Brotzeit door Udo Pollmer

De verschillen in de mondflora tussen gezonde tanden en patiënten met cariës of parodontitis zijn frappand. Gezonde mensen hebben meestal bacteriën zoals...

“Oh! Wat smaakt de koffie lekker, lekkerder dan 1000 kussen, milder als muskaatwijn”, zo jubelt Junfer Liesgen in Bach’s Kaffeekantate en vervolgt met een diepe zucht: “koffie, koffie moet ik hebben, en als iemand mij laven wil, ach, schenk mij dan een kopje koffie in!” Alle liefhebbers van het zwarte brouwsel kunnen dat beamen. Genoeg gebruikers waren het aldoor over eens, wat hun kopje koffie aan gaat – alleen de geleerden streden al 500 jaar onvermoeibaar erover, of de stof de gezondheid nu schaadt of baat.

Zoveel staat vast: In Europa werd de koffie ingevoerd als zijnde een geneesmiddel, als wonderdrank. De eerste die over de medicinale werking van een drank <zo zwart als teer> berichtte, was de arts en botanicus Leonhard Rauwolf, die in de 16^e eeuw de ‘morgenlanden’ bereisd had. Volgens zijn publicaties gold de koffie daar zo gezond als in Duitsland de wermut- of kruidenwijn. Een italiaanse tijdgenoot schreef in een brief uit 1615 vanuit Constantinopel “de zwarte drank van de turken is goed voor je gezondheid, omdat het je spijsvertering helpt, de maag sterkt en de sappen vermeerdert. (bedoeld werd de urine en de menstruatie). Bovendien hoorde hij van zijn zegmannen, dat de koffie de slaap na het avondeten verdrijft, waardoor hij genuttigd werd door diegenen die ’s avonds wilden studeren. Al korte tijd later werden de gezondheidsclaims ten noorden van de middellandse zee uitgebreid als het middel tegen: nierstenen, waterzucht, jicht, hoofdpijn, hoesten, katers, hysterie, verstopping, reuma, dronkenschap et cetera.

Het nieuwe wondermiddel kon Sir Thomas Herbert, die in 1626 met een engelse delegatie Perzië bezocht, nog meer positieve eigenschappen toegedicht worden: “heet gedronken is het gezond, het verdrijft de melancholie, droogt de tranen, bedwingt de toorn en ontlokt warme gevoelens.” Vandaag de dag zou psychofarmaca zich zo aan moeten prijzen. Maar dat was nog lang niet alles, zo schreef Sir Herbert: Niettemin zouden de perzen...

Suiker: WHO's aanbeveling kan je gek maken!

De "wereldwijde gezondheidswaakhonden" van de WHO hebben weer eens een bijzonder soort PR-coup gelanceerd: Hun oproep om de suikerconsumptie te verminderen tot 5%  om "de obesitasepidemie te stoppen", verspreidde zich als een lopend vuurtje in de media. Spiegel.de verwoordde het in een notendop: "WHO adviseert niet meer dan zes theelepels per dag". Laten we het kort en krachtig houden: "Deze eis is duidelijk een verkapte marketingcampagne voor kunstmatige zoetstoffen, want er is geen enkel solide bewijs dat suiker je dik of ziek maakt," legt Udo Pollmer uit, wetenschappelijk directeur van het Europees Instituut voor Levensmiddelen- en Voedingswetenschappen (EU.L.E. e.V.).

Zelfs in het geval van tandbederf hebben ze (of het nu in gummibeertjes of fruit zit) het zuur nu voorbijgestreefd: ze tasten het tandglazuur aan - en doen dat meteen na consumptie. Ook als veroorzaker van diabetes...

Ontbijten heeft maar een doel: het verzadigen van kinderen!

“Het ontbijt thuis houdt het hart van kinderen gezond” – met deze fictieve PR-bewering wilden Duitse onderzoekers de media weer eens het geliefde sprookje van het “gezonde ontbijt” toejuichen. “Wie het hartinfarct risico van kleuterschoolkinderen al kan voorspellen, zou zich liever op het ‘lezen van koffiedrab’ specialiseren. Wanneer het al zo is, dan draagt de stress, die zulke mededelingen bij de ouders veroorzaken, aanzienlijk meer bij aan het vroegtijdig overlijden, dan een kinderontbijt – van welke aard dan ook”, aldus Udo Pollmer, wetenschappelijk leider van het Europese Instituut voor levensmiddelen- en Voedingswetenschappen (EU.L.E. e.V.). Het is niet van belang dat het hier bij deze voedingsstudie ook om een observatiestudie handelt, waaruit zich in het beste geval een plausibiliteits-hypothese laat distilleren. Maar zelfs dit lage niveau in ogenschouw nemend dringt de boodschap van het “gezonde kinderontbijt” door als de kleine boodschap in de zandbak. “De gegevens van de originele studie staan niet eens een vaag vermoeden toe, dat ontbijten misschien wel kinderhartjes zouden kunnen beschermen: Het meeste...

Diëten maken dikker!
Vertaling door Piet van Veghel

Of er in januari sneeuw valt, is niet zeker. Maar de “sneeuw van gisteren” valt zo zeker als het amen in de kerk: Elk jaar prijzen de media de nieuwste Nieuwjaars diëten aan. “Eenvoudig slank”, zo luidt de verlokkende slogan 2015, om burgers die af willen nemen tot de koop van de dieet-special uitgave te verleiden. Intussen is het niet meer te bestrijden, dat diëten niet slank maken, maar op de langere termijn dikker”, verklaart oecotrofoloog Uwe Knop, “ daarom kan men enkel een goede raad geven: Houd u zich verre van afvalkuren!” Daarbij speelt het geen rol of er punten, pillen, poedertjes, low- of highCarb of welke fantasieën vindingrijke dieetaanbieders dan ook als het “non-plus-ultra” positioneren. “Alle diëten werken hetzelfde – het aanvankelijke gewichtsverlies berust meestal op...