Ondervoede bejaarden
door Udo Pollmer
Arme hongerige bejaarde. Rond een derde van de bewoners in bejaardenhuizen geldt als ondervoed. Voor levensmiddelentechnieker Udo Pollmer is het een groot schandaal. Hij ziet het als een plicht van de leiding om in plaats van therapieën behoorlijk vlees op het menu te zetten.
Bij dit persbericht van de maatschappij voor gastro-enterologie, spijsverterings- en stofwisselingsziekten stokt de adem bijna in je keel: Tot wel 60 procent van de mensen in bejaardenhuizen, verpleeginrichtingen en ziekenhuizen zouden gebrekkig- of ondervoed zijn. En wat zou u daartegen doen? Duidelijk toch, hetzelfde wat men met grote publieke deelname bij misoogsten, natuurrampen en...
...hongersnoden in Afrika doet: Men geeft de slachtoffers iets voedzaams te eten, bij voorkeur datgene wat ze het liefste hebben. Zo komen ze snel weer op krachten. Overal op de wereld verrichten goed koks en oplettend personeel zo ware wonderen.
Maar dat had je hier gedacht! Artsen en voedingsadviseuses zien dat heel anders: Want als het om eten gaat, zijn er in plaats van goede koks, goed betaalde deskundigen nodig, zodat de patiënten i.p.v. een smakelijke maaltijd een “voedingsdieet” kan worden geserveerd. Met het oog op de calorieënfobie onder nauw verwante beroepsgroepen moeten zieken en zorgbehoevende oudjes met het ergste rekening houden: Door het vak gezelschap voor gastro-enterologie word met nadruk veel groente, dat gewoonlijk caloriearm is, samen met rijkelijk volkoren, vermoedelijk opdat schrale senioren naast hun honger ook nog buikpijn zullen krijgen. Dan kunnen ze zich meteen door hun adviserende gastro-enterologen laten behandelen.
Oudere mensen hebben voldoende calorieën nodig
De klacht over ondervoede senioren is niet helemaal nieuw. Al in 2012 had het Europese Informatiecentrum voor Levensmiddelen (EUFIC) alarm geslagen: Ondervoeding kost de maatschappij al dubbel zoveel miljarden als de zogenaamde epidemie van het overgewicht. Ik citeer: “Volgens schattingen bestaat in Europa bij 33 miljoen mensen het risico van een voedseltekort.” Ondertussen kunnen het er al een paar meer zijn – want de mensen worden ouder. Overigens: De magerzuchtigen ontbreken bij deze berekening nog. Het ging bij het Brusselse Instituut alleen om iedereen, die onvrijwillig dreigen te verhongeren – vooral om oude en zorgbehoevenden.
Ondervoede patiënten en senioren hebben een verhoogd risico op infecties en vallen, die weer ziekenhuisopnames tot gevolg hebben. Er bestaat geen duidelijke samenhang tussen verslechtering van de voedingssituatie en functionele tekorten, zoals het verlies van vermogen tot zelfverzorging. Oude mensen hebben voldoende calorieën nodig, omdat vaak alleen nog maar kleine porties gegeten kunnen worden. Daar verrichten nu juist de verboden slagroom en roomboter wonderen. Dierlijk eiwit – in de vorm van gehakt, eieren of verse kaas – ondersteunt de regeneratie en houdt bij krachten.
Waarom word op kroketten en balletjes gehakt bespaart?
Wanneer in bejaardenhuizen voor een klein appartement per maand duizenden euro’s neergeteld moet worden, is het onbegrijpelijk, waarom op veel plaatsen op de porties krachtbouillon, kroketten en gehaktballetjes bezuinigd word. En het blijft onbegrijpelijk waarom in vele klinieken, verpleeg- en bejaardenhuizen en geen tijd is om ondergewicht te herkennen en te vermijden. Waarom merkt niemand dat de patiënten vaak de eetlust vergaat, zodra ze hun caloriearm eten krijgen? Ziet er niemand dat de patiëntes bijna geen vlees meer op de graat hebben? Misschien is de bedrijfsleider eraan gehouden, zijn gasten een dag lang te verplegen met een bedrag dat je neer moet tellen voor 3 zakjes kattenvoer in de supermarkt. Voor volledig zinloze maar schandalig dure therapiën ontbreekt het geld echter zelden. De beschamende voedingssituatie in menig tehuis en ziekenhuis is een schandaal. Alleen de omstandigheid, dat bij ieder oudere, die nog op zichzelf staat, problemen met ondergewicht een zeldzaamheid zijn, onderstreept dat de misstanden allesbehalve door God vergeven zijn. Het is al komisch: Daar waar geneesheren en voedingsdeskundigen geen adviezen kunnen verstrekken, blijven de mensen langer bij krachten. Misschien zijn knappe kokkinnen toch de betere therapeuten.Smakelijk!
Literatuur
DGVS: Gefährlicher Gewichtsverlust bei Senioren: Mangelernährung im Alter frühzeitig erkennen und behandeln. Pressemeldung vom 11. 2. 2015
Seitz H: Mangelernährung kostet 13 Milliarden Euro. Hochrhein-Zeitung 9.3.2009
Lochs H, Dervenis C: Malnutrition – the ignored risk factor. Digestive Diseases 2003; 21: 196–197
Söderström L et al: Nutritional status predicts preterm death in older people: a prospective cohort study. Clinical Nutrition 2014; 33: 354-359
Eufic: Es ist an der Zeit, Mangelernährung in Europa anzuerkennen. Food Today 2012; Ausgabe 3
Meijers JM et al: Malnutrition prevalence in The Netherlands: results of the annual Dutch national prevalence measurement of care problems. British Journal of Nutrition 2009; 101: 417-423
Hajjar R et al: Malnutrition In Aging. The Internet Journal of Geriatrics and Gerontology. 2003; 1 (1)
Löser C: Malnutrition in Hospital: The Clinical and Economic Implications. Deutsches Arztebl Int 2010; 107(51-52): 911-7;
Ljungqvist O, de Man F: Desnutrición, un problema sanitario de gran magnitud en Europa. Nutrición Hospitalaria 2009; 24: 368-370
