Resistente ziekteverwekkers
Door Udo Pollmer
Een ZDF-studie bracht aan het licht: Duitse groenten zijn met gevaarlijke kiemen besmet. Udo Pollmer ziet vooral voor smoothie-drinkers gevaar. Met een blik op de Fransen die hun sla met gechloreerd water wassen, dringt hij aan op nieuwe hygiëne maatregelen voor groente & fruit.
Het was hoogst verdienstelijk toen de ZDF onlangs waarschuwde voor “gevaarlijke kiemen op groente”. De zender steunde daarbij op analyses, die zij in hun opdracht hadden laten uitvoeren. Hieruit bleek dat 40 % van de taugé en zegge en schrijve meer dan 70 % van de onderzochte Aziatische groenten met ESBL kiemen besmet, dus...
...met een bijzonder zorgwekkende groep resistente ziekteverwekkers, die tot levensbedreigende infecties kunnen voeren. Deze resultaten zijn beslist geen journalistieke overdrijvingen van de ZDF, ze geven de actuele besmetting correct weer.
Kennelijk zijn we alweer vergeten dat nog maar een paar jaar geleden meer dan 50 mensen aan taugé gestorven zijn, die met resistente ziekteverwekkers uit ziekenhuizen besmet waren. “Na de EHEC-crisis is er kennelijk weer een “Voor de EHEC-crisis”. Het bedreigingspotentieel neemt toe, wanneer kruiden en groenten in het huishouden direct tot smoothies verwerkt worden. In deze vloeistof kunnen bacteriën zich razend snel vermeerderen. Dan kan het gebeuren, dat liefhebbers van eigenhandig samengestelde plantendrankjes bij de spoedopname belanden.
Daar vooral plantaardige kost besmet is, vindt men vaak de meeste resistente kiemen in de darmflora van vegetariërs. Reflexmatig wordt dan verondersteld, dat deze kiemen “door het diervoer, en via de mest, op tafel” terecht kwamen. Maar zo eenvoudig is het niet. Immers in onze stallen zijn de antibiotica nog werkzaam, en dat ofschoon nagenoeg het hele pakket werkstoffen ingeperkt werd – en volkomen terecht.
Ziekenhuisartsen hebben antibiotica-scholing nodig
In Duitse klinieken daarentegen falen de reserve-antibiotica regelmatig, vooral diegene, die enkel daar voorgeschreven worden. Daardoor belanden jaar na jaar honderdduizenden patiënten op de intensive-care. Naar schattingen van mensen uit het vak, kost dat ieder jaar ongeveer tienduizend van hen het leven.
In Nederland is de problematiek ondanks hun intensieve veehouderij al lang onder controle. Daar worden niet de boeren onder druk gezet, maar worden de artsen geschoold in een correcte omgang met antibiotica, worden werkende hygiënevoorschriften in de ziekenhuizen doorgevoerd, en worden nieuwe patiënten worden op resistente kiemen onderzocht. Dit heeft talloze mensen het leven gered. In Duitsland meent men daarvan af te kunnen zien. Maar vertelt u eens hoe die gevaarlijke multiresistente kiemen dan op de groenten komen?
In veel landen op aarde wordt ongezuiverd afvalwater vaak direct in de akkers geleid. De mengeling uit fecaliën, medicamenten en vloeistof is bewatering bevloeiingen bemesting ineen. Het is niet te filmen, wat daar in het afvalwater van een tropische kliniek allemaal zo rond drijft. Daarvoor is de bouw nodig van beschermde bronnen zonder kunstmest. Daarbij zijn in Azië de modernste reserveantibiotica voor iedereen die het betalen kan, beschikbaar. Zo importeren we op groente & fruit kiemen, die al tegen werkzame stoffen resistent zijn, die hier nog in de toelatingsprocedure zitten.
Met chloorverbindingen tegen kiemen
Op kort of lang , ter bescherming van de gezondheid zijn hygiëne maatregelen onontbeerlijk. In tegenstelling tot vlees, dat een vleescontrole moet ondergaan, is een ambtelijke groentecontrole nauwelijks uitvoerbaar. DE Fransen hebben de betere oplossing: Ze wassen hun sla met gechloreerd water, voordat het in de handel komt – ze accepteren dus liever een paar microgram chloorverbindingen per krop sla dan een cocktail dubieuze kiemen.
Vreemd genoeg windt niemand bij ons zich daarover op, daartegenover is de ophef over de met gechloreerd water besproeide haantjes uit Amerika zo groot, dat de “chloorkippen” uit het vrijhandelsverdrag TTIP tot symbool van het “kwaad” werden en honderdduizenden in Berlijn daartegen de straat op gingen.
De hygiënische “chloorkip” van overzee boezemt angst in – maar de met hoog riskante kiemen verziekte groenten – ja, dit keer is het woord ‘verziekt’ bij uitzondering treffend - geven wij in gepureerde vorm als “salade” in de kinderopvang. Laat niemand mij zeggen, dat hij niet wist, wat hij daar doet. Smakelijk!
Literatuur
ZDF: Gefährliche Keime im Gemüse. Volle Kanne v. 3. Nov. 2015
rbb-Online: Demonstration in Berlin gegen TTIP und Ceta: Mit Chlorhühnchen und Technomusik gegen Freihandel. 10. Okt. 2015
Guinee P et al: E. coli with resistence factors in vegetarians, babies, and non-vegetarians. Applied Microbiology 1970; 20: 531 – 535
Elder HA et al: Human studies to measure the effekt of antibiotic residues. Veterinary & Human Toxicology 1993; 35 (Suppl 1): 31 – 36
Sannes MR et al: Predictors of antimicrobial-resistant E. coli in the feces of vegetarians and newly hospitalized adults in Minnesota and Wisconsin. Journal of Infectious Diseases 2008; 197: 430–434
Kuhrt N: Krieg um die Keime. Spiegel Online 4. Mai 2012
Zurfluh K et al: Extended-spectrum ß-lactamase-producing-Enterobacteriaceae in vegetables imported from the Dominican Republic, India, Thailand and Vietnam. Applied & Environmental Microbiology 2015; 81: 3115-3120
Kägi M: Alarmierend: Multiresistente Keime auf Importgemüse. SRF 14. Apr. 2015
AFP: Bericht: Jährlich 40.000 Tote durch Krankenhaus-Infektionen. Zeit Online 27. Februar 2014
Dekker TJA et al: Successful control of MRSA spread in Dutch hospitals. International Journal of Infection Control 2010; 6: i1
Bachelli MLB et al: Alternative sanitization methods for minimally processed lettuce in comparison to sodium hypochlorite. Brazilian Journal of Microbiology 2013; 44: 673-678
Kutter S: Die Schlacht ums gute Essen. Wirtschaftswoche Online 26. Mai 2014
Reuland EA et al: Prevalence of ESBL-producing Enterobacteriaceae in raw vegetables. European Journal of Clinical Microbiology & Infectious Diseases 2014; 33: 1843-1846
Curtis P, Butler J: Controlling Salmonella in poultry plants. Auburn University, 2009
EFSA: Scientific Opinion on the evaluation of the safety and efficacy of Cecure® for the removal of microbial surface contamination of raw poultry products. EFSA Journal 2012; 10: e2612
