Levende micro-organismen
Door Udo Pollmer
Probiotica, die onze darmflora zou moeten versterken, zijn net zo misbaar als kiespijn en in het ergste geval zelfs dodelijk. Zo waarschuwt onze columnist Udo Pollmer. Maar goed: De levensmiddelenindustrie heeft al een alternatief ontwikkeld.
Voor de voedingsbranche is de EFSA, de Europese levensmiddelenautoriteit, kennelijk een doren in het oog. Ze doet eenvoudig niet, waarvoor zij doorgaan, In plaats van de reclamespreuken van de fabrikanten en hun medische meelopers niet serieus te nemen, verlangt ze deugdelijke aanwijzingen dat probiotica daadwerkelijk nuttig zijn. Hoe ergerlijk.
Om hun vorderingen te benadrukken, heeft het bedrijfsleven hun krachten in een nieuwe lobbyorganisatie gebundeld, de “International Probiotics Association”. Daarin vloeien nu de activiteiten van beide bestaande organisaties, de...
...“Wereld Alliantie voor Probiotica” en de “Maatschappij voor Yoghurt en Levend Gefermenteerde Melk” samen. Zo opgeblazen als deze woordcreaties zijn ook hun beloftes voor de gezondheid.
Volgens een definitie bevat „Probiotica“ levende micro-organismen, die zich in onze darmen nestelen en onze darmflora zouden kunnen versterken.” Aha. Wanneer de darmflora verse krachten aangeleverd krijgen, dan zoeken de booswichten een veilig heenkomen? In werkelijkheid bestrijd de darmflora alle nieuwkomers – ze deelt haar thuis niet graag met nieuwe gasten, ze verdedigt haar terrein fanatiek tegen “mee-eters”. Verliest de darmflora deze strijd, dan kan dat zwaar opbreken. Volgens de vakpers komt het opnieuw tot sterfgevallen door bloedvergiftigingen, omdat de probiotische kiemen met succes het immuunsysteem wisten te overwinnen
Liever lintwormen in plaats van probiotica?
Wie dus meent, bacteriën als gezondheidstroepen naar zijn ingewanden te moeten sturen, zou het misschien eens met lintwormen moeten proberen. Die bleke kornuiten pakken steviger aan! Lintwormen worden steeds opnieuw therapeutisch erop uitgestuurd: Als slankmakers. Het idee daarachter: Het tuig heeft iets te eten nodig en aldus blijft er minder over voor de cliënt. Dat klinkt misschien logisch, maar het is net zo gestoord als de kwestie met het “sterken van de darmflora”.
Daar gestoorde consumenten steeds op zoek zijn naar zegenrijke producten voor hun gevoelswereld, worden nu zelfs aan babyvoeding extra-bacillen toegevoegd. In antwoord op recente gebeurtenissen wijst het “ministerie voor risicobepaling“ erop dat zich aan de hand van beschikbare gegevens, geen gezondheids bevorderende nut voor zuigelingen af te leiden is door toevoegingen in start- en vervolgvoeding.” Verheugd meldt een site uit de branche dat de firma Nestle afscheid aan het nemen is van levende kiemen en zich sinds kort toelegt op “zombies”, - en ik citeer slechts – dus op ondode bacteriën. De vermeende darmsaneerders word het levenslicht goeddeels – maar nog niet helemaal, uitgeblazen. Daardoor kunnen de driekwartdode gezondheidswezens geen streken meer uithalen en het product is bovendien nog langer houdbaar.
Een langere houdbaarheid
Het is al heel lang bekend, dat vooral lactobacillen hun microbiële omgeving met speciale antibiotica in stand houden. Vooral bij de langer houdbaar maken van delicate salades gebruikt men dit effect. In plaats van de vermaledijde chemische conservering voegt men er nu microbiële beschermingsculturen aan toe, voornamelijk melkzuurbacteriën. Deze produceren niet alleen zuur, maar ook talrijke bacteriocines, een soort smalspoor antibiotica, die voor de benodigde houdbaarheid zorgen.
Het doorslaggevend voordeel van beschermingsculturen: Deze bacteriën plegen zich juist niet in de menselijke darm uit te zaaien. En hun antibiotische bacteriocines? Die waren al in het eten, ook toen nog niemand daar ooit van gehoord had. Met een melkzuurfermentatie hebben onze voorouders hun licht bederfelijke overschotten houdbaar gemaakt. Daarom beweegt het scala aan gezuurde melkproducten zoals yoghurt of kefir en het aanbod aan zure augurken en zuurkool. En uiteindelijk zorgen de bacteriocines ook bij gerijpte worst en zuurdesembrood voor een langere houdbaarheid.
Tegen deze achtergrond kan probiotica gemist worden als kiespijn – maar het is daarentegen veel riskanter. Nestle heeft kennelijk als eerste firma ingezien, dat alleen dode probiotica ook goede probiotica zijn. Eet smakelijk!
Literatuur
BfR: Säuglingsanfangs- und Folgenahrung: Gesundheitlicher Nutzen von probiotischen Zusätzen ist nicht belegt. Stellungnahme 2015; Nr. 25 v. 14. August 2015
Wood J: New association promotes benefits of probiotics in EU. Foodmanufacture vom 9. Nov 2015
Starling S: Working dead? Nestlé scientists find heat-treated ‚zombie' probiotics can boost immunity beyond the grave. Nutra Ingredients.com, Pressemeldung v. 9. Nov. 2015
Viljanen M et al: Induction of inflammation as a possible mechanism of probiotic effect in atopic eczema-dermatitis syndrome. Journal of Allergy and Clinical Immunology 2005; 115: 1254-1259
Hays S et al: Probiotics and growth in preterm infants: A randomized controlled trial, PREMAPRO study. Clinical Nutrition 2015: epub ahead of print
Reddy VS et al: Role of probiotics in short bowel syndrome in infants and children--a systematic review. Nutrients 2013; 5: 679-699
Boyle R et al: Probiotics for the treatment of eczema: a systematic review. Clinical and Experimental Allergy 2009; 39: 1117-1127
Eren Z et al: Probiyotik Tedavisinden Sonra Yaşlı Bir Hastada Gelişen Saccharomyces cerevisiae Fungemisi. Mikrobiyoloji Bülteni 2014; 48: 351-355
Land MH et al: Lactobacillus sepsis associated with probiotic therapy. Pediatrics 2005; 116: 517-518
Chioukh FZ et al: Septicémie à Saccharomyces cerevisiae chez un prématuré traité par Ultra-Levure®. Médecine et Maladies Infectieuses 2013; 43: 359-360
Vahabnezhad E et al: Lactobacillus bacteremia associated with probiotic use in a pediatric patient with ulcerative colitis. Journal of Clinical Gastroenterology 2013; 47: 437-439
Anon: Mutter gibt Tochter Bandwurm-Eier - zum Abnehmen. Focus Online 22. Aug. 2014
Cuello-Garcia CA et al: Probiotics for the prevention of allergy: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Allergy & Clinical Immunology 2015; 136: 952- 961
