Levensmiddelen-bedrog
Door Udo Pollmer

Onze levensmiddelen worden, naar men zegt, steeds veiliger. Aan de andere kant, worden er steeds weer opnieuw verontreinigingen en vervalsingen onthuld. Udo Pollmer verraadt de trucs van de internationale vervalsers-szene: Riemen vast a.u.b.!

De grote prestatieshow van de levensmiddelenindustrie, De Groene Week, loopt ten einde. Bij de aanblik van alle leuke dieren heb ik iets gemist, namelijk de zwarte schapen, die regelmatig het image van de branche besmeuren. De productie is geglobaliseerd, de handel klaar om alles, aan iedereen, en overal, aan te bieden. Zo kan versneden spul uit Burma kort daarop al in Berlijn in de schappen liggen. Zwarte schapen zijn er per slot van rekening overal. Het thema noopt tot een globaal perspectief.

Laten we eerst eens halt houden bij de eigen voordeur: Al sinds jaren worden ons i.p.v. edele zeetongen culinair minderwaardige vissen voorgezet. Het Max-Rubner-Instituut uit Hamburg testte nog maar eens een keer de situatie. In de gastronomie heeft zich...

...niets gewijzigd: Bij een op de twee bestellingen serveerde de kelner i.p.v. de edele vis simpele pangasius of zelfs hondstongen. De bijna 100 stalen uit de handel waren daarentegen op een uitzondering na allemaal correct. Dientengevolge bedonderd een op de twee keukenchefs zijn gasten met opzet.

Een kogelvis in vermomming

Ook in Brussel, zo klagen de analisten, word in restaurants en EU-kantines de gast i.p.v. kabeljauw en dergelijke, eveneens goedkopere pangasius opgediend. Het is niet anders in Spanje, Griekenland of Italië; de Uni Pisa spreekt bij vis over tot wel 80 procent valse informatie. Om de argwaan van de autoriteiten niet te wekken, declareren Asia-Shops hun gedroogde kwallen eenvoudigweg als “groente”. Levensgevaarlijke kogelvis werd als “calamari” vermomd.

Zelfs bij het vervalsen word nog vervalst, zoals Turkse collega’s vast stelden. Kreeftenvlees word graag uit surimi nagemaakt. Daarvoor worden vissen, die normalerwijze niet als consumptievis aangeboden worden, zoals b.v. de Alaska pollock, met diverse toevoegingen tot een gumachtige massa gekneed, oranje gekleurd en in stukken gesneden. Maar daar, waar in het latijn nog Alaska pollock vermeld stond, was de goedkope vis vaak door nog goedkopere vervangen. Niet eens het bedrog is echt.

Melk is een heel bijzonder sap

India word juist opgeschrikt door een melkschandaal. Dat land is weliswaar een van de grootste melkproducenten ter wereld, maar het is nog niet voldoende. De zuivelfabrieken lengen het basis voedingsmiddel aan met sojamelk. Die is niet alleen spotgoedkoop, maar wordt door vele ouders ook bewust gemeden – niet vanwege ecologische bezwaren, maar wegens hun twijfelachtig hormoongehalte en het oproepen van allerlei allergische reacties.

In een ander groot melkproducerend land, Brazilië, ziet het er niet beter uit: bedorven melk werd met water aangelengd, met natronloog geneutraliseerd en dan met formaldehyde, peroxide of chloor houdbaar gemaakt. De meest voorkomende manipulatie: Een op de twee H-melk was met ureum of met urine aangelengd – en dan op smakelijk na bewerkt met suiker e.d. Het hoeft ons hier echter geen afkeer in te boezemen; In uitzendingen over gezondheid werd jaren geleden door vooraanstaande presentatrices ongegeneerd het drinken van urine als voorzorgsmaatregel aanbevolen. Relevante boeken als “De Gouden Fontein” vinden vandaag nog belangstellenden. Daar zijn een paar spatten in de melk niet onsmakelijker dan een flesje gerijpte plas van ARD-presentatrices.

