Door Udo Pollmer

Omdat de vraag naar biologisch voedsel groeit, proberen producenten en de politiek gelijke tred te houden. Dit heeft gedeeltelijk consequenties die met milieubescherming niets te maken hebben, aldus Udo Pollmer.

De biologische landbouw ijlt van succes naar succes, het aanbod is even veelzijdig als goedkoop. Bij vlees zijn veel klanten bijzonder gevoelig. De vraag naar biologisch varkensvlees stijgt elk jaar met 20 procent. Maar in werkelijkheid wordt slechts 0,5 procent van de varkens biologisch geproduceerd in Duitsland.

De prijs die de producent voor zijn biologisch varken ontvangt, is minstens twee tot drie...

...keer hoger dan die voor conventionele dieren. Daarnaast zijn er subsidies voor de conversie van de stal. Maar dat is niet genoeg, want de inspanning is veel hoger, en de productiviteit ligt laag. Biologisch voer is duur: de voedererwten levert Litouwen, de bio soja komt uit China en de voedertarwe uit de Oekraïne. Omdat ondervoeding niet echt diervriendelijk is, geeft menig bedrijf de biologische productiewijze weer op. 


Voor de varkensmesters gloort er nu een sprankje licht aan de horizon: de nieuwe regels voor bemesting komen ten goede aan het vee. Dit wordt aangetoond door ervaringen uit Denemarken. Ook daar werd de stikstofbemesting rigoureus stilgelegd. Resultaat: Bij gebrek aan stikstof dalen niet alleen de opbrengsten, maar ook de kwaliteiten van het graan. Denemarken - ooit exporteur van graan voor brood - werd importeur. Hetzelfde dreigt Duitsland nu. De graanschuren zullen dan steeds meer gevuld worden met voedergraan in plaats van broodgraan - zowel biologisch als conventioneel. Dan wordt vlees goedkoper en brood duurder.

De vrije uitloop veeteelt kent zijn valkuilen

De houding van dieren in de open lucht, het wishful thinking van veel consumenten, heeft zijn valkuilen: wanneer men rassen fokt die geschikt zijn voor de vrije uitloop, zoals de Bentheim-varkens, dan zetten ze rijkelijk spek aan. Daarvoor heb je dan drie keer zoveel voedsel nodig. Het onverbruikte deel daarvan komt er van achteren weer uit. Hierdoor wordt de grond overbemest. Daarbij komen de emissies van "geuren" zoals ammoniak, waarvoor ook weer tal van voorschriften gelden. We staan voor de keuze: landbouw of milieubescherming. Maar slechts een van hen dekt de tafel. 


In het veld lopen varkens eerder ziekten op zoals bruceilose, leptospirose of varkenspest. De afgelopen jaren waren er herhaalde massaruimingen van biologische moeder-zeugen vereist omdat ze in de open lucht aan ziektes gingen lijden die ook voor de mens een bedreiging vormen. Het terughoudende gebruik van geneesmiddelen in bio sector doet daarbij de rest.



Om het binnenhalen van ziektekiemen te verhinderen, hebben deze uitloop plekken een dubbele afrastering nodig. De buitenomheining moet tussen 1,5 en 2 meter hoog zijn. Aan de buitenkant van het hek bevinden zich de draden onder stroom, een halve meter diep wordt draadgaas ingegraven, zodat vossen, wasbeerhonden, wasberen en konijnen er niet overheen kunnen klimmen en het hek niet kunnen ondergraven.

Biologische aardappelen uit Egypte

Waartoe wensen waarover niet nagedacht is kan leiden, ziet men in de aardappelteelt. Het aanbod van biologische aardappelen en daarmee de prijs wordt voornamelijk bepaald door de draadworm - vanwege het gebrek aan effectieve organische hulpbronnen. Van de al lagere oogst is ongeveer een derde door de wormen aangetast en kan niet op de markt gebracht worden. Zo verspillen we voedsel al op het veld. Door gebrek aan eigen oogst komen biologische aardappelen nu ook uit Egypte. De teelt in de woestijn verbruikt een heleboel water. Bij ons hebben we niet genoeg seizoenarbeiders om uit te sorteren - in Egypte helpen de kinderen graag een handje mee.

Vervolgens maken we milieubalansen en footprints en beweren dat deze verspilling ons milieu spaart. Deze illusie werkt alleen omdat nu anderen voor ons de aardappelen telen, die vaak zelf niet genoeg te eten hebben. Daar doneren we dan bereidwillig aan, zodat ze voedsel zonder milieugewauwel kunnen kopen.



Iedereen die denkt dat hij beter voedsel zou krijgen, wanneer hij dieren voedt met paragrafen en akkers met ideologie bemest, drijft de voorgeschreven landbouw naar de ondergang. De boer dient zelf te beslissen hoe hij werkt. Wie hen echter geld cadeau doet, subsidies genaamd, en hen daarmee zou willen verleiden tegen beter weten in verkwistende teeltmethoden te beoefenen, die schaadt het milieu. Goede biologische boeren hebben geen subsidies nodig, en capabele conventionele boeren ook niet. Eet smakelijk!



Bronnen:



Hörning B et al: Freilandschweinehaltung. Kuratorium für Technik und Bauwesen in der Landwirtschaft e. V. (KTBL) Darmstadt


Willer H, Lernoud J: The World of Organic Agriculture 2018. FiBL, IFOAM 2018


Reuter J: Bio-Kartoffeln verschwinden von Feldern im Altenburger Land. Leipziger Volkszeitung Online 7. Sept. 2017


Anon: Bio Kartoffeln – Anbauflächen für den LEH leiden am meisten. Pressemitteilung Bio-Kartoffelerzeuger e.V. vom 21. Okt. 2017


Gersmann H: Bio wird billiger. Sächsische Zeitung Online vom 15. Feb 2018
Freiland Verband: Freilandhaltung von Zuchtsauen.

FREILAND – Verband für ökologisch-tiergerechte Nutztierhaltung, Wien 2008


Richter R: Ohne Ökoförderung nicht rentabel. Bauernzeitung 2017; Sonderheft Mai: 6-8


Meyer K: Freilandhaltung aus Überzeugung. Bauernzeitung 2017; Sonderheft Mai: 12-15


Schaak D: Futter für die Veredelung. Bauernzeitung 2017; Sonderheft Mai: 16-18


Frühschütz L: Wie Bio-Schweine leben. Schrot & Korn 2012; H.4


Wucherpfennig C: Jetzt auf Bio-Schweine umstellen? Top agrar 2016; H.1/ S10-S15


Anon: Bio-Schweine häufig krank. Animal Health Online, Meldung vom 27.06.2015


Weß L: Öko-Kolonialismus. Salonkolumnisten, Beitrag vom 5. Jan. 2018


DLG-Ausschuss Ökolandbau: Herausforderungen bei Strukturen, Wegen, Preisbildung und Risikomanagement meistern. DLG Mitgliedernewsletter Nr. 14 vom 6. April 2018


AgE: Weizen bei 8,4 Prozent Protein: Dänen dürfen wieder mehr düngen. Agrarheute Online, Meldung vom 2. Dez. 2015