Door Udo Pollmer

Steeds opnieuw word er geklaagd over veel te goedkope levensmiddelen. Schuld daaraan zijn de krenterige consumenten, zo heet het dan vaak. Maar ook de producenten zouden zich bij de neus laten nemen, meent Udo Pollmer.
Eindelijk heeft de landbouw een stem, die ook gehoord word. Onder het pseudoniem “Boer Willie” heeft een landbouwer uit Niederrhein een brandbrief aan de consument gericht. Naar zijn mening zijn die tamelijk schizofreen. Enerzijds verlangen zij een een ponnie-boerderij met vlinders en bloemetjes, anderzijds zullen ze steeds het goedkoopste van de monoculturen kopen. Eerst stellen ze een heleboel eisen aan de producenten en dan smijten ze hun producten achteloos bij het afval. Voor boer Willie...

...een duidelijk teken, dat onze levensmiddelen te goedkoop zijn, een uitspraak, waarvoor hij op Internet veel bijval kreeg. Een van zijn collega’s kreeg voor zijn aardappelen nog maar één cent per kilo – en in de winkel kost TK-frites dan meer dan het 200-voudige. Hier is iemand “genadeloos zijn zakken aan het vullen”, oordeelt de boer. Zijn frustratie is begrijpelijk, maar geloofd hij werkelijk, dat het geld in zijn portemonnee beland, wanneer de klanten het dubbele betalen.

Duur betekend niet automatisch goed

Geen enkele consument onderhandelt in de supermarkt met de kassière over de prijs. Hij betaald eenvoudigweg. Zo niet de boer. Hij is aangesloten bij een producentenorganisatie en deze komen met de leveranciers en afnemers de prijzen overeen. Wanneer het resultaat voor de producent niet naar tevredenheid is, dan heeft hij zichzelf te grazen genomen.

Natuurlijk verwijzen de winkelketens naar hun klanten. Deze zouden immers het goedkoopste kopen en daarnaar richt men zich dan toch maar. Aan deze situatie heeft de handel zelf bijgedragen. Immers de consument betaald op den duur alleen dan meer, wanneer de beloofde kwaliteit ook objectief waarneembaar is, want hij weet, dat duur niet automatisch goed betekend. Wie informatie beperkt tot reclamesprookjes en coole designverpakkingen, ondergraaft het oordeelvermogen van zijn klanten en zaait scepsis.

Prijzen zijn ook van het vertrouwen afhankelijk. Ontbreekt het vertrouwen, dan daalt de bereidheid om dieper in de buidel te tasten. Voor twijfel en wantrouwen bestaat er sinds jaren voldoende aanleiding. Steekwoord etikettenbedrog. Daarbij komen de landbouwschandalen. Het mag zo zijn dat veel daarvan door de media geënsceneerd zijn, maar wanneer de agrarische sector met zwijgen op aantijgingen reageert, mag men niet verwachten, dat ze daar ook nog voor beloond word. Dat alles knaagt aan de marges.

De boeren zouden het goede voorbeeld kunnen geven

Het is niet helder, wie het meer aan waardering voor ons eten schort – de consumenten of de producenten. Hebben de melkproducenten hun melk niet over de straten uitgegoten uit protest tegen de lagen melkprijzen? Niet helemaal toevallig eindigen protestdemonstraties tegen “de lage prijzen” in de buurt van prijsvechters. Kennelijk geloven veel boeren, dat het alleen hen is toegestaan, goedkoop bij Aldi en Lidl in te kopen, voor alle andere klanten is het aanbod in hun ogen “te goedkoop”.

Maar juist hier zouden onze boeren het goede voorbeeld kunnen geven. Er zijn te weinig klanten voor hoogwaardige levensmiddelen en als producent zouden ze met hun vakkennis niet net zo hulpeloos voor de schappen staan als de normale klanten – of misschien toch?

De “te goedkoop”-discussie kan hoog oplopen. Ze wordt ondertussen door de politiek opgepakt en spitst zich toe in de eis tot belastingverhogingen, want volgens de theorie zou daarmee het voedingsgedrag “verbeteren”. Treed een suiker-, vet- of vleesbelasting in werking, dan zal de handel van de producenten verlangen, dat ze door kortingen de belastingdruk compenseren. Dan hebben de boeren in ieder geval grondige redenen om te jammeren.

De discussie, die “boer Willie” aangestoken heeft, is belangrijk – maar elkaar over en weer de schuld toe schuiven helpt verder niet, maar zal hij ondertussen ook zelf wel weten. Het klopt ook, dat vele consumenten gewoonweg avontuurlijke voorstellingen van de landbouw hebben, en het is alleen maar logisch, dat boeren bij de vaak ongefundeerde aanvallen het geduld verliezen. Doch dat geldt ook omgekeerd. Vele boeren ontbreekt iedere voorstelling, hoe consumenten in elkaar zitten. Dankzij boer Willie begint dat te veranderen. Smakelijk!

Bronnen:

Bauer Willi: Lieber Verbraucher. Blog vom 19.01.2015

Jauch G: Die Wut der Bauern – sind unsere Lebensmittel zu billig? ARD, Sendung vom 10.05.2015