Plantenbeschermingsmiddelen
Door Udo Pollmer
De beoogde minister voor landbouw Julia Klöckner wil hebben, dat biologische landbouwers in de toekomst als het er op aan komt ook conventionele plantenbeschermingsmiddelen in mogen zetten. Deze eis komt overeen met de bankroet-verklaring van de geplande agrarische ommekeer, meent Udo Pollmer.
Milieuorganisaties klagen er gewoonlijk over, dat in Duitsland steeds meer pesticiden ingezet worden. De “Taz” meldde zelfs het “hoogste pesticiden-verbruik sinds 2009”. De recente cijfers van het Bondsministerie voor Consumentenbescherming schijnt hen in het gelijk te stellen: De omzet van pesticiden...
...is in de afgelopen 20 jaar alsmaar gestegen. Werd er in het jaar 2006 “nog maar” 38.000 ton werkstof verkocht, is dat er intussen ca. 47.000 ton.
Maar de schijn bedriegt want de uitgebrachte hoeveelheid per hectare is vreemd genoeg niet gestegen, ook al zijn ze naargelang gewas, weer en toegelaten werkstof natuurlijk aan jaarlijkse schommelingen onderhevig.
De verklaring voor deze schijnbare discrepantie is simpel: De opvallende stijging in de statistiek komt voor rekening van de zogenaamde “inerte gassen” – vooral kooldioxide, dus de bubbels die in mineraalwater zitten, gevolgd door stikstof, het hoofdbestanddeel van lucht. Ook deze beide gassen, die wij alle dagen inademen of drinken, gelden als pesticide. Natuurlijk word op het veld geen lucht geblazen of mineraalwater gesproeid, maar worden er silo’s mee begast, om ongedierte te laten stikken. Daarom, en alleen om die reden is de omzet van plantenbeschermingsmiddelen gestegen.
Ook biologische middelen kunnen schadelijk zijn voor insecten.
Een detail in de officiële cijfers verdient echter aandacht: bij de pesticiden, die ook de biologische boer op zijn akkers in mag zetten, is de opgebrachte hoeveelheid vanaf het begin van de registratie in 2004 van goed 1400 tot boven de 2500 ton gestegen.
Maar zijn deze middelen niet beter, omdat ze milieuvriendelijk zijn? Is het niet zo dat de biologische boer de bijtjes en kevertjes ontziet? Het komt er op aan: Spinosad, een veel gebruikt biologisch middel, word als „hoog giftig voor bijen” geclassificeerd en vernietigt zo’n beetje alle nuttige insecten, die de szene zo graag als hun hartaangelegenheid aan hun argeloze klanten verkoopt.
Natuurlijk werken niet alle middelen zo rabiaat als spinosad, er zijn ook beter verdraagbare zoals het synthetische kalium-fosfonaat. Daarvoor verlangen onze biologische telers een nieuwe toelating, om in regenachtige jaren weer gezonde druiven te kunnen oogsten. Uit toxicologisch oogpunt is tegen deze stof maar weinig in te brengen, per slot van rekening handelt het om een waterontharder, die ook in wasmiddelentabletten zit.
Zijn de gifstoffen van de bio-branche niet goed genoeg?
De plaagdieren-, ziekte- en onkruiddruk neemt in de biologische teelt alsmaar toe, eenvoudig omdat “Bio” tegenwoordig meer vlaktes omvat als voor de ‘Künastische agrarische ommezwaai’. Destijds hadden de omliggende conventionele buren met hun middeltjes de uitbreiding van vele schadelijke organismen nog verhinderd. Met iedere opgewaardeerde vlakte neemt de gratis bescherming door de conventionele collega’s af.
Wat onderneemt de eco-branche dus daartegen? Omdat hun eigen gifstoffen niet goed genoeg zijn, kijkt ze al begerig naar de conventionele pesticides en roept tegelijk, dat hun conventionele collega’s met hetzelfde “akkergif” de planeet zouden ruïneren.
U geloofd zoveel onbeschaamdheid niet? Mevrouw Julia Klöckner – minister van landbouw in spe – maakte onlangs in een interview bekend: „Om hun oogst veilig te stellen, zouden vele biologische boeren graag bij tijd en wijle op conventionele plantenbeschermingsmiddelen terug willen grijpen, maar dat mogen ze niet. Sommige boeren kost dat hun bestaan.“ Dat klopt zeer zeker! Het is de officiële bankroet verklaring van de geplande agrarische ommezwaai.
Als politica en dochter van een druiventeler heeft mevrouw Klöckner een sluwe boeren oplossing in zin: “We dienen biologische boeren in slechte tijden het gebruik van conventionele plantenbeschermingsmiddelen toe te staan.” Immers het verbod, aldus Klöckner, zou er velen van weerhouden, de sprong naar de biologische landbouw te wagen”. Natuurlijk zal men op weg daarnaar toe meer onderzoek nodig hebben. Zo kunnen er twee vliegen in een klap geslagen worden: Voor de landbouwer blijven er desondanks royale bio-subsidies. En de politiek kan er zich op voor laten staan, de agrarische ommezwaai weer een grote stap dichterbij gebracht te hebben. Eet smakelijk!
Literatuur:
Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit: Absatz von Pflanzenschutzmitteln in der Bundesrepublik Deutschland. Braunschweig, Nov. 2017
afp: Höchster Pestizid-Verbrauch seit 2009. TAZ vom 22. Juni 2017 (taz.de)
Pollmer U: Die Bio-Bauern und ihre "Umweltmarotten". Deutschlandfunk Kultur, Mahlzeit vom 9. Sept. 2016
Günther S: Es wird immer mehr gespritzt ... Blog schillipaeppa.net vom 20. Jan. 2018
Bundesamt für Verbraucherschutz und Lebensmittelsicherheit: Zugelassene Pflanzenschutzmittel: Auswahl für den ökologischen Landbau nach Verordnung (EG) Nr. 834/2007, Stand Januar 2018. Braunschweig 2018; www.bvl.bund.de/infopsm
Hemmerling U et al: Situationsbericht 2017/2018 – Daten und Fakten zur Landwirtschaft. DBV, Berlin 2017
Julius Kühn-Institut: 14. Fachgespräch: Pflanzenschutz im Ökologischen Landbau – Probleme und Lösungsansätze: Phosphonate. Berlin-Dahlem, 9. Nov. 2010
Weiland M et al: Phosphonic acid: pesticide or "foliar fertilizier"? Residues in organic and conventional samples from the German market. CVUA Stuttgart, European Pesticide Residue Workshop 2014
Klöckner J: Die politische Stabilität steht auf dem Spiel. Leipziger Volkszeitung (lvz.de) vom 19. Feb. 2018
Günther S: Auch Bio-Bauern spritzen Pestizide. Blog schillipaeppa.net vom 20. Feb. 2018
Pollmer U: Imkerei: Neue Gefahren für Bienen. Deutschlandfunk Kultur, Mahlzeit vom 24. Nov. 2017
