Stichting Warentest weerlegt
Door Udo Pollmer
De Stichting Warentest verklaarde het nuttig effect van visoliecapsules op de gezondheid in het jaar 2005 als op indrukwekkende wijze bewezen. De Amerikaanse gezondheidsautoriteit komt nu echter tot een heel ander resultaat. Niet door nieuwe studies, maar door een zuivere analyse van voorhanden zijnde gegevens. Een ernstige klap voor de miljarden-markt.
Trek in een citaat van iemand die het kan weten? “Vis, vis en nogmaals vis: De menukaart van de Groenlandse Eskimo’s kent vaak weinig afwisseling. Maar daarvoor in de plaats is het echter kennelijk goed voor het hart, want het lijden aan hart- en vaatziekten, zelfs dodelijke...
...infarcten zijn bij hen nagenoeg onbekend.” Zo stond het in een populair blad, dat tegelijk de ‘visoliecapsules, goed voor het hart’ van een warentest deelde. Immers, visoliecapsules zijn met het oog op de geringe zeevisconsumptie een “zinvolle aanvulling” – zo oordeelde anno 2005 de Stichting.
In de „Be argumentatie van het oordeel“ heette het, dat visoliecapsules daarom zinvol zijn, omdat in het vet van de Eskimo-dieet “twee heel speciale”omega-3 vetzuren zitten, kortweg EPA en DHA genoemd. “Ondertussen bestaan er wereldwijd rond de 15.000 studies”, beweerde de Stichting Warentest toentertijd volmondig, “die het veelvoudig nut voor de gezondheid van EPA en DHA indrukwekkend bewijzen”.
Nog indrukwekkender is echter de recente verklaring van het National Institute of Health, de hoogste gezondheidsinstantie in Amerika. Daar klinkt het met een treurige ondertoon: “Omega-3-supplementen hebben geen bescherming tegen hartaandoeningen aangetoond.” Wat een pech, ook. Voor de visoliecapsule-handelaars is het een harde klap. In Amerika word per jaar voor vissige voedingssuppletie meer dan een miljard dollar uitgegeven. In de EU zal het resultaat niet minder zijn. Een aanzienlijke markt, wanneer men bedenkt, dat de grondstof geen edele zalmfilet is, maar restjes uit de visverwerking, die als kattenvoer minder geld in het laadje brengt.
Magere rendement aan studies
Grond voor dit vernietigend oordeel zijn niet zoiets als nieuwe studies, die oude studies weerleggen, maar eenvoudig alleen maar zuivere analyses van alle voorhanden zijnde data, volgens in de research geldende regels. En daar kwam voor de zoveelste keer uit: Dit spul is nergens goed voor. En de 15.000 studies, die zogenaamd indrukwekkend alle nut bewijzen, zijn bij de Stichting Warentest destijds vermoedelijk door de reclameteksten schrijver ingefluisterd. Daarbij eten de Eskimo’s traditioneel niet alleen vis, ze houden vooral van spek – robbenspek en walvisblubber.
Waarin verschillen eigenlijk deze loftuitingen met de methoden, waarmee op busreisjes oude omaatjes reuma dekens aangepraat worden? Geeft men tegenwoordig in de grootste databank voor medisch onderzoek (Pubmed), de beide fantastische vetzuren in, dan zijn het nog altijd geen 15.000 studies. Zelfs niet dan, wanneer alles erbij is, inclusief de gen-technische fabricage van de vis-vetzuren in planten en de winning uit algen – tot aan hun verwijdering aan toe. Combineert men het resultaat met het trefwoord “hart”, en begrenst het op gecontroleerde klinische studies, is de oogst mager: Er zijn er tot op heden acht in totaal.
Aanbieders beloven alweer nieuwe wonderen
De visolie teerde derhalve slechts op loze beloften van “mensen die het zogenaamd kunnen weten “. Vaak is men dan met stomheid geslagen, wanneer de deskundigen een woordje in de openbaarheid wagen. Zo bekende onlangs de voormalige voorzitter van het Amerikaanse Cardiologen Gezelschap, Robert Eckel openhartig: “Bijna alle studies met visoliecapsules hebben geen enkel nut aangetoond”.
En wat is er over van het gezond voor het hart van vis? Niets. Verse vis, mits goed klaargemaakt is smakelijk en doet goed. Meer mag men van een gewoon visgerecht ook niet verwachten. Meer vis gaan eten dan men wil, is net zo onzinnig, als meer wijn te drinken dan men verdraagt. Een studie had uitgewezen dat de levensverwachting zelfs nog wat daalt, wanneer men moedwillig een extra portie vis naar binnen wurmt. Nog slechter kwamen diegene uit de bus, die zich aanvullend nog een paar visoliecapsules gunden.
Wie miljarden omzet met goedkope afvalstoffen, of visolie uit algen of gen-technisch veranderde planten wint, zal dit goudezeltje met hand en tand verdedigen. Alweer beloven de aanbieders opnieuw nieuwe wonderen. Nu zouden de capsules Alzheimer, Artritis en rimpels voorkomen. Daarbij vergeleken zijn de aanbieders van reuma dekens eigenlijk eerlijke lieden. Smakelijk!
Literatuur:
Anon: Fischölkapseln: Meer-Schutz fürs Herz. Stiftung Warentest 28.7. 2005
Grey A, Bolland M: Clinical trial evidence and use of fish oil supplements. JAMA Internal Medicine 2014; 174: 460-462
Whoriskey P: Fish oil pills: A $1,2 billion industry built, so far, on empty promises. Washington Post 8. July 2015
Zhang B et al: Polyunsaturated fatty acids for the prevention of atrial fibrillation after cardiac surgery: an updated meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Cardiology 2014; 63: 53-59
Chowdhury R et al: Association of dietary, circulating, and supplement fatty acids with coronary risk: a systematic review and meta-analysis. Annals of Internal Medicine 2014; 160: 398-406
Enns JE et al: The impact of omega-3 polyunsaturated fatty acid supplementation on the incidence of cardiovascular events and complications in peripheral arterial disease: a systematic review and meta-analysis. BMC Cardiovascular Disorders 2014; 31: e70
Muhammed MA et al: Effects of fermentatively recovered fish waste lipids on the growth and composition of broiler meat. British Journal of Poultry Science 2015; 56: 79-87
