Brotzeit door Udo Pollmer
Gebrek aan water veroorzaakt veel commotie. "De strijd om water begint', zo ruist het op hete dagen op het internet. De profeten van de Club van Rome hebben diep in hun zwarte bolletjes glas gekeken, en ontzet de gezadelde paarden van de apocalyptische ruiters de sporen gegeven. "Alleen al in deze eeuw", zo melden hun discipelen, zullen "miljarden mensen" hun leefomgeving verliezen, hetzij door overstromingen ofwel door droogte en watertekort."
Veel burgers vrezen nu dat ze snel zonder drinkwater zullen komen te zitten. Inderdaad is maar 3 procent van het water op aarde zoetwater, waarvan slechts 0,3 per mille in absolute cijfers direct toegankelijk is als oppervlaktewater. Daarbij komt het grondwater, wat een totaal maakt van slechts 1 procent. Het meeste is...
...ondrinkbaar zeewater. Lange tijd werd ontzilting van zeewater beschouwd als een luxe die alleen de oliestaten zich zouden kunnen veroorloven, omdat ze de afvalwarmte van hun elektriciteitscentrales tegen een nultarief gebruiken.
Tegenwoordig levert zeewater niet alleen aan de Golf, maar ook in Noord-Afrika een groot deel van het drinkwater. Malta of Singapore dekken zelfs hun complete vraag uit zee - meestal door verdamping of membraanscheiding. Het resterende waterige zoutconcentraat, dat naast zout ook alle andere ingrediënten van de zee bevat, wordt teruggeleid. De stoffen die worden toegevoegd voor de opwerking komen grotendeels overeen met de stoffen die worden gebruikt voor de behandeling van ons drinkwater en komen van nature voor in zee.
De oceaan als „dodeszone“
Een klein deel van het waterig residu wordt gebruikt om mineralen zoals de additieven E 170 (calciumcarbonaat) of E 516 (calciumsulfaat) te winnen. De concentraten zijn altijd al populair geweest bij aquariumhouders. Natuurlijk wordt het spul ook aangeboden voor schoonheidsverzorging en als voedingssupplement. Volgens de reclame zou het "uitzonderlijk goed verdraagbaar" zijn. Iedereen tevreden dus?
Verre van dat: "Ontziltingsinstallaties hebben een schaduwzijde die tot dusverre nauwelijks aandacht heeft gekregen", zo meldt het populaire "kennismagazine" Scinexx. Ze "produceren grote hoeveelheden hoog geconcentreerde pekel". Wereldwijd "komt er dagelijks 142 miljoen kubieke meter van deze pekel terecht in het milieu". Wat zo bedreigend klinkt, is de zoutoplossing die eenvoudigweg terug in zee vloeit. Nu waarschuwt het portaal dat deze "loog", dat wil zeggen het zoute water, de "gevoelige ecologie van de wateren" verstoort. Ja, zo'n broze oceaan is als een mimosa, als het schrikt, dan verhangen de vissen zich in verlaten netten, het zout pekelt de walvissen en het water gaat vermoedelijk baden.
Het zout uit de zee "verhoogt" volgens Scinexx "het zoutgehalte" van de zee. Pardon? En als het regent, zal de oceaan wel verwateren? Het kan nog absurder: met de "loog" zouden ook "giftige chemicaliën en zware metalen uit het ontziltingsproces" in het systeem terechtkomen, wat zou leiden tot "zuurstofgebrek". Het resultaat: "zuurstofarme doodszones". En waar komen de "chemicaliën", de "zware metalen" vandaan? Uit de zee! Sinds mensenheugenis drijft alles wat in de aardkorst voorkomt en oplosbaar is, zoals radioactief uranium, in de oceaan. Hiervan alleen al komt vier en een half miljard ton van nature voor in zee. Of algengif. Of, of, of.
Water à la carte
Niet alleen grootschalige watercentrales met verdampers, maar ook moderne nanotechnologie levert zoet water. Bijvoorbeeld de Water-Chip, die met zeer weinig elektriciteit volstaat: aan de kusten is er genoeg wind of zon om een oneindig aantal Chips aan te drijven. Ook het transport van zoet water via pijpleidingen of aquaducten is geen heksenwerk.
De eenvoudigste apparaten werken zelfs zonder elektriciteit, zoals de Watercone. Neem een plastic kap van polycarbonaat en leg deze over een kom met zout water - door de zon verdampt het water en verzamelt het zich in een kanaal aan de binnenrand. Dit maakt het mogelijk om elke dag een liter drinkwater te produceren. Wanneer men de kap gewoon op de grond zet, wordt het bodemvocht gebruikt.
Van handzame apparaten tot grote systemen, alles is beschikbaar, of het ruwe water nu zout, vuil of vervuild is. De kleinste zien eruit als dikke plastic rietjes, de buizen zijn gecoat met een ultrafiltratie-eenheid. Wie de "halm" in een plas dompelt, zuigt drinkwater op. Eén buis levert tot duizend liter. Bijna alle bacteriën, virussen en parasieten worden verwijderd, vuil sowieso. Er zijn goedkope gezinsapparaten die jarenlang schoon water leveren - overal en zonder externe energie. Het water wordt wanneer nodig onttrokken en klotst niet rond in tanks waarin zich giftige algen ophouden.
