Goji-Bessen
Door Udo Pollmer

Goji-bessen zouden wondervruchten met unieke super-voedingsstoffen zijn, aldus beloven charlatans – en zelfs media van naam slaan over van enthousiasme. Eentje doet hier niet aan deze hype mee: Udo Pollmer. Hij waarschuwt: Dat fruit hoort in de apotheek.

„De unieke concentratie van super-voedingsstoffen” aldus een veel bezochte website met gezondheidstips, “maakt de goji-bes tot een van de beste levensmiddelen in de wereld. Ze schenkt ons optimale prestatievermogen en een lang en gezond leven.” Zijn er nog meer verdachte aanwijzingen nodig om te gaan twijfelen aan een levensmiddel dan...

...deze warmhartige woorden? Zoveel euforie wekt wantrouwen. Het geeft ook te denken, dat het bij de rode goji-bessen gaat om verwanten van tabak, bilzekruid en belladonna – dus om nachtschadegewassen.

Natuurlijk eten we ook paprika, tomaten en aardappelen, echter bij aardappelen is het al generatieslang bekend, dat men ze moet schillen, en men weet dat men tabaksbladeren niet in smoothies mag verwerken. Zulke kennis ontbreekt bij vele levensmiddelen, die uit den vreemde naar ons toe komen.

Als drug niet goed genoeg

De verwantschap met de belladonna & co wekte nu de interesse van de vrienden van “bewustzijnsverruimende” planten. Inderdaad vind men in de goji-bessen bekende hallucinerende stoffen. Het gehalte aan scopolamine – de drug in het bilzekruid – en aan atropine – de drug in belladonna – is te laag, om merkbare effecten te bereiken.
Vreemd genoeg bevinden zich in Chinese bronnen formuleringen zoals: de bessen zorgen voor “mooie ogen” hetgeen klinkt als een verwijzing op grotere pupillen – en daarmee op atropine! Geheel ten overvloede is er nu ook een studie, die in de vrucht rijkelijk atropine aantoonde. Hier kan echter een verwisseling met een verwante soort de reden zijn, die beduidend hogere gehaltes laat zien.

Maar hoe kan de klant weten, dat hij ook geen slachtoffer van gelijk uitziende vruchten wordt? Wanneer de vruchten verwerkt zijn, b.v. in drankjes, kan niemand zeker zijn, of hij ook de “juiste” goji-bessen consumeert. Op deze wereld zijn er vele rode bessen, die er hetzelfde uitzien en waarvan er vele giftig zijn.

Medicamenten horen in de apotheek

Het feit dat de bessen in China als geneeskrachtige plant bekend staan, staat tegenwoordig bijna gelijk aan heiligverklaring, ofschoon verstandige mensen daardoor eerder op hun hoede zijn. Het betekend immers, dat een of meerdere inhoudelijke stoffen als geneesmiddel geclassificeerd dienen te worden. Echter medicijnen hebben in het eten niets te zoeken – noch in vruchtensap noch in de schnitzel. Ze horen in de apotheek – niet in het schap bij het fruit.

Zo kwamen patiënten, die bloed verdunnende pillen ingenomen hadden, na de consumptie van een goji-sapje in levensgevaar. Omdat goji eveneens bloed verdunnend werkt. Traden inwendige bloedingen op. De bessen beschadigen – net als veel medicamenten – kennelijk ook de lever, er zijn gevallen van hepatitis gedocumenteerd, b.v. door de consumptie van de bessen in de vorm van thee.

Goji-bessen verstoren in de lever de cytochroom-stofwisseling – en daardoor zijn de werkingen van medicamenten niet langer in te schatten. In ieder geval dienen mensen die allergisch zijn voorzichtigheid de overhand laten hebben. De toename van allergische reacties, voor een deel met levensgevaarlijke anafylactische shock, bracht Spaanse artsen ertoe, hun patiënten te onderwerpen aan een provocatietest. Tot hun verbazing reageerden meteen 24 van de 30 personen op goji-bessen – en dat ofschoon de meesten van hen nog nooit goji-bessen gegeten hadden. De grond daarvoor zijn talrijke kruisallergieën met tomaten, noten, perziken, kiwi’s. ambrosia en latex.

