Hormoonbeschadigende chemicaliën
Door Udo Pollmer
Chemicaliën kunnen ons hormoonsysteem storen en onze voortplantingsmogelijkheden beïnvloeden. Daarop maakt de EU-commissie ons nu attent. Udo Pollmer houd dat voor milieu-alarmisme – en waarschuwt voor een ander gevaar.
„Endocriene Disruption“ zo heet de nieuwe kreet uit de woordenschat van de milieu-alarmisten. Bedoeld word een beïnvloeding van hormonale processen door vreemde stoffen. Voor het gevoel klinkt alles wat aan onze hormonen komt, enigszins bedreigend. Maar er bestaat niets in ons leven, dat niet in staat is, hormonale processen te beïnvloeden en te veranderen. Deze...
...regelmechanismen zijn er ook voor opdat het lichaam in een voortdurend wisselende omgeving snel kan reageren en zich aan kan passen, om het even of hij het koud krijgt of ons angst voor endocriene disruptoren laat bekruipen.
Hormonale storing is moeilijk te definiëren
Wie een komkommersalade eten wil, die zijn endocriene signaalstoffen worden al bij de aanblik actief, om de spijsvertering voor te bereiden. Ook in aanwezigheid van geliefde mensen, melden zich blij gestemd allerlei hormonen, die anders maar een beetje rond liggen te lummelen.
Het is moeilijk, een biologisch normale reactie van een hormonale “storing” te onderscheiden, en zeker wanneer die uit reageerbuis-proeven afgeleid werd. Naar believen kan uit ieder resultaat een risico herleid worden.
Wilt u een voorbeeld? Deense consumentenbeschermers strijden tegen kauwgom omdat deze antioxidanten bevatten. In celculturen heeft men minimale veranderingen aan receptoren voor hormonen waargenomen. Daaruit trekken de consumentenbeschermers de conclusie, dat kinderen gevaar lopen door endocriene disruptoren. Een veel sterkere “endocriene disruptor” is een televisieprogramma waaraan men zich ergert en dat voor stresshormonen zorgt en daarmee het hartinfarct bevordert. Even terzijde: Hier zou natuurlijk kauwgom helpen, omdat kauwen stress afbouwt.
Deense lange termijn studie: Vruchtbaarheid daalt niet
Aanleiding voor de strijdkreet over „endocriene disruptoren” was een Deense studie, die in 1992 voor opschudding zorgde: Het heette, het aantal spermatoïden zou al 50 jaar lang continueerlijk afnemen en op een dag zou het gedaan zijn met de menselijke voortplanting. Als oorzaak werd over de belasting met chemicaliën gespeculeerd. Sindsdien dwaalt het idee door de hoofden, dat de mannenwereld door weekmakers impotent zou worden en door pesticiden onvruchtbaar. Maar al vrij snel kiemde twijfel aan de studie, daar de data uit heel de wereld bijeen gesprokkeld waren, van industrienaties tot aan de derde wereld landen, en binnen een enkel land vielen de resultaten totaal verschillend uit.
Om deze kwestie op te helderen, financierde de Deense regering het systematisch onderzoek van de auteurs: Van 5000 rekruten werden 16 jaar lang zaad- en bloedmonsters afgenomen, vragenlijsten ingevuld en geanalyseerd. Het was de grootste en meest gecompliceerde studie, uitgevoerd met de degelijkste methoden. Geduldig wachtte de wetenschappelijke gemeenschap op het resultaat. De onderzoekers zwegen echter hardnekkig, maar waarschuwden indringend voor de hormonale problemen door de gifstoffen in het milieu. Uiteindelijk dwongen de geldgevers tot openbaarmaking van de gegevens. Resultaat: De these, dat de vruchtbaarheid van de Denen daalde, was eenduidig vals, de trend bewoog zich in de andere richting. Ook studies uit andere landen bevestigen dit. Wanneer er überhaupt een invloed van endocriene disruptoren bestaat, dan is die geringer in plaats van groter geworden. Het idee is echter een eigen leven gaan leiden. Overal worden nu risico’s vermoed, het maakt niet uit in antioxidanten in kauwgom of weekmakers in babyflesjes.
Soja-eiwit aantoonbaar schadelijk
Het valt echter te vrezen, dat deze trend zich spoedig zal wenden. Niet wegens komische chemicaliën, maar omdat steeds meer mensen sojaeiwit consumeren. Dat bevat ontegenzeggelijk aanzienlijke hoeveelheden plantaardige geslachtshormonen. Gevaar lopen vooral kinderen. In een vakblad voor pediatrie rekenden de auteurs voor, dat een zuigeling die “uitsluitend met sojamelk gevoed word, dagelijks ongeveer de dosis van vijf anticonceptiepillen binnen krijgt. Deze hormonen schaden de intellectuele ontwikkeling, het immuunsysteem en de voortplanting.
Ondertussen stoppen steeds meer moeders hun baby’s vol met sojahormonen, omdat ze “plantenmelk” voor “gezonder” houden en bang zijn geworden voor endocriene disruptoren, die in de kunststof flesjes zouden kunnen loeren. Eet smakelijk!
Literatuur
EU-Kommission: Brüssel stellt Kriterien für hormonschädigende Chemikalien vor. Pressemeldung 16. Juni 2016
Carlsen E et al: Evidence for decreasing quality of semen during past 50 years. British Medical Journal 1992; 305: 609-613
Bonde JP et al: Trends in sperm counts: the saga continues. Epidemiology 2011; 22: 617-619
Zaruk D: My sperm is fine – the myth of endocrine disruption. The Risk-Monger 25 Okt. 2013
Bhatia J, Greer F: Use of soy protein-based formulas in Infant feeding. Pediatrics 2008; 121: 1062-1068
Søndergaard N: Children’s chewing gum contains endocrine disrupting substances. Forbrugerrådet Tænk Kemi, Kopenhagen, 9. Juli 2015
Irvine CH et al: The potential adverse effects of soybean phytoestrogens in infant feeding. New Zealand Medical Journal 1995; 24: 318
Sheehan DM et al: Isoflavone content of breast milk and soy formulas: benefits and risks. Clinical Chemistry 1997; 43: 850-852
Badger TM et al: The health consequences of early soy consumption. Journal of Nutrition 2002; 132: 559S-565S
Nguyenle T et al: An investigation on the extraction and concentration of isoflavones in soy-based products. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis 1995; 14: 221-232
Napier ID et al: Testicular development in male rats Is sensitive to a soy-basedd diet in the neonatal period. Biology of Reproduction 2014; 90: 1-12
Bar-El DS, Reifen R: Soy as an endocrine disruptor: cause for caution? Journal of Pediatric Endocrinology and Metabolism 2010; 23: 855-861
Pop A et al: Individual and combined in vitro (anti)androgenic effects of certain food additives and cosmetic preservatives. Toxicol In Vitro. 2016; 32: 269-277