Welk stofwisselingstype bent u?
Door Udo Pollmer
Wie broodjes of pasta nodig heeft, die raakt eerder gefrustreerd van de koolhydraatarme low-carb dieet. Er zijn echter wel degelijk personen, die met het dieet succes behalen. Onze columnist Udo Pollmer meent: Dat ligt aan de stofwisseling – en pleit voor beter na gaan kijken.
Het duitse magazin “Stern” heeft heel moedig een ‘dieet-leugen‘ aan de kaak gesteld: Het waarschuwt voor ‘Low-Carb‘- dus een dieet waarin koolhydraten door vet en eiwit worden vervangen. “Want, aldus het magazin: het idee,...
...om af te nemen ‘zonder het knagende hongergevoel‘ zou eenvoudig ‘te mooi, om waar te zijn‘. Voor volkoren, rauwkost en joggen bestaan er nu eenmaal geen alternatieven.“ Echter deze adviezen worden meestal niet met succes bekroond, zoals velen die af wilden vallen, ervaren hebben.
Ondertussen hebben meerdere onderzoeksgroepen het effect van low-carb op het lichaamsgewicht onderzocht. Bij de jongste meta-analyses vonden de statistici echter niets tastbaars. Desalniettemin ontbreekt het niet aan geloofwaardige berichten, dat men door meer vet en eiwit, en minder brood, pasta of aardappelen, tien of meer kilo‘s verloor, en men met deze kost prima uit de voeten kon. Zijn dat allemaal hersenspinsels? Waarschijnlijk niet, want wanneer dit dieet met rijkelijk dierlijke kost, met vooral veel vetten zoals boter werd volgehouden, dan bleef het gewicht meestal laag. Het meest succesvol zijn in de regel diegene diegeen calorieën tellen of rauwkostfreaks.
Low-carb kan ook dik maken
Is low-carb dus het langgezochte geheim achter de slanke lijn? Nee, want er zijn ook tegenovergestelde resultaten – die natuurlijk minder vaak prijsgegeven worden dan de successen. Low-carb kan van geval tot geval ook dik maken. Daar koolhydraten de vorming van serotonine in de hersenen stimuleren, gaat het afzien daarop niet zelden gepaard met een depressie. Zoals er personen zijn, die door low-carb 20 kilo of meer afgenomen hebben, zijn er ook mensen die hiermee in gelijker mate dikker werden. Wie na een dergelijke ervaring besluit om het dan maar eens met het tegenovergestelde te proberen, dus met high-carb met rijkelijk pasta en broodjes in plaats van worst en kaas, beleefde op die wijze menigmaal een heftige gewichtsafname.
Elk mens eet anders. De mensheid heeft van poolcirkel tot aan de evenaar alle regionen bevolkt, ze leeft op eilanden, in savannen, oerwouden, woestijnen en gebergten en voedt zich met die producten, die daar en alleen daar gedijen. Vele generaties leefden als nomaden, of als jagers en verzamelaars en weer anderen als akkerbouwers. Elk van deze voedingswijzen vergt speciale metabolische aanpassingen.
Personen met de stofwisseling van herdersvolken vallen met low-carb af, in ieder geval wanneer ze zich voorheen tegen hun wil in eerder vetarm en koolhydraatrijk gevoed hadden. Van een voeding met veel ballaststoffen en zetmeel worden ze ziek. Van groenten krijgen ze hoofdpijn en migraine. Bij een typisch jager-en-verzamelaars-aanleg zijn dierlijke producten en groenten optimaal. Wie al aan de akkerbouw aangepast is, kan met zetmeel goed uit de voeten. Wie brood “nodig” heeft, die profiteert meestal ook daarvan.
Ontgiftigingsenzymen spelen sleutelrollen
De biochemie van deze stofwisselingsverschillen is in hun beginsel doorgaans bekend. Een sleutelrol spelen ontgiftings-enzymen, die secundaire plantenstoffen onschadelijk maken. Ontbreken die, dan is dierlijke kost van voordeel. Voor pasta, brood of aardappelen zijn er weer rijkelijk zetmeel afbrekende enzymen alsook een preabsorptieve insulinereflex noodzakelijk, die verhindert dat de bloedsuikerspiegel op hol slaat.
Zonder differentiëring naar stofwisselingstypen, die vaak herkenbaar zijn aan de bestaande voedselvoorkeuren, gaan vele studies de mist in. Daarop berusten ook de teleurstellende resultaten van de bij aanvang genoemde meta-analyse: De hoogst variabele effecten van een voedingswijze lossen zich in het statistische gemiddelden op. Wie meerdere kinderen heeft, kent dit maar al te goed: De ene verzadigt zich met een vleesschotel, de andere eet vooral fruit en melkproducten en de derde wil brood, aardappelen en boter. Anders vallen er tranen.
Wie brood of pasta nodig heeft, die wordt verdrietig van het koolhydraat-arme dieet. Maar wie de worst ook zonder brood smaakt, die vaart gewoonlijk wel met kaasfondue, roerei met spek en vette haring. Maar veel mensen komen noch met low-carb noch met high-carb goed terecht, maar met een voeding, die voor hen – en alleen voor hen – goed verteerbaar is. Eet smakelijk!
Literatuur:
Scheuplein I: Low-Carb: Die Diäten-Lüge. Stern.de Abgerufen am 20. April 2017
Snorgaard O et al: Systematic review and meta-analysis of dietary carbohydrate restriction in patients with type 2 diabetes. BMJ Open Diabetes Research and Care 2017; 5: e000354
Harcombe Z, Noakes T: The universities of Stellenbosch/Cape Town low-carbohydrate diet review: mistake or mischief? South African Medical Journal 2016; 106: 1179-1182
Sackner-Bernstein J et al: Dietary intervention for overweight and obese adults: Comparison of low-carbohydrate and low-fat diets. A meta-analysis. PLoS One 2015: 20: e0139817
Eagle K: Toxicological effects of red wine, orange juice, and other dietary SULT1A inhibitors via excess catecholamines. Food & Chemical Toxicology 2012; 50: 2243-2249
Zeevi D et al: Personalized nutrition by prediction of glycemic responses. Cell 2015; 163: 1079-1094
Pfuhl A: Krank durch gesunde Ernährung. EU.L.E.n-Spiegel 2015; H.2-3. S.40-47
Lampe JW: Interindividual differences in response to plant-based diets: implications for cancer risk. American Journal of Clinical Nutrition 2009; 89: 1553S-1557S
Ahrén B, Holst JJ: The cephalic insulin response to meal ingestion in humans is dependent on both cholinergic and noncholinergic mechanisms and is important for postprandial glycemia. Diabetes 2001; 50: 1030-1038
Pollmer U: Stresshormone: Warum Orangensaft gefährlich sein kann. Deutschlandradio, Mahlzeit vom 15.01.2016 http://www.deutschlandradiokultur.de/stresshormone-warum-orangensaft-gefaehrlich-sein-kann.993.de.html?dram:article_id=342540
