Een echte kaskraker
Door Udo Pollmer
Hetzij in de vorm van pillen of poedertjes: vitaminen worden steeds weer als ware wondermiddelen aangeprezen. Was het in de 90-er jaren vitamine D, vandaag beleeft vitamine C de hype. Daarvan profiteert echter alleen de industrie, de gezondheid heeft het nakijken, zo bericht Udo Pollmer.
De strijd om de vitaminen woedt nu al meer dan 100 jaar en het publiek kan nog steeds geen winnaar uit het gewoel ontwaren. Maar boven al het gekrakeel uit schalt de muziek van de fabrikanten. Ze dichten voortdurend nieuwe wonderen toe aan hun pillen en poeders, die andere vergelijkbare producten, zoals het geweide water van Lourdes in de schaduw stellen. Ondertussen veroorzaken rigoureuze test-experimenten binnen de professionele wereld een oorverdovende stilte.
Momenteel hebben die het de goed verkopende vitamine D in de greep. Stichting Warentest kwam tot de conclusie, dat de gebruikelijke...
...gezondheidsclaims niet houdbaar zijn, bovendien kan een aanhoudende overdosering zelfs tot hartritmestoornissen voeren. Ook Ingrid Mühlhauser, Gezondheidswetenschapper uit Hamburg, kan geen voordelen voor het grote publiek ontdekken en waarschuwt eveneens voor overdosering, die vooral bij senioren het risico op een val verhogen.
Reeds in 1992 begon de reeks catastrofen met de zogenaamde antioxidantieve vitamines, waarvan wordt gezegd dat ze op 'vrije radicalen' jagen en daarmee een breed spoor van gezondheid in het lichaam achterlaten. Eerst kwam ß-caroteen, provitamine A op de testbank. In grote, dubbelblinde, placebo-gecontroleerde onderzoeken met tienduizenden deelnemers namen zowel longkanker als hartinfarct in bedreigende mate toe. Vooral rokers waren getroffen. Niet-rokers zijn nog steeds goed bediend met leverschade. Goed tien jaar later, in 2003, kondigde de vakpers "Het einde van de suppletie met antioxidant-vitamines" aan.
Vitamine slikkers sterven eerder
De branche zat met de hoop scherven, maar ze gaf niet op. Nu hees ze de vitamine E op haar schild. Maar nergens was een tastbaar voordeel te vinden. De HOPE-studie begroef in 2005 de laatste hoop; de pillen-slikker had vaker aan hartfalen geleden. Praktisch tegelijkertijd kwam een meta-analyse tot de conclusie: "Een dosis-werkings-analyse onthulde een statistisch significante relatie tussen de vitamine E-dosis en mortaliteit." Met andere woorden: vitamine-slikkers sterven vroeger.
Maar zulke resultaten van degelijke wetenschappelijke onderzoeken worden door veel vitamineonderzoekers gevoeglijk genegeerd. Biostatistica - onder leiding van de gerespecteerde John Ioannidis uit Boston – wonden zich er over op dat de totaal niet onder de indrukt zijnde vakpers gewoon verder over het nut van de dubieuze vitaminen speculeerde. Gezien de verhoogde sterftecijfers zou je kunnen zeggen dat vitamine-experts voor een handvol dollars over lijken gaan.
Intussen was het de beurt aan vitamine C, een stof die al lang heilig verklaard is door zijn gelovigen: nadat zelfs een griepvirus niet onder de indruk was van het zure poeder, werd het nu in een heel andere richting gezocht: veel atleten zweren bij het poeder, omdat het de prestaties zouden profiteren. Ammehoela, het vitamine ondermijnt trainingseffecten. Maar dat is niet alles: antioxidanten-vitamines – aldus de jongste jobstijding, dit keer voor kankerpatiënten - versnellen de ontwikkeling van metastasen.
