“Oh! Wat smaakt de koffie lekker, lekkerder dan 1000 kussen, milder als muskaatwijn”, zo jubelt Junfer Liesgen in Bach’s Kaffeekantate en vervolgt met een diepe zucht: “koffie, koffie moet ik hebben, en als iemand mij laven wil, ach, schenk mij dan een kopje koffie in!” Alle liefhebbers van het zwarte brouwsel kunnen dat beamen. Genoeg gebruikers waren het aldoor over eens, wat hun kopje koffie aan gaat – alleen de geleerden streden al 500 jaar onvermoeibaar erover, of de stof de gezondheid nu schaadt of baat.

Zoveel staat vast: In Europa werd de koffie ingevoerd als zijnde een geneesmiddel, als wonderdrank. De eerste die over de medicinale werking van een drank <zo zwart als teer> berichtte, was de arts en botanicus Leonhard Rauwolf, die in de 16^e eeuw de ‘morgenlanden’ bereisd had. Volgens zijn publicaties gold de koffie daar zo gezond als in Duitsland de wermut- of kruidenwijn. Een italiaanse tijdgenoot schreef in een brief uit 1615 vanuit Constantinopel “de zwarte drank van de turken is goed voor je gezondheid, omdat het je spijsvertering helpt, de maag sterkt en de sappen vermeerdert. (bedoeld werd de urine en de menstruatie). Bovendien hoorde hij van zijn zegmannen, dat de koffie de slaap na het avondeten verdrijft, waardoor hij genuttigd werd door diegenen die ’s avonds wilden studeren. Al korte tijd later werden de gezondheidsclaims ten noorden van de middellandse zee uitgebreid als het middel tegen: nierstenen, waterzucht, jicht, hoofdpijn, hoesten, katers, hysterie, verstopping, reuma, dronkenschap et cetera.

Het nieuwe wondermiddel kon Sir Thomas Herbert, die in 1626 met een engelse delegatie Perzië bezocht, nog meer positieve eigenschappen toegedicht worden: “heet gedronken is het gezond, het verdrijft de melancholie, droogt de tranen, bedwingt de toorn en ontlokt warme gevoelens.” Vandaag de dag zou psychofarmaca zich zo aan moeten prijzen. Maar dat was nog lang niet alles, zo schreef Sir Herbert: Niettemin zouden de perzen...

wegens maagzuurremmers
door Udo Pollmer

Ons maagzuur dood bacteriën binnen luttele seconden. Medicijnen die de productie van maagzuur remmen ontnemen de maag deze levensbelangrijke functie. Wie tegelijkertijd rauwkost zoals salade eet, kan ernstig ziek worden.

Wisselwerkingen tussen leven levensmiddelen en geneesmiddelen zijn niet nieuw. De bekendste en tot dusver ook de gevaarlijkste, was de consumptie van grapefruit resp. grapefruitsap in combinatie met medicijnen. Deze citrusvrucht bevat van nature substanties, die het ontgiftingsvermogen van de lever ernstig veranderen. Dit leidt oftewel tot een versnelde afbraak van de geneesmiddelen die daarmee hun werking verliezen, of het tegenovergestelde n.l. dat de afbraak geblokkeerd word zodat levensgevaarlijke bloedspiegels ontstaan. Vele sterfgevallen zijn hierop terug te voeren.

Nu dient zich een bijzonder succesvolle groep medicijnen aan, die het grapefruit naar de kroon steken. Het zijn de zogenaamde protonpompremmers. Wat klinkt als een wapen uit het “Starschip Enterprise” zijn...

Ondervoede bejaarden
door Udo Pollmer

Arme hongerige bejaarde. Rond een derde van de bewoners in bejaardenhuizen geldt als ondervoed. Voor levensmiddelentechnieker Udo Pollmer is het een groot schandaal. Hij ziet het als een plicht van de leiding om in plaats van therapieën behoorlijk vlees op het menu te zetten.

Bij dit persbericht van de maatschappij voor gastro-enterologie, spijsverterings- en stofwisselingsziekten stokt de adem bijna in je keel: Tot wel 60 procent van de mensen in bejaardenhuizen, verpleeginrichtingen en ziekenhuizen zouden gebrekkig- of ondervoed zijn. En wat zou u daartegen doen? Duidelijk toch, hetzelfde wat men met grote publieke deelname bij misoogsten, natuurrampen en...

door Uwe Knop

De Wereldgezondheidsorganisatie verlangt momenteel, dat we onze suikerconsumptie drastisch reduceren. Vetlijvigheid en de daaruit voortvloeiende ziektes moeten dus bestreden worden. Daarbij ontbreekt echter het wetenschappelijk bewijs dat suiker daadwerkelijk dik of ziek maakt.

Wanneer het leven toch eens zo eenvoudig zou zijn: We halveren de suikerconsumptie en de mensen worden slanker en gezonder. Wat zich leest als Science-Fiction, is het de Wereldgezondheidsorganisatie toch bittere ernst. Momenteel staat een Richtlijnontwerp ter discussie, die de aanbeveling van de suikerconsumptie van de huidige tien procent van de dagelijkse energiebehoefte naar vijf procent halveren wil.¹  Dat betekend concreet: Bij de gemiddelde vrouwelijke energiebehoefte van 2000 kcal mag die voor 100 kcal uit suiker bestaan. En dat is niet veel: Een 0,33 liter blikje cola levert ongeveer 145 suiker calorieën, 200 ml appelsap circa 90 vruchtsuiker kilocalorieën. Om van de snoep, koek en desserts...

Achtergrondbericht bij de voedingsonzin van de maand februari 2015: Ontbijten is gezond voor kinderhartjes
door Nikolaus Ott en Udo Pollmer

De angst voor het cholesterol waart rond, niet alleen bij volwassenen, ook kinderen moeten nu het cholesterol gaan vrezen. Een lichaamseigen stof, die kennelijk arteriosclerose en hartinfarcten en daarmee een “vroegtijdige” dood zou veroorzaken… In Amerika werden al de bloedvetwaarden van scholieren gemeten en al de allerkleinsten werden al voor de consumptie van cholesterol houdende levensmiddelen gewaarschuwd. Limonade- en waterflesjes zijn getooid met de wervende opdruk “no-cholesterol”. Wie het waagt om volle melk, eieren of ham te kopen, wordt bij de supermarktkassa scheef aangekeken.

Deze toestanden aan de overkant van de grote plas dreigen in de toekomst ook naar Europa over te waaien. Tot wat voor absurde vruchten de angst voor het cholesterolspook drijft, laat bijvoorbeeld de studie “No breakfast at home: association to cardiovascular disease risk factors in childhood” zien, waaraan ook Duitse experts mee mochten doen. Daarin beweren de auteurs in alle ernst,...