Stresshormonen
Door Udo Pollmer
Vermeende „gezonde“ bestanddelen van b.v. sinaasappels of uien kunnen schade aanrichten, zo waarschuwt de levensmiddelenchemicus Udo Pollmer. Enzymen moeten die immers weer afbouwen in het lichaam – net zoals de stresshormonen. Laatstgenoemden konden zo gevaarlijk oplopen.
Wat hebben sinaasappelsap, rode wijn en uiensoep met elkaar gemeen? Ze kunnen de gezondheid schaden. Bij regelmatige consumptie zouden hoofdpijn, diabetes en zelfs hartinfarcten in het spel aanwezig zijn. Deze bewering klinkt nog curieuzer als onlangs de waarschuwing voor kanker bij rood vlees. Maar dit keer is er iets loos met dit verhaal, zij het ook anders dan gedacht.
Het is niet het gehalte aan suiker, alcohol of zout, dat tot een probleem wordt. Het gevaar gaat uit van een verondersteld “gezond” bestanddeel, zoals van het veel bezongen resveratol in de rode wijn, dat zo gezond voor het hart zou moeten zijn, of van hesperitine in sinaasappelsap, dat volgens de voedingsszene de zenuwen beschermt of van het quercetine uit de ui, dat zogenaamd ons immuunsysteem fit houd. En er zijn nog veel meer...
...secundaire plantenstoffen in groente, fruit en kruiden, waarvoor hetzelfde van toepassing is.
Echter, of iemand van rode wijn, sinaasappels of uien een voordeel heeft of schade oploopt, hangt van zijn individuele ontgiftigings-capaciteit af. Al die veronderstelde waardevolle stoffen dient het lichaam echter ook weer uitscheiden, een opgave, die hun lichaamseigen enzymen , zogenaamde sulfotransferasen, voor hen verrichten.
Verklaring voor meer hartinfarcten op feestdagen
De eigenlijke opgave van de sulfotransferasen is echter niet de ontgifting van citrussappen, groentesoepen of kruidenthee, maar de bestrijding van stress. Wanneer wij bloot staan aan gevaren, zorgen stresshormonen ervoor, dat we sneller en effectiever kunnen reageren. Is het gevaar voorbij, dan is het noodzakelijk, het hormoon-peil weer te laten dalen, opdat de ontspanning intreed. Permanente stress is echt gevaarlijk. Het veroorzaakt zoals bekend gewichtstoename, hartinfarcten en diabetes.
Bij personen met een beperkte uitrusting sulfotransferasen kunnen die plantenbestanddelen fatale gevolgen hebben, want ze “verbruiken” de enzymen, voordat deze zich aan de afbouw van de stress kunnen wijden. Zo stijgt het lichaamseigen dopamine – waaruit het lichaam het stresshormoon adrenaline vormt – bij overeenkomstige capaciteit al na twee glaasjes rode wijn tot op het 50-voudige van de uitgangswaarde. Het merkbare gevolg voor het slachtoffer is een heftige migraine. Dat is daarnaast opgemerkt ook de reden, waarom sommige mensen onder stress of wanneer ze geprikkeld zijn, geen rode wijn of chocolade verdragen. Andere daarentegen helpen deze beide om stress en ergernis te dempen.
Het model verklaart ook, waarom het juist op feestdagen in meerdere mate tot hartinfarcten komt. Stress geeft het bij de feestelijke voorbereidingen genoeg. Het hormoonpeil zit hoog. Wanneer dan “bijzondere” gerechten – een goede rode wijn of lekkere kerststollen met rijkelijke sulfotransferasen-killers geconsumeerd worden, blijft bij gevoelige personen het peil hoog en dit stijgt met de opwinding op de feestdag nog verder – tot aan het hartinfarct.
Verschillende enzym-uitrustingen vanuit de evolutie
De grond, waarom niet alle mensen rijkelijk met sulfotransferasen gezegend zijn, ligt in onze evolutie: Herders en nomaden stonden geen groente, fruit of graan tot de beschikking. Ze hadden nauwelijks ontgiftingsenzymen nodig, want ze aten bijna uitsluitend vlees en vet. Niet toevallig gaan tegenwoordig bovengemiddeld veel nakomelingen van Eskimo’s, Noord-Amerikaanse Indianen en Afro-Amerikanen, aan diabetes lijden door voedsel, dat voor hun aanleg relatief veel brood, groente & fruitproducten bevat.
Beter komen de afstammelingen van jager- en verzamelvolken uit met plantaardige kost. Zij aten naast hun jachtbuit ook allerlei plantaardigs. Het ontbrak hun meestal aan de aanpassing voor zetmeelrijke kost zoals brood of pasta. Deze bekwaamheid werd pas ten gevolge van de zich settelende akkerbouwvolken ontwikkeld, die, om zich te verzadigen, zetmeelrijk graan en knollen verbouwden.
De mensheid kan alles eten. Maar de individuele mens doet er goed aan zich van zijn begaafdheden, neigingen en beperkingen bewust te zijn. Dat geldt niet alleen voor sport- of intellectuele prestaties maar in dezelfde mate voor zijn spijsverteringskunsten. Hoe afzonderlijke mensen eetwaren verdragen bepaald het kader van zijn voeding. Eet smakelijk!
Literatuur:
Eagle K: Toxicological effects of red wine, orange juice, and other dietary SULT1A inhibitors via excess catecholamines. Food & Chemical Toxicology 2012; 50: 2243-2249
Eagle K: Hypothesis: holiday sudden cardiac death: food and alcohol inhibition of SULT1A enzymes as a precipitant. Journal of Applied Toxicology 2012; 32: 751-755.
Zeevi D et al: Personalized nutrition by prediction of glycemic responses. Cell 2015; 163: 1079-1094
Pfuhl A: Krank durch gesunde Ernährung. EU.L.E.nspiegel 2015; H.2-3. S.40-47
Harris RM, Waring RA: Sulfotransferase inhibition: potential impact of diet and environmental chemicals on sterol metabolism and drug detoxification. Current Drug Metabolism 2008; 9: 269-275
Thomae BA et al: Human catecholamine sulfotransferase (SULT1A3) pharmacogenetics: functional genetic polymorphism. Journal of Neurochemistry 2003; 87: 809-819
Phillips DP et al: Cardiac mortality is higher around Christmas and New Year's than at any other time: the holidays as a risk factor for death. Circulation 2004; 110: 3781-3788
Lampe JW: Interindividual differences in response to plant-based diets: implications for cancer risk. American Journal of Clinical Nutrition 2009; 89: 1553S-1557S
Ahrén B, Holst JJ: The cephalic insulin response to meal ingestion in humans is dependent on both cholinergic and noncholinergic mechanisms and is important for postprandial glycemia. Diabetes 2001; 50: 1030-1038