Inline-elektrolyse werden ontworpen voor tropische landen. Het gebruikt de desinfecterende werking van chloor - maar zonder deze toe te voegen. Daar in natuurlijk water altijd een paar chloride-ionen opgelost zijn, vormt zich met een beetje electrische stroom – gewonnen door zonnecollectoren – een desinfectiemiddel, dat na gedane arbeid weer uiteenvalt.
Wonderwapen PET flessen
Er is veel vraag naar gebruikte PET-flessen. Ze worden gevuld met vervuild water en zes uur lang horizontaal in de middagzon geplaatst. Bij temperaturen boven de 50 °C treedt een sterk synergetisch effect op: Samen met de UV-A-straling van de zon is het water dan steriel. Helaas ontbreekt het in veel ontwikkelingslanden aan voldoende PET-flessen.
Daar waar water schaars is, maar mist hangt, kunnen mistharpen uitkomst bieden: het opgespannen nylonweefsel oogst tot wel 50 liter vers water per vierkante meter per dag. Een nieuwe ontwikkeling is de Warka-toren, die ook de mensen in de hooglanden van Ethiopië "vanuit de lucht" verzorgt. Tegenwoordig bestaan er overal ter wereld aangepaste technologieën.
Drinkwater zou dus in overvloed aanwezig moeten zijn. Het is ook geen kwestie van geld. Het is een kwestie van politieke wil. Maar in plaats van de moderne technologie te stimuleren, of het nu gaat om "nano" of "plastic", eisen ecoclowns, verkleed als boetepredikers, dat de prijs van water verhoogd word, zodat de burgers eindelijk "water gaan besparen". Of het bespaarde dan in de Sahara uit de lucht komt vallen? In ieder geval betekent dit een regen van geld voor de bottelaars van flessenwater, omdat het gewone kraanwater voor onze verwende ecofarizeeërs niet goed genoeg is.
Literatuur
Wolter K: Steht die Erde vor dem Kollaps? – 50 Jahre Club of Rome. Myheimat.de 30. August 2018
Eichhorn C von: Klimawandel: In Europa wird das Wasser knapp. Sueddeutsche.de 6. August 2019
Podbregar N: Die Schattenseite der Entsalzung. Scinexx.de vom 16. Januar 2019
Jones E et al: The state of desalination and brine production: A global outlook. Science of The Total Environment 2019; 657: 1343-1356
Olivier J: Fog harvesting: An alternative source of water supply on the West Coast of South Africa. GeoJournal 2004; 61: 203-214
Qadir M et al: Fog water collection: challenges beyond technology. Water 2018; 10: e372
Schunk C et al: Testing water yield, efficiency of different meshes and water quality with a novel fog collector for high wind speeds. Aerosol and Air Quality Research 2018; 18: 240–253
Mishra SS: Warka Water Tower: An innovative method of water harvesting from thin air in semi-arid regions. International Journal of Scientific Engineering and Research 2019; 7 (1)
Knust KN et al: Electrochemically mediated seawater desalination. Angewandte Chemie International Edition 2013; 52: 8107–8110
Kim SJ et al: Direct seawater desalination by ion concentration polarization. Nature Nanotechnology 2010; 5: 297-301
Elimelech M, Phillip WA: The future of seawater desalination: energy, technology, and the environment. Science 2011; 333: 712-717
Boo C et al: Fouling control in a forward osmosis process integrating seawater desalination and wastewater reclamation. Journal of Membrane Science 2013; 444: 148–156
Prante JL et al: RO-PRO desalination: An integrated low-energy approach to seawater desalination. Applied Energy 2014; 120: 104–114
Li C et al: Solar assisted sea water desalination: A review. Renewable and sustainable energy reviews 2013; 19: 136–163
Sankar MU et al: Biopolymer-reinforced synthetic granular nanocomposites for affordable point-of-use water purification. PNAS 2013; 110: 8459–8464
Otter P, Goldmaier A: Solar- und Wassertechnik ermöglichen neue Lösungsansätze für die Trinkwasserproblematik in Entwicklungsländern. Deutsche Lebensmittel-Rundschau 2014; 110: 54- 59
Heierli U: Marketing Safe Water Systems. Swiss Agency for Development and Cooperation, Employment and Income Division, Bern 2008
Mäusezahl D et al: Solar drinking water disinfection (SODIS) to reduce childhood diarrhoea in rural Bolivia: A Cluster-randomized, controlled trial. PLoS Medicine 2019; 6: e125
Bitew BD et al: The effect of SODIS water treatment intervention at the household level in reducing diarrheal incidence among children under 5 years of age: a cluster randomized controlled trial in Dabat district, northwest Ethiopia. Trials 2018; 19: e412
Hillebrand T et al: SCIPIO—Scientific purification indicator. MDPI Proceedings 2018; 2: e960
