Over risico’s en bijwerkingen

Door Udo Pollmer 

Glyfosaat heeft ondertussen de naam van een kwaadaardig bestrijdingsmiddel. Maar bij alle gerechtvaardigde voorzichtigheid word nu graag over het hoofd gezien, wat het herbicide zo allemaal kan. Voor het meeste onkruid heeft men nu eenmaal ook een gewoon gif nodig, zo meent onze levensmiddelenchemicus.

Het is eigenlijk merkwaardig: Ondertussen waarschuwt zelfs de vakpers voor glyfosaat. Onderzoekers willen nu erkend hebben, dat de onkruidverdelger aan veel ernstige ziektes schuldig is: Aan kanker, Alzheimer, diabetes, hartinfarct, overgewicht, autisme, onvruchtbaarheid, coeliakie, osteoporose en – natuurlijk aan de gekke koeienziekte. Dan hebben wij nog geluk gehad, bij wijze van uitzondering zijn het niet suiker, worst, vet en zout, waarvan de consumptie...

...anders aan al het menselijk lijden debet is. We hebben een nieuwe schurk, het Amerikaanse concern Monsanto, de uitvinder van het herbicide.

Ter rechtvaardiging moesten twee aantijgingen hard gemaakt worden: Als eerste dat glyfosaat de darmflora verandert – daarmee kan alle malaise, die ergens iets met de darm of het immuunsysteem te doen heeft, in haar schoenen geschoven worden. Een zulk effect veronderstelt, dat men bij het ontbijt een flinke slok glyfosaat neemt. Bovendien voert glyfosaat tot een toename van de entropie, dus chaos in het lichaam, omdat het een enzym in de lever zou blokkeren. Dat is natuurwetenschappelijke onzin, en wat het enzym betreft: Het wordt niet door het boosaardige glyfosaat, maar door de oh zo gezonde grapefruits geblokkeerd. Maar afwachten, wanneer astrobiologen waarschuwen, dat de groene mannetjes migraine kregen van herbicide.

Een herbicide, dat niet alleen onkruid het leven ontneemt

Ook wanneer de discussie Kafkaeske vormen aanneemt, zo mogen we niet vergeten, dat de stof echt biologische werkingen vertoont, anders zou het geen herbicide zijn. Het verstoort in onkruid een belangrijk enzym genaamd EPSPS, en daardoor sterven de planten af. Dit enzym is bij zoogdieren en dus ook bij de mens niet aanwezig. Derhalve kan het middel niet op dezelfde wijze inwerken. En desondanks heeft het meer uitwerkingen op de gezondheid als men zou vermoeden. Immers het enzym in kwestie heeft enkele parasieten bij de planten bezorgd. Zulke uitleen uit het plantenrijk doet zich ook voor bij de veroorzaker van malaria. Daarbij kan het een levensbelangrijk aminozuur zelf produceren. Legt men het enzym in de parasieten via glyfosaat lam, dan wordt deze zo verzwakt, dat dan het immuunsysteem van de mensen met de verwekker afrekent en de malaria-patiënt geneest. Naast malaria werkt glyfosaat ook tegen andere gevaarlijke verwekkers, bijvoorbeeld toxoplasmose, amoebe dysenterie of tuberculose. Echter deze samenhang is alleen in de vakpers te vinden.

Bij malaria zijn de artsen dankbaar voor iedere nieuwe stof, want de parasiet is meestal binnen enkele jaren de nieuwste geneesmiddelen te slim af. Dat kost jaar na jaar miljoenen mensen het leven. Maar het medicament zal wel nooit tot inzet komen, want de naam glyfosaat is geruïneerd. Er was een soortgelijk geval bij het thalidomid, beter bekend als contergan. Wanneer de stof correct geproduceerd en ingezet word, dan geneest het lepra. Ook thalidomid werd jarenlang geblokkeerd, met ernstige gevolgen voor de patiënten. In Duitsland werd het in 2009 in alle stilte weer toegelaten.

De zoektocht naar een profijtelijke vervangend middel

Niet alleen de goede naam van glyfosaat is geruïneerd, ook zijn prijs kelderde dankzij goedkope Chinese import. Nu is men op zoek naar medicamenten en herbiciden, die zich beter laten verkopen dan glyfosaat, maar dezelfde werking hebben. Naast zijn functie als herbicide, parasietenmiddel en antibioticum heeft glyfosaat nog een werkterrein. Gebruikt men het doelgericht in de bioreactor, dan verkrijgt men daardoor de dure shikimiszuren en die heeft men op z’n beurt nodig om het griepmiddel oseltamivir te maken, beter bekend als tamiflu. Voor de goede orde: tamiflu bevat geen glyfosaat, maar men heeft het nodig voor de winning van de grondstof.
Omdat tamiflu door de WHO als griepmiddel wordt aangeraden, beloofd het de fabrikant een miljardenomzet. Naar opgave van onafhankelijke experts is de werking echter teleurstellend. De studies werden door ghostwriters geschreven en niet door de genoemde auteurs; de data werden geschoond, de opzet van de studie vertoonde gebreken, vele gegevens werden geheim gehouden en belangrijke nevenwerkingen werden zelfs helemaal niet onderzocht. Wederom typisch.
Dan is glyfosaat toch reëler. Het is goedkoop en het werkt. Smakelijk!

