half verhongerde mopshond komt nooit een gezonde windhond en uit een windhond, die zich voorgedaan heeft als kattenjager, door vetmesting geen vriendelijke en omgangsvriendelijke mopshond.

Samenvatting-> Laten we het:”inrichten van de wereld, wiede wiede wiet” liever over “naar de eigen zin” van Pippi Langkous dan aan de recente BMI-rekenspelletjes ter restauratie van het “political BMI-correctness”. Daarbij komt: De poging, de data m.b.t. de sterflijkheid uit “vier continenten” met totaal verschillende leefomstandigheden en doodsoorzaken op het BMI te herleiden spreekt ervoor, dat het zich bij de “Global BMI Mortality-Collaboration” eerder om “globale dieet-collaborateurs” handelt, ergo om een pseudo-medische windmachine, die de bankbiljetten vanuit het publiek in de vangnetten van de dieet-dealers moet gaan blazen.

Bronnen

[1] The Morbidity and Mortality Associated With Overweight and Obesity in Adulthood: A Systematic Review; Dtsch Arztebl Int 2009; 106(40): 641-8; DOI: 10.3238/arztebl.2009.0641
[2] Association of All-Cause Mortality With Overweight and Obesity Using Standard Body Mass Index Categories: A Systematic Review and Meta-analysis; JAMA. 2013;309(1):71-82. doi:10.1001/jama.2012.113905
[3] Body-mass index and all-cause mortality: individual-participant-data meta-analysis of 239 prospective studies in four continents; Lancet (2016; doi: 10.1016/S0140-6736(16)30175-1)
[4] «Übergewichtige Herzinsuffizienz-Patienten leben länger» und «Gesunde Adipositas» (Deutsches Ärzteblatt, 04. 01. 2015)
«Adipöse überleben Sepsis häufiger» (Deutsches Ärzteblatt, 07. 08. 2014)
«Abspecken schützt nicht vor Herzinfarkt» (Ärzte-Zeitung, 26. 06. 2013)
«Schlaganfall und Herzinfarkt – ein hoher BMI an sich ist kein Risiko» (SpringerMedizin, 04. 09. 2013)
«Dicke Schlaganfallpatienten haben bessere Prognose – das Adipositas-Paradoxon im Fokus» (cardio news, 01/02 2013)
«Übergewicht von Vorteil? Das Obesity Paradox: Dicke verkraften zweiten Schlaganfall besser» (Ärzte-Zeitung, 14. 01. 2013)
«BMI und Lebenserwartung – ein paar Kilo zu viel schaden nicht» (SpringerMedizin, 09. 01. 2013)
«Die Gleichung ‹schlank = gesund› geht bei Herzinsuffizienz nicht auf», oder «Dicker Bauch stützt schwaches Herz» (Ärzte-Zeitung, 05. & 12. 07. 2012)
«Schlanke Typ-2-Diabetiker sterben früher» (Medical Tribune, 21. 09. 2012)
«Adipositas-Paradox: Schlanke Typ-2-Diabetiker stärker gefährdet» (idw, Deutsche Diabetes Gesellschaft, 04. 10. 2012)
«Ein hoher BMI per se erhöht Herzinfarkt- und Schlaganfallrisiko nicht» (Ärzte-Zeitung, 25. 09. 2013)
[5] SUPPLEMENTARY von [3] Body-mass index and all-cause mortality: individual-participant-data meta-analysis of 239 prospective studies in four continents; Lancet (2016; doi: 10.1016/S0140-6736(16)30175-1)
 
21. Juli 2016
Autoren / Ansprechpartner:
Europäisches Institut für Lebensmittel- und Ernährungswissenschaften (EU.L.E. e.V.)
Udo Pollmer, Lebensmittelchemiker
Nikolaus Ott, Stochastiker
Uwe Knop, Ernährungswissenschaftler