Twijfelachtige gezondheidsbevorderaars
Maar zoals bekend sterft de hoop het laatst. Ondertussen tekenen zich ravenzwarte vlekken af op het blanke blazoen van de voorheen onberispelijke B-vitamines. De zogenaamd onschuldige vitamine B2 kreeg al nieuwe biologische functies toegewezen en wordt nu in combinatie met daglicht of Uv-straling optioneel gebruikt als insecten gif of desinfecteer middel. Toen kwam het foliumzuur als de vermeend redder van zwangere vrouwen. Het zouden baby's beschermen tegen misvormingen, en nu staan ze zelf onder ernstige verdenking die enkele teweeg te brengen – en wel van de nieren. Bovendien bevordert het zwangerschapsdiabetes bij de moeders.
Gelet op deze schokgolf trok de jongste bevinding bij het thema vitamine B6 relatief weinig aandacht: mannen die tien jaar lang B6-supplementen slikten, leden tweemaal vaker aan longkanker dan diegene zonder de edele gezondheidsbevorderaars, waarvan men naar men zegt niet genoeg kan krijgen.
Overigens: tot nu toe waren er geen problemen met de natuurlijke vitaminegehaltes in voedsel.
Eet smakelijk!
Literatuur:
Wolz L: Vitamin-D-Tabletten: Wie sinnvoll sind Ergänzungsmittel? Interview mit Prof. Mühlhauser, Spiegel.de, 5. März 2018
Jung B: Stiftung Warentest entzaubert Vitamin-D-Hype. DAZ.online 1. März 2018
Stiftung Warentest: Vitamine: Viele Präparate sind deutlich zu hoch dosiert. Test.de 21. Sept 2017
Kaiser J: Antioxidants could spur tumors by acting an cancer gene. Science 2014; 343: 477
Heyden S: Das Ende der Supplementierung mit antioxidativen Vitaminen. Aktuelle Ernährungsmedizin 2003; 28: 113-120
Gomez-Cabrera MC et al: Antioxidant supplements in exercise: worse than useless? American Journal of Endocrinology & Metabolism 2012; 302: E476-E477
Sayin VI et al: Antioxidants accelerate lung cancer progression in mice. Science Translational Medicine 2014; 6: e221ra15
Tatsoni A et al: Persistence of contradicted claims in the literature. JAMA 2007; 298: 2517-2526
Le Gal K et al: Antioxidants can increase melanoma metastasis in mice. Science Translational Medicine 2015; 7: e308re8
Piskounova E et al: Oxidative stress inhibits distant metastasis by human melanoma cells. Nature 2015; 527: 186-191
Pollmer U: Ein Vitamin wirft lange Schatten: B2 hat eine glänzende Zukunft – aber bitte nicht im Essen. Deutschlandfunk Kultur, Mahlzeit. Beitrag vom 11.07.2014
Deshmukh U et al: Influence of maternal vitamin B12 and Folate on growth and insulin resistance in the offspring. Nestle Nutrition Institute Workshop Series 2013; 74: 145-154
Kadir RA et al: Neural tube defects and periconceptional folic acid in England and Wales: retrospective study. BMJ 1999; 319: 92-93
Zhu B et al: Folic acid supplements intake in early pregnancy increases risk of gestational diabetes mellitus: evidence from a prospective cohort study. Diabetes Care 2016; 39: e36-37
Groen In 't Woud S et al: Maternal risk factors involved in specific congenital anomalies of the kidney and urinary tract: A case-control study. Birth Defects Research A Clin Mol Teratology 2016; 106: 596-603
Baggott JE et al: Meta-analysis of cancer risk in folic acid supplementation trials. Cancer Epidemiology 2012; 36: 78-81
Brasky TM et al: Lomg-term, supplemental, one-carbon metabolism-related vitamin B use in realtion to lung cnacer risk in the Vitamins and Lifestyle (VITAL) cohort. Journal of Clinical Oncology 2017; 35: 3440-3448