Literatuur:

Roberts F et al: Evidence for the shikimate pathway in apicomplexan parasites. Nature 1998; 393: 801-805

Derrer B et al: The shikimate pathway in apicomplexan parasites: implications for drug development. Frontiers in Bioscience 2013; 18: 944-969

Peek J et al: Isolation and molecular characterization of the shikimate dehydrogenase domain from the Toxoplasma gondii AROM complex. Molecular & Biochemical Parasitology 2014; 194: 16-19

Hossain MM et al: Structural analysis and molecular docking of potential ligands with chorismate synthase of Listeria monocytogenes: a novel antibacterial drug target. Indian Journal of Biochemistry & Biophysics 2015; 52: 45-59

Anon: Pseudowissenschaft: Glyphosat und Grapefruits sind mörderisch. Psiram blog v. 24. 6. 2013

Schönbrunn E et al: Interaction of the herbicide glyphosate with its target enzyme 5-enolpyruvylshikimate 3-phosphate synthase in atomic detail. PNAS 2001; 98: 1376-1380

Roberts CW et al: The shikimate pathway and branches in apicomplexan parasites. Journal of Infectious Diseases 2002; 185 (Sp1): S25-36

Monsanto Technology LLC: Glyphosate formulations and their use in the inhibition of 5-enolpyrovylshikimate-3-phosphate synthase. US 7,771,736 vom 10.08.2010

Dias MV et al: Chorismate synthase: an attractive target for drug development against orphan diseases. Current Drug Targets 2007; 8: 437-444

Arora N Banerjee A: New targets, new hope: novel drug targets for curbing malaria. Mini Reviews in Medicinal Chemistry 2012; 12: 210-226

Roberts CW et al: Antimicrobial compounds. US 2008/0249051 vom 9.10.2008

Blanco B et al: Mycobacterium tubeculosis shikimate kinase inhibitors: Design and simulation studies of the catalytic turnover. Journal of the American Chemical Society 2013; 135: 12366-12376

Peek J et al: Identification of novel polyphenolic inhibitors of shikimate dehydrogenase (AroE). Journal of Biomolecular Screening 2014; 19: 1090-1098

Muregi WF et al: Novel drug targets in malaria parasite with potential to yield antimalarial drugs with long useful therapeutic lives. Current Pharmaceutical Design 2012; 18: 3505-3521

Monsanto Technology LLC: Use of glyphosate to produce shikimic acid in microorganisms. US 2011/0020885 vom 27.06. 2011

Oseltamivir for influenza in adults and children: systematic review of clinical study reports and summary of regulatory comments. BMJ 2014; 348: g2545

Abbasi K: The missing data that cost $20bn. BMJ 2014; 348: g2695

Anon: Oseltamivir (Tamiflu): Nutzen des Neuraminidasehemmers weiter unklar. arznei-telegramm 2012; 43: 17-18

Anon: Eingelagerte Neuraminidasehemmer – teures "Multisystemversagen". arznei-telegramm 2014; 45: 54-55

Anon: Zweifel an den Daten zu Oseltamivir (Tamiflu). arznei-telegramm 2010; 41: 13-14

Samsel A, Seneff S: Glyphosate's suppression of cytochrome p450 enzymes and amino acid biosynthesis by the gut microbiome: pathways to modern diseases 2013; 15: 1416-1463

Samsel A, Seneff S: Glyphosate, pathways to modern diseases II: celiac sprue and gluten intolerance. Interdisciplinary Toxicology 2013; 6: 159-184

Samsel A, Seneff S: Glyphosate, pathways to dodern diseases III: Manganese, neurological diseases, and associated pathologies. Surgical Neurology International 2015; 6: e45

Sherbet GV1: Therapeutic potential of thalidomide and Its analogues in the treatment of cancer. Anticancer Research 2015; 35: 5767-5772

Kaur I et al: Comparative efficacy of thalidomide and prednisolone in the treatment of moderate to severe erythema nodosum leprosum: a randomized study. Australasian Journal of Dermatology 2009; 50: 181-185

Hernandez Mde O et al: Thalidomide modulates Mycobacterium leprae-induced NF-κB pathway and lower cytokine response. European Journal of Pharmacology 2011; 670: 272-279