Er bestaat geen bewijs, dat suiker hartaandoeningen bevorderen!
Door Uwe Knop, EU.L.E. e.V.
Vertaling door Piet van Veghel 

In februari sloeg de anti-suikerpropaganda weer eens toe: "Suiker verhoogt het risico op hartaandoeningen" of "Te veel suiker tast het hart aan" waren de koppen (1,2). De basis van deze paniekboodschappen was een observationele studie van de Amerikaanse gezondheidsautoriteit CDC (3). "Het is nauwelijks te geloven dat er nog steeds voedingstips worden gedestilleerd uit dubieuze observationele studies," zegt Udo Pollmer, wetenschappelijk leider van het Europese Instituut voor levensmiddelen en Voedingswetenschappen (EU.L.E. e.V.), "want meer dan vage vermoedens levert dit voedingsonderzoek niet op. Niet voor...

...niets waarschuwt een recente publicatie in een tijdschrift van de American Society of Nutrition voor overinterpretatie van dergelijke resultaten en daaruit voortvloeiende aanbevelingen (4)." Dat is echter niet de enige foute conclusie in deze studie - want hier word alles uit de statistische trucendoos gehaald om het gewenste resultaat te lanceren. Of zoals Pollmer het zegt: "Deze studie is een zwijneboel!" 

Elke wetenschapsredacteur zou onderhand toch moeten weten dat observatiestudies nooit bewijs kunnen leveren voor een oorzaak-en gevolg relatie. Maar de verlokking van een krantenkop lijkt vaak groter dan het journalistieke opdracht zuiver werk af te leveren. "Anders is zulke onzin als 'Te veel suiker maakt dik en ziek'(5) niet te verklaren", aldus Pollmer.

De studie: een schoolvoorbeeld van kromme voedingspropaganda!

De kernboodschap van de auteurs van de studie luidt: wie veel toegevoegde suiker consumeert, heeft een drastisch verhoogd risico op hartaandoeningen en sterft vroeger. De onderzoekers kwamen tot dit "oordeel" na te hebben gedaan wat gebruikelijk is in voedingsonderzoek: ze brachten het voedingsgedrag van verschillende, willekeurig samengestelde studiegroepen in verband met ziekte en overlijden. Door dit te doen, construeerden de Amerikaanse onderzoekers de genoemde suiker-hartdood samenhang. "Zelfs als deze epidemiologische studie wetenschappelijk correct zou zijn, zou het niet mogelijk zijn om hieruit meer dan een hypothese te genereren die in klinische studies zou moeten worden getest - wat praktisch onmogelijk is," legt Pollmer uit, "maar het salvo van bedrieglijke manoeuvres dat in deze JAMA(!)-studie wordt afgeschoten slaat alles. Het voedingsonderzoek verspeelt hiermee haar laatste restje geloofwaardigheid."

Welke rotzooi wil je?
 
Om te beginnen is er de - hier onbeantwoorde – cruciale vraag over het verschil tussen suiker die van nature aanwezig is in voedsel en "toegevoegde" suiker - en hoe je die laatste "slechterik" nauwkeurig kunt bepalen. Waarom hebben de auteurs de vermelding over de totale suikers weggelaten? "Met de voedingswaardetabellen die in deze publicatie worden gebruikt, is het helemaal niet mogelijk om 'toegevoegde suiker' te bepalen," legt Pollmer uit, "ook al omdat de suiker pas door een enzymatische behandeling in levensmiddelen ontstaat. De deur staat hier wagenwijd open voor willekeur." Kennelijk volstond dat dit keer niet: "Verzamelde data en uitgevoerde onderzoeken die duidelijk niet pasten bij het beoogde resultaat werden gewoon onder tafel geveegd," zegt Pollmer en vervolgt: "De studie onthult flagrante inconsistenties in de gebruikte studiegroepen, in de evaluatie van sterfte, in de communicatie van relatieve in plaats van absolute risico's, alsook bij de vraag of niet juist kunstmatige zoetstoffen in plaats van suiker hier het gevaar vormen!

Suikeretende atleten sterven vroeger! Afro-Amerikanen leven langer met suiker! Ongezond voeding beschermt tegen de suikerdood door!

Als je de vele tabellen en grafieken van het oorspronkelijke onderzoek bekijkt en vooral de "Supplementary Online Content", dan volgt de ene inconsistentie op de andere: Afro-Amerikanen leven langer naarmate ze meer suiker consumeren. Degenen die een "ongezond" dieet eten, kunnen meer suiker consumeren dan gezonde eters, omdat ze een grotere kans hebben om te sterven aan een "suiker-geïnduceerde hartdood". En vooral spannend: suikerliefhebbers die veel bewegen hebben twee keer zoveel kans (112%) om te sterven aan hart- en vaatziekten dan suikereters die liever luieren in hun tv-fauteuil (54%). Maar daarover lees je niets in de tekst van het onderzoek. "De auteurs van de studie hebben bewust gegevens verdoezeld, data gemasseerd en misleid om de redacties tot hun handlangers te maken - de media moesten de momenteel populaire suikerangst onder de bevolking verder aanwakkeren," aldus Pollmer. 

Tussen haakjes: gegevens over de consumptie van zoetstoffen ontbreken, maar ze moeten om methodologische redenen mee verzameld worden. Die zouden belangrijk zijn, omdat veel zoete dranken zowel suiker als kunstmatige zoetstoffen bevatten. Gezien de populariteit van kunstmatige zoetstoffen in de VS moeten de effecten worden onderzocht en onderscheiden van plantaardige suiker. Het valt te vrezen dat de resultaten voor de kunstmatige zoetstoffen niet in het plaatje pasten en meegerekend werden in de "suikereffecten".

Verdere informatie: Voor degenen die meer diepgang willen, heeft het EULE-team een gedetailleerde analyse van dit schoolvoorbeeld van een misleidende studie samengesteld in een PDF: => Analyse Suiker Onderzoek door Nikolai Ott.
  
Natuurlijk heeft de EU.L.E. de suikerkwestie al eerder behandeld. Daarom is de => EU.L.E.N-Spiegel Sugar - Sweet Myths nu gratis te downloaden.

Literatuur:

1. „Zucker erhöht Herzerkrankungs-Gefahr“, bild online, 05.02.2014 2. „Zu viel Zucker geht aufs Herz“, t-online/dpa, 05.02.2014

3. Added Sugar Intake and Cardiovascular Diseases Mortality Among US Adults, JAMA Intern Med. Published online Febr. 03, 2014, doi:10.1001/jamainternmed.2013.13563

4. Limitations of Observational Evidence: Implications for Evidence-Based Dietary Recommendations; American Society for Nutrition. Adv. Nutr. 5: 7-15, 2014

5. „Zu viel Zucker mach dick & krank“, welt online/AP, 04.02.2014