Brotzeit door Udo Pollmer

Veel boeren staan ondertussen met hun rug tegen de muur. Sinds hun vertegenwoordigers het parool uit laten gaan, dat conventionele boeren biologische landbouw als een gelijke dienen te beschouwen, gaat het snel bergafwaarts met de goede reputatie van conventionele boeren. Er is niets tegen een respectvolle omgang met elkaar, maar daarvan kan geen sprake zijn: Bio leeft op kosten van hun collega's.

Steeds meer burgers geloven intussen, dat biologische boeren de fatsoenlijkste, de verstandigste boeren zouden zijn, die hun gewassen oogsten zonder pesticiden, zonder kunstmest, in harmonie met de natuur, terwijl de anderen roofbouw plegen, met giftige gassen de aarde opwarmen, het drinkwater verpesten en nu zouden, volgens een nieuwe studie, hun producten zelfs kanker veroorzaken. Aan deze voorstelling à la Jeroen Bosch hebben de biologische verenigingen en hun toegewijde redacties...

...vlijtig meegeschilderd. Sindsdien worden de traditionele boeren beschouwd als hardleerse, eeuwige schenders van de natuur, als een gevaar voor lijf en leden.

Wie het waagt het tegen te spreken, wie erop wijst dat onze biologische boeren slechts de helft oogsten van wat conventionele boeren van hun akkers halen, wordt meteen geconfronteerd met het argument dat de schappen vol liggen met biologische producten, dus er is meer dan genoeg. Het aanbod in de discountwinkel onttrekt aan het oog dat voor elke hectare die omgebouwd wordt, de nu ontbrekende hoeveelheden elders geproduceerd moeten worden. Dit is ook een reden waarom de moeraslanden in Maleisië in brand worden gestoken en de oerbossen in Paraguay worden gerooid. Dan kunnen de mensen die zich biologisch voeden nog zoveel geld doneren voor gorilla baby's, zij zijn de aanstekers, zij vernietigen de natuur. Maar in hun naïviteit geloven ze dat de landbouw overal de schuld van is.

Biologische plaagdierenbestrijding met de panfluit

De consument geloofd in alle ernst, dat het een biologische boer lukt om met een uitgekiend management zijn akkers in biologisch evenwicht te houden door vakkundig om te gaan met plagen en nuttige insecten, kruiden en onkruid, ziekteverwekkers en brandnetelmest. Wanneer dat zou werken, zou iedereen het doen. Het volstaat echter niet om met een panfluit door de wijngaard te trekken en dat dan de rupsen van het blauwe smalsnuitje en wijnstokluizen zouden volgen naar het naastgelegen bosje, waar ze een vrolijk leventje leiden met Wein, Weib en Gezang.

Veel biologische boeren erkennen het gevaar niet dat hen bedreigt door deze verwachting. Ze beschouwen zichzelf als onkwetsbaar. Wat gebeurt er als de burger bemerkt, dat zij ook rijkelijk pesticiden nodig hebben: het niet afbreekbare, giftige kopervitriool of het voor bijen uiterst giftige spinosad of de enterotoxinen producerende Bacillus thuringiensis? Des te absurder is het dat biologische verenigingen luidkeels eisen dat er een pesticidenbelasting geheven mag worden, om de boeren een financieel tegemoetkoming te geven voor de enorme schades, die ze kennelijk veroorzaken. Tegelijkertijd willen ze een belastingvermindering voor biologische producten. De conventionele boeren hebben daarover in het openbaar gezwegen. Velen konden zich eenvoudigweg niet voorstellen dat een samenleving zo suïcidaal zou kunnen zijn, om deze onzin te geloven.

Nadat er geen tegenspraak kwam, zien politici zichzelf uitgedaagd: Onder het voorwendsel dat men het drinkwater wil beschermen, wordt de bemesting steeds verder teruggedrongen en de gewasbescherming wordt met een salamitaktiek verder ingeperkt. Beproefde middelen worden verboden, nieuwe goedkeuringen vertraagd. De makers van agrochemische producenten verlaten de Europese markt, ze gaan naar landen als China of Rusland die hun opbrengsten willen verhogen om hun bevolking goedkoop te kunnen voeden.