Allergieën tegen levensmiddelen dankzij goji bessen

Daarmee valt te vrezen, dat men zich per goji bessen allergieën tegen normale levensmiddelen op de hals kan halen. De geliefde omschrijving van “superfoods” als “immuun versterkend” mag men daarvoor in de plaats als een aanwijzing op allergeniteit en gaan zien.

Omdat de plant ook bij ons gedijd, groeit de belangstelling van tuinbezitters. Maar pas op! Goji is een woekerend onkruid, een gevreesde invasieve soort, die men niet meer de baas word.
Dan is het maar beter, wanneer de Chinezen hun struikjes op overloopgebieden aanplanten. In dergelijke plantages veroorzaken ongedierte en ziektes aanzienlijke problemen. Echter met zulke gezonde bessen zullen mogelijke residuen van Chinese plantenbeschermingsmiddelen vermoedelijk niet veel meer om het lijf hebben. Eet smakelijk!

Literatuur

Kerchner A et al: Protein and alkaloid patterns oft he floral nectar in some solanaceous species. Acta Biologica Hungarica 2015; 66: 304-315

Larramendi CH et al: Goji berries (Lycium barbarum): risk of allergic reactions in individuals with food allergy. Journal of Investigative Allergology and Clinical Immunology 2012; 22: 345-350

Chen J et al: Investigation on occurence of lycium pests and their natural enemies. Zhongguo Zhongyao Zazhi 2002; 27: 819-823

Anon: Goji-Beeren – Wunderfrüchte für alle. Zentrum der Gesundheit; Website, letzte Aktualisierung am 20.02.2016

Zhao ZH et al: Risk assessment and control strategies of pests in Lycium barbarum fields under different managements. Ying Yong Sheng Tai Xue Bao 2009; 20: 843-850

Harsh ML: Tropane alkaloids from Lycium barbarum Linn., in vivo and in vitro. Current Science 1989; 58: 817–818

Lam AY et al: Possible interaction between warfarin and Lycium barbarum L.. Annals of Pharmacotherapy 2001; 35: 1199–1201

Leung H et al: Warfarin overdose due to the possible effects of Lycium barbarum L. Food & Chemical Toxicology 2008; 46: 1860–1862

Adams M et al: HPLC-MS trace analysis of atropine in Lycium barbarum berries. Phytochemical Analysis 2006; 17: 279–283

Potterat O; Goji (Lycium barbarum and L. chinense): phytochemistry, pharmacology and safety in the perspective of traditional uses and recent popularity. Planta Medica 2010; 76: 7–19

Klenow S et al (Hrsg): Risikobewertung von Pflanzen und pflanzlichen Zubereitungen. Berlin BfR-Wissenschaft 2012; H.1

Franco M et al: Hepatitis autoinmune desencadenada tras el consumo de bayas de Goji. Medicina Clinica (Barc). 2012; 139: 319–322

Arroyo-Martinez Q et al: Lycium barbarum: A new hepatotoxic "natural” agent? Digestive and Liver Disease 2011; 43; 749

Monzón Ballarín S et al: Anaphylaxis associated with the ingestion of Goji berries (Lycium barbarum). Journal of Investigative Allergology and Clinical Immunology 2011; 21: 567-570

Zhang J et al: Bleeding due to a probable interactio between warfarin and Gouqizi (Lycium Barbarum L.). Toxicology Reports 2015; 2: 1209-1212

Rätsch C: Enzyklopädie der psychoaktiven Pflanzen. AT Verlag, Aargau 2012

O‘Mahoney Carey S: Psychoactive Substances. Clonmel o.J.

Gámez C et al: Goji berry. A potential new player in latex-food syndrome . Annals of Allergy, Athma and Immunology 2013; 110: 206-207

Carnés J et al: Recently introduced foods as new allergenic sources: sensitation to Goji berries (Lycium barbarum). Food Chemistry 2013; 137: 130-135

Vidal K et al: Intake of a milk-based wolfberry formulation enhances the immune response of young-adult and aged mice. Rejuvenation Research 2010; 13: 47-53

Zauli D et al: Anaphylaxis induced by Goji berries. Annals of Allergy, Asthma and Immunology 2015; 114: 535-536