Alle vette grappen worden losgelaten

In Polen hebben de analisten de boter in het vizier, omdat die palmolie bevat. Explosief werd de zaak door een zwijnenboel, die in Taiwan opdook: Daar ontpopte zich vermeende palmolie in het eten als weekmaker voor kunststof, preciezer gezegd als phthalat. In China daarentegen rechercheerde men naar kokosvet met dierlijk vet. Daarvoor worden gevogelteresten uitgeloogd en de olie aan de schandalig dure “traditionele kokosolie” toegevoegd – in China een supergezonde puur plantaardige lekkernij.

De Chinese autoriteiten hebben nog meer onraad geroken: Kennelijk worden voor lamsspiezen en gesneden waren, graag muizen en ratten gebruikt. Nu zou dat verder niet tragisch zijn, wanneer het zou handelen om knaagdieren uit gecontroleerde opfok of wildvangst met vleeskeuring. Maar kennelijk worden de muizen- en rattenkadavers na grote verdelgingsacties ingezameld en voor spotprijzen aan de koks gegeven. De Chinese levensmiddelenbewaking is ontzet en waarschuwt. Eet Smakelijk!

Literatuur

Kappel K, Schröder U: Substitution of high-priced fish with low-priced species: Adulteration of common sole in German restaurants. Food Control 2016; 59: 478e486

Thomas C: Ein ganz besonderer Saft – Urin. Piper, München 1999

Kroon van der C: Die goldene Fontäne. Die praktische Anwendung der Urin-Therapie. Vgs, Köln 1998

Lohumi S et al: A review of vibrational spectroscopic techniques for the detection of food authenticity and adulteration. Trends in Food Science & Technology 2015; 46: 85e98

Yang J et al: Taiwan food scandal: the illegal use of phthalates as a clouding agent and their contribution to maternal exposure. Food and Chemical Toxicology, 2013; 58, 362e368

Di Pinto A et al: Species identification in fish fillet products using DNA barcoding. Fisheries Research 2015; 170: 9–13

Yen TH et al: Food safety involving ingestion of foods and beverages prepared with phthalate-plasticizer-containing clouding agents. Journal of the Formosan Medical Association 2011; 110: 671e684

Jaiswal P et al: Detection and quantification of soymilk in cow–buffalo milk using Attenuated Total Reflectance Fourier Transform Infrared spectroscopy (ATR–FTIR). Food Chemistry 2015; 168: 41–47

Botelho BG et al: Development and analytical validation of a screening method for simultaneous detection of five adulterants in raw milk using mid-infrared spectroscopy and PLS-DA. Food Chemistry 2015; 181: 31–37

Di Pinto A et al: Packaged frozen fishery products: species identification, mislabeling occurrence and legislative implications. Food Chemistry 2016; 194: 279–283

Xu B et al: Detection of virgin coconut oil adulteration with animal fats using quantitative cholesterol by GC GC–TOF/MS analysis. Food Chemistry 2015; 178: 128–135

Xin Fang, Chi Zhang: Detection of adulterated murine components in meat products by TaqManreal-time PCR. Food Chemistry 2016; 192: 485–490

Keskin E, Atar HH: Molecular identification of fish species from surimi-based products labeled as Alaskan pollock. Journal of Applied Ichthyology 2012; 28: 811–814

Munoz-Colmenero M et al: Evolution of hake mislabeling niches in commercial markets. Food Control 2015; 54: 267e274

Stamatis C et al: What do we think we eat? Single tracing method across foodstuff of animal origin found in Greek market. Food Research International 2015; 69: 151–155

Oceana Europe: Too cheap tob e true: Seafood fraud in Brussels. Fact Sheet Nov. 2015

Armani A et al: DNA barcoding reveals commercial and health issues in ethnic seafood sold on the Italian market. Food Control 2015; 55: 206e214

Armani A et al: DNA barcoding reveals commercial and health issues in ethnic seafood sold on the Italian market. Food Control 2015; 55: 206e214

Tomaszewska-Gras J: Rapid quantitative determination of butter adulteration with palm oil using the DSC technique. Food Control 2016; 60: 629e635

Rebechi SR et al: Adulteration of Argentinean milk fats with animal fats: Detection by fatty acids analysis and multivariate regression techniques. Food Chemistry 2016; 192: 1025–1032

Kamal M, Karoui R: Analytical methods coupled with chemometric tools for determining the authenticity and detecting the adulteration of dairy products: A review. Trends in Food Science & Technology 2015; 46: 27e48