Voor een heldere en eerlijke declaratie

Door Udo Pollmer

We hebben nu eindelijk eens een heldere en eerlijke declaratie van voedingsmiddelen nodig, zo eist levensmiddelentechnicus Udo Pollmer. Zo ziet ook het Duitse Additieven-museum dat. In een petitie verlangt het museum “waarheidsgetrouwe