Brotzeit door Udo Pollmer

Onze dierenbeschermingsorganisaties met hun hoge inkomsten uit donaties hebben toch een heleboel voor het dierenwelzijn bereikt, want viel helpt veel? Nu spreekt de levensmiddelchemicus Udo Pollmer, wetenschappelijk leider van de EU.L.E. vereniging.

Het past in de tijd om het eens te hebben over een vrouw die grootse dingen voor de consument gedaan heeft, maar in het land vrij onbekend gebleven is: Miss Temple Grandin, de invloedrijkste, de meest ervaren dierenbeschermster ter wereld.

Iedereen die het woord "dierenwelzijn" niet meer kan horen omdat onze dierenbeschermers een wereld zonder vee nastreven, kunnen gerustgesteld worden. Temple Grandin is precies...

...tegenovergesteld: Ze zet zich in voor een "levenswaardig leven" voor het lieve vee. "Toen ik als kind met mijn welpjes speelde," zei ze eens, "wou ik de dieren helpen," net als zovele andere meisjes. Maar ze heeft zich niet aangesloten bij "Animal-Liberations", die "huiskippen uit hun stallen voor de soeppan “redden” , ze construeerde liever diervriendelijke stallen en ontwierp betere slachthuizen. Slachthuizen met een, zoals ze zegt, "hoog dierenwelzijn niveau".

Temple Grandin is autistisch. Deze dispositie opende haar ogen voor dieren. Een sleutel-ervaring waren runderen die voor de vaccinatie in een persmachine ingeklemd werden. "Ik was helemaal gefascineerd," schrijft ze, "door de aanblik van de, in deze machine gepropte dieren. Men zou denken, dat de runderen panisch reageren, wanneer ze in de tang worden genomen, maar het tegenovergestelde is het geval. Ze worden ineens heel rustig... Noch terwijl ik naar de runderen keek, werd mij duidelijk, dat ik ook zoiets nodig had. Ik kocht een compressor en gebruikte multiplex platen voor de V-structuur. De zo ontstane squeeze machine werkte perfect. Wanneer ik in mijn squeeze machine ging, kalmeerde ik onmiddellijk. "

Dankzij dit apparaat, was ze in staat om de puberteit te overwinnen en kon zelfs studeren. Het "persen" werkt bij een overbelaste stimulus, die, naast bij autisme, ook dieren tot rust kan brengen. De vang- en behandelingsuitrusting geeft het vee een gevoel dat anders alleen pasgeborenen hebben, wanneer men ze inwikkelt. Natuurlijk moeten dieren niet worden ingeklemd worden, maar de omgevings-prikkels moeten zo worden gedoseerd, dat het dier zich goed voelt.

Grandin ziet de wereld in haar eigen woorden "als een gelukkig dier". Hoe verdraagt zich dat ermee, dat dieren geslacht worden? Koeien, varkens en kippen weten niet - net als de mens ook niet van tevoren weet, wanneer hun laatste uur geslagen heeft. Het vee krijgt daar niets van mee, het wordt op het slachthuis pijnloos en vrij van angst diep verdoofd en daarna pas gedood. Niet te vergelijken met de dood in de vrije natuur. Wilde dieren sterven niet vreedzaam van ouderdom zwakte in de kring van hun dierbaren, maar in de bloei van hun leven aan walgelijke parasieten, worden door wolvenroedels de dood in gejaagd of verhongeren jammerlijk in de winter.

De aandacht van Grandin gaat uit naar de details: als de dieren met hun hoeven of klauwen in de drijfgangen uitglijden, raken zij in paniek. Vloeren moeten altijd absoluut veilig zijn. Als het personeel in het zichtveld van de dieren staan, lopen zij niet verder. Te vermijden zijn gangen, die aan het einde donker zijn, lichtreflecties, rammelende materialen zoals kettingen, kielen, die over de tralies hangen, soms voeren zelfs zonnestralen die door een opening in het dak op de vloer vallen ertoe dat dieren weigeren om over het helle licht op de bodem te stappen. Wanneer de regels in acht worden waargenomen, heeft de drijfhulp voldoende aan een vlaggetje in plaats van het gebruikelijke stroomstootapparaat. Zo ziet praktische dierenbescherming uit. Voor elke diersoort zijn echter andere omgangsvormen noodzakelijk.

Er zijn een paar Duitse slachthuizen die gebruik maken van de aanbevelingen van Grandin. Een deelnemer meldt dat ze in het gelid door de inrichting marcheert, enkele heren proberen haar te volgen en schrijven alles op wat haar opvalt. Dan weer kruipt ze door de drijfgangen voor varkens, om de inrichting vanuit hun perspectief waar te nemen. Er word beweerd dat niets haar ontgaat, nog niet het schijnbaar onnozelste detail.

Tegelijkertijd wordt de vleeskwaliteit beter. Niet alleen omdat de dieren geen stress hebben, maar omdat er bij een verstandig kudde-management er niet langer ruzie en agressie binnen een kudde heerst. Het resultaat van die gevechten zijn bloedige striemen in de spieren, die vaak pas opvallen tijdens de slacht. Dit vlees kan niet meer in de handel worden gebracht.

Volgens Grandin is er nog veel te doen. Ze klaagt over de vele kreupelheid, een teken van ongepast opfok en houding. Steeds belangrijker wordt daarbij het thema antibiotica. Daar vele consumenten antibiotica afwijzen, en de inzet ervan ook tot het verlies van de biostatus kan voeren, wordt ziek vee niet behandeld en lijdt het onnodig - op verzoek van een dier-liefhebbende clientèle.

Nooit en te nimmer zou Mevrouw Grandin zich, naar het “voorbeeld” van onze dierenbeschermingsactivisten, zich in de voetgangerszone uitkleden, met tomatenketchup besmeuren, om een infantiel protest tegen een worstverkoper te demonstreren. Grandin heeft zich als jonge vrouw zich liever in de drek gewenteld om zich op de boerderijen onopgemerkt tussen het vee te kunnen begeven. Smerig en ongewassen, zag ze eruit als een van de cowboys die daar werkten. Vrouwen hadden destijds geen toegang.

Temple Grandin heeft veel en veel meer voor de dieren bereikt, dan al onze dierenbeschermingsclubs, die zwemmen in het geld van donaties en op ieder moment legers van gewillige leden aan kunnen trekken. Zij houdt dieren niet voor beklagenswaardig, maar voor nuttig en smakelijk.

Bronnen 

Grandin T: Ich sehe die Welt wie ein frohes Tier. Ullstein, Berlin 2005

Grandin T: Temple Grandin’s Guide to Working With Farm Animals. Storey Publishing, North Adams 2017

Grandin T: Making slaughterhouses more humane for cattle, pigs, and sheep. Annual Review of Animal Bioscience 2013; 1: 491-512

Film über T. Grandin: „Du gehst nicht allein“, HBO 2010

Website von T. Grandin: www.templegrandin.com/

Stork R: Niederländisches Naturprojekt: Wildnis ist kein Streichelzoo. Spektrum.de 24.08.2018

Tarver T: Animal welfare: good for livestock, good for business. Food Technology2018; Nr.8: 22-28