Ijsthee
door Udo Pollmer
Wanneer de waarneming van de Amerikaanse artsen klopt, dan heeft ze verrijkende consequenties: IJsthee zou een oorzaak van nierfalen kunnen zijn. De reden? Niet suiker of aroma’s, maar een plantengif, verklaart levensmiddelenchemicus Udo Pollmer.
Volgens mediaberichten wordt de geliefde ijsthee ervan verdacht, nierfalen te veroorzaken. Aanleiding is een op zich gezonde Amerikaanse burger, die dagelijks meerdere liters gedronken had. De artsen zijn na uitvoerige anamnese er zeker van met deze drank de oorzaak gevonden te hebben en ze zijn overtuigt, dat het zich niet om een individueel geval handelt.
Welke problematische stoffen komen er eigenlijk voor in ijsthee? Volgens de ingrediëntenlijst handelt het zich om een mixture uit water, suiker, aroma’s, citroenzuur en...
...zwarte thee. Een declaratie ontbreekt op het etiket: de methode van houdbaar making. Een conservering is dringend noodzakelijk, want ijsthee bevat in tegenstelling tot de meeste frisdranken geen koolzuur. Daarom word deze drank graag met dimethyldicarbonaat houdbaar gemaakt, - een radicaal, giftig en explosief desinfectiemiddel. Daar het tijdens de behandeling uiteenvalt, hoeft het niet vermeld te worden.
Oorzaak van nierfalen
Maar het desinfectiemiddel is onschuldig. Suiker, water en aroma’s hebben niets te betekenen. Grond voor het nierfalen was volgens de informatie van de artsen een plantengif: het oxaalzuur. En dat is een natuurlijk bestanddeel van zwarte thee, waarvan verondersteld werd dat het geen kwaad kon. De belasting met oxaalzuur wisselt erg sterk van tijd tot tijd, afhankelijk van de theeplantage en de theeoogst. Hoe dan ook, zwarte thee is geen drank, die men met liters tegelijk als vermeend gezonde oppepper naar binnen moet gieten. Het oxaalzuur is zo kenmerkend voor de theestruik, dat hun kristallen voor de identificatie van thee in archeologische proeven dienen.
Naast zwarte thee zijn er nog meer probleem-levensmiddelen: rode bieten, spinazie, snijbiet, rabarber, stervruchten – maar ook pinda’s en sojabonen. Ook hier zijn de schommelingen enorm – bij een onderzoek van sojaproducten op de Amerikaanse markt waren “sojabonen” met anderhalve gram oxaalzuur per 100 gram het sterkste belast. In gelijke mate schommelt de overgevoeligheid van de mensen tegenover het oxaalzuur. Een ding is zeker: Zonder rijkelijk oxaalzuur in het eten ontstaan er geen oxalaat-nierstenen.
Oxalzuur valt tandglazuur aan
De toename van nierstenen bij westerse voeding is terug te voeren op het stijgende aandeel van bladgroente – want vooral bladeren bevatten oxaalzuurkristallen. Ze moeten de tanden van de weidedieren afschuren. Liefhebbers van spinazie kennen het, wanneer de tanden na de maaltijd stroef aanvoelen: oxaalzuur valt het glazuur aan.
Hoge oxalaat-gehaltes zijn niet alleen schadelijk voor de tanden, maar ze tasten ook de mineraalstoffenhuishouding aan. Diëtisten raden graag spinazie aan als leverancier van calcium, om het beendergestel te verstevigen. Het mineraal is volgens voedingstabellen weliswaar rijkelijk voorhanden, maar het kan helemaal niet opgenomen worden, daar het met oxaalzuur gebonden is. Oxaalzuur onttrekt calcium aan het lichaam.
Drink nooit groene smoothies
Bijzondere voorzichtigheid is geboden bij groene smoothies – veel mensen geloven, dat ze b.v. radijsjes –of rabarberblad kunnen gebruiken en de voedingswaarde door wilde kruiden en zuring verder kan worden verbeterd. Deze producten zijn op goede grond uit onze keukens verdwenen. Radijsjes –en rabarberblad kunnen levensgevaarlijke hoeveelheden bevatten. Zelfs bij zuringsoep zijn dodelijke vergiftigingen bewezen. Drinkt u daarom nooit groene smoothies, waarvan u de samenstelling niet zeker weet.
Gelukkig is er een probaat middel tegen oxalaat-stenen, die ongeveer 80 procent van alle nierstenen uitmaken: In landen waarin de mensen zich geen dure of complexe therapieën kunnen veroorloven worden eenvoudigere genezingsmethoden gevraagd. Daar zet men bij oxalaat-stenen allereerst in op de beproefde “Limonade-therapie” die eenvoudig in het gebruik met een paar flessen gewoon in de handel zijnde sinaasappel –of citroenlimonade bestaat. Het citroenzuur lost de pijnlijke calciumoxalaat-stenen eenvoudig op. Smakelijk.
Literatuur:
Syed F et al: A case of iced-tea nephropathy. New England Journal of Medicine 2015; 372: 1377-1378
Farré M: et al: Fatal oxalic acid poisoning from sorrel soup. Lancet 1989; II: 1524
Zhang J et al: Calciphytoliths (calcium oxalate crystals) analysis for the identification of decayed tea plants (Camellia sinensis L.). Scientific Reports 2014; 4 : e6703
De SK et al: Changing trends in the American diet and the rising prevalence of kidney stones. Urology 2014; 84: 1030-1033
Getting JE et al: Oxalate nephropathie due to 'juicing': case report and review. American Journal of Medicine 2013; 126: 768¬-772
Hönow R et al: Oxalate content opf green tea of different origin, quality, preparation and time of harvest. Urology Research 2010; 38: 377-381
Sasaki M et al: Oxalate nephropathy with granulomatous lesion due to excessive intake of peanuts. Clinical & Experimental Nephrology 2008; 12: 305-308
Massey LK et al: Oxalate Content of Soybean Seeds (Glycine max: Leguminosae), Soyfoods, and Other Edible Legumes. Journal of Agricultural & Food Chemistry 2001; 49: 4262-4266
Zuckerman JM et al: Hypocitraturia: Pathophysiology and medical management. Reviews in Urology 2009; 11: 134-144
Seltzer MA et al: Dietary manipulation with lemonade to treat hypocitraturiv calcium nephrolithiasis. Journal of Urology 1996; 156: 907-909
Noonan SC et al: Oxalate content of foods and its effect on humans. Asia Pacific Journal of Clinical Nutrition 1999; 8: 64-74