Langzaam maar zeker dalen onze opbrengsten. Daarmee verdwijnt ook het concurrentievermogen. Anderen zullen de zaak over gaan nemen. Zuid-Amerika, Maleisië en Oekraïne zullen ons bevoorraden zolang we het kunnen betalen. Ondertussen verkommert onze vruchtbare landbouwgrond, omdat het niet langer bewerkt word. Cynische politici geven nu het oude cultuurland terug "aan de natuur terug". 

Ik wil geen afbreuk doen aan de verdiensten van de pioniers van de biologische landbouw. Ze hebben tientallen jaren geleden zonder winstoogmerk, zonder enige subsidie, foutieve ontwikkelingen aan de kaak gesteld. Zij hebben daardoor hun conventionele collega's van koers doen veranderen. Bovendien zijn er gebieden waar extensieve landbouw à la bio, zinvol kan zijn, zoals in het middelgebergte en in het Alpengebied.

Vertrouwenscrisis verlamt

Waarom verweren conventionele boeren zich niet? Wanneer het er vroeger om ging, te jammeren omdat de interventieprijzen van de EEG niet hoog genoeg waren, waren ze wel in grote getalen aanwezig. Nu dulden ze de druk van de staat en de vuile campagnes van de media zonder te morren.

Zij merken, dat de burgers niets meer van hen geloofd. Dat ligt bij lange na niet alleen aan een "slechte pers". Te vaak heeft de branche gelogen. Tegenover het publiek verklaren de landbouwambtenaren, dat hun boeren zo zou willen produceren als de klant dat zou willen, wanneer hij daarvoor ook zou betalen. Maar omdat niemand de beloften vandaag de dag nog vertrouwt, worden door de teleurgestelde burgers verregaande eisen gesteld, maar in de winkel blijft hij achterdochtig en koopt – net zoals de meeste boeren ook - het goedkoopste.

Wie bovendien geen standpunt inneemt over technische kwesties, niet durft in te gaan tegen de onzinnige wensen van de consument, zwijgt over kwaadaardige beschuldigingen, maar verder zo doet, als zou het slechts een geldkwestie zijn, wie dus zijn diensten aanbiedt zoals een prostituee, moet zich niet verbazen, wanneer hij zijn eer verliest. 

Als de boeren er niet in slagen om zich gezamenlijk te weren, als de biologische collega’s verder op hun kosten hun eigen imago mogen cultiveren, dan gaan ze roemloos ten onder. Deze draaikolk zal ook de bioboeren meesleuren. Het is hun kennelijk niet duidelijk, dat niets gemakkelijker af te serveren is dan hun productiewijze. Zodra ze hun plicht hebben gedaan, zullen de redacties klagen dat ook bio alleen kan functioneren met "chemie", bio verbruikt zinloos land en schaadt het milieu. En de voor het imago van de consument zo belangrijke vrije-uitloop houding, word beeindigt door de roedels wolven.

Onze akkerbouwgronden en weiden worden al eeuwenlang uit de wildernis onttrokken, generaties boeren hebben de vruchtbare humuslagen opgebouwd die ons vandaag de dag voeden. Dit krijgt nu door een Trojaans paard genaamd Bio een politiek gewenst einde. 

Niet de bij, maar de boer is een bedreigde soort. Verdwijnt de boer, dan sterft de mens.

Literatuur

Berger S: Wahlprüfsteine zur rheinland-pfälzischen Landtagswahl 2016. Arbeitsgruppe Ökologischer Landbau Rheinland-Pfalz / Saarland e.V. Mainz, 21. Januar 2016

Wehde G: Eine Pestizid-Steuer allein reicht nicht. Bioland.de 5. Oktober 2015

Baudry J et al: Association of frequency of organic food consumption with cancer risk. Findings from the NutriNet-Santé Prospective Cohort Study. JAMA Internal Medicine 2018; 178: 1597-1606

Celandroni F et al: Bacillus thuringiensis membrane-damaging toxins acting on mammalian cells. FEMS Microbiology Letters 2014; 361: 95-103