Het schandaal gaat verder
Door Udo Pollmer
Niet alleen Fipronil heeft onze eieren vergiftigd. Ook het mijten gif Amitraz werd aangetroffen – in eieren en bio-honing. Het geldt als “gevaarlijk voor bijen” en zou “spraakstoornissen” teweegbrengen. Daar moeten onze kippen toch hartelijk om lachen, meent onze levensmiddelenchemicus.
Nauwelijks begint de opwinding om het mijten gif in de eieren een beetje te luwen of er komen nieuwe malversaties aan het licht. Het fipronilschandaal had een stalreinigingsfirma veroorzaakt, dat het deed voorkomen, dat ze de vogelmijten in de kippenstallen met homeopathische kruidenextracties uit zouden kunnen roeien. Natuurlijk bestaat er geen enkele kippenhouder, ook...
...geen biologische, die zo naïef is om te geloven dat de lichtschuwe bloedzuigers zich door het sproeien met verdunde kruidenthee om zeep laten helpen, ook al zou deze nog zo weerzinwekkend smaken. Maar het geheimvolle preparaat werkte eenvoudig als tierelier. Wanneer er iets helpt om de kippen van hun plaagdieren te bevrijden, dan tasten vele houders dankbaar toe – en ze stellen geen domme vragen.
Toen de Belgische autoriteiten de inhoud van een gevonden jerrycan nader analyseerden, ontdekten ze in de zogenaamde homeopathische mixture niet alleen Fipronil, maar nog een mijten gif meer genaamd Amitraz. Dat is bij kippen eveneens verboden, maar even werkzaam. Net als bij Fipronil bestaat echter een toelating ter bestrijding van teken en mijten bij honden. Terwijl de dierenhouder het middel dankbaar aan zijn vierbenige lieveling overhandigt, waarschuwen kwaliteitsmedia en internetsites zoals die Zeit voor de ernstige gevolgen zoals “spraakstoornissen, lage bloeddruk en desoriëntatie”. Het is onvoorstelbaar wat onze honden en kippen daardoor alles dreigt; chronische blafstoornissen of gekakel als kippen zonder kop? Daar lachen de kippen zich dood om!
De perfecte vrijbrief voor plantenbeschermingsmiddelen
Ook in de fruitteelt word Amitraz gewaardeerd. Het middel beschermt pitvruchten-plantages tegen de bladzuiger cacopsylla pyri en spinmijten. Ondertussen is het in de EU als plantenbeschermingsmiddel verboden. Echter steeds opnieuw weer word geïmporteerd fruit met residuen aangetroffen. Het aantal processen-verbaal loopt echter terug. Kennelijk is het in de productielanden ondertussen bekend, hoe residuen na de oogst weer verwijdert kunnen worden: door een behandeling met ozon verdwijnen verdachte sporen en zodoende is dat de perfecte vrijbrief voor de onnadenkende inzet van pesticiden.
Het mijten gif werd door de toelatingsautoriteit als “bijengevaarlijk” geclassificeerd, reden waarom het niet tijdens de bloei gesproeid mag worden. Volgens Spiegel-Online is Amitraz voor honingbijen “in hoge mate giftig”. Echter het middel, dat in de gedachtewereld van argeloze lezers driftig bijen laat sterven, word door onze imkers direct in de bijenkast gegeven: ter bestrijding van mijten, Zij hangen geïmpregneerde stroken in hun onderkomens, zodat de bijen daarop heen-en-weer lopen en zo de dodelijke dosis voor de mijten opnemen. Wat van ambtswege als “bijengevaarlijk” geclassificeerd word, is nog lang geen bijen gif, het is en blijft een mijten gif. Milieubeschermers verspreiden echter onaangedaan, dat al sporen ervan voor de dreigende instorting van bijenvolken verantwoordelijk zouden zijn.
Pesticiden zijn niet de schuldigen aan bijensterfte
De belangrijkste oorzaak van het bijensterven zijn niet de pesticiden, maar de varroamijt. Via de steek van de bloedzuigers belanden gevaarlijke virussen direct in de hemolymfe, in het bloed van de bijen dus. Aan de effecten hiervan komen veel bijen om. Enkele virussen nestelen zich in het zenuwsysteem en de slachtoffers verliezen hun oriënteringsvermogen, vergissen zich met andere bijenvolken, om zo ook hen weer te besmetten. Imkers, die regelmatig varroa bestrijden, verliezen nagenoeg geen volken. We hebben dus het behoud van bijenbestanden te danken aan een “bijengiftig” pesticide, dat in beduidend hogere doseringen direct in de bijenkast komt, dan zich in het meest ongunstige geval op de bloesem bevindt.
Bij bio-imkers is Amitraz verboden. Jammer, want ook hun bijen lijden onder varroa. Het eind van het liedje: Ook in bio-honing word steeds weer opnieuw Amitraz gevonden, evenveel als Fipronil in bio-eieren. Uiteindelijk is het verstandiger, dat de bio’s hun door parasieten besmette beschermelingen behandelen met werkzame medicamenten, in plaats van hen te laten lijden of zelfs te laten creperen, alleen opdat daarmee de klantenkring hun bio-wil krijgt. Eet smakelijk!
Literatuur:
Anon: Weiterer Giftstoff in Desinfektionslösung entdeckt. Zeit-Onine vom 18. Aug. 2017
Anon: Weiterer Giftstoff in Desinfektionslösung entdeckt. Spiegel-Online vom 18. Aug. 2017
Wehrmann J: Öko-Test: diese drei Bio-Honig-Produkte sind ’sehr gut‘. Utopia vom 28. Okt. 2016
McBean C: A World Compendium – The Pesticide Manual. BCPC, Alton 2012
Verordnung der Kommission Nr. 889/2008 vom 5. September 2008 mit Durchführungsvorschriften zur Verordnung (EG) Nr. 834/2007 des Rates über die ökologische/biologische Produktion und die Kennzeichnung von ökologischen/biologischen Erzeugnissen hinsichtlich der ökologischen/ biologischen Produktion, Kennzeichnung und Kontrolle. Amtsblatt L 250 vom 18.9.2008
Anon: Neues Varroabehandlungsmittel: Apitraz zugelassen. D.I.B. aktuell 2016; H.1: 23
Osman KA: Production of date palm fruits free of acaricides residues by ozone technology as post-harvest treatment. Journal of Food Science & Technology 2015; 52: 3322–3335
Hardebusch B et al: Pflanzenschutzmittel und Organische Kontaminanten in Lebensmitteln tierischer Herkunft – Ergebnisse des Jahres 2012. CVUA Stuttgart, Bericht vom 7. Juni 2013
Aebischer K: «Den Imker des Vertrauens finden» Freiburger Nachrichten vom 16. Feb. 2017
Strub M: Naturreines Bienenwachs ein wichtiger Aspekt in der Apitherapie. Vortrag im Bildungszentrum Wallierhof am 4. Feb. 2017
Genersch E, Aubert M: Emerging and re-emerging viruses of the honey bee (Apis mellifera L.). Veterinary Research 2010; 41: e54
Shah KS et al: Localization of deformed wing virus (DWV) in the brains of honeybee Apis mellifera Linnaeus. Virology Journal 2009; 6: e182
Han Y et al: Virus-induced behavioral changes om insects. In: Mehlhorn: Host Manipulations by Parasites and Viruses. Parasitology Research Monographs 2015; 7: 149-174, Springer, Cham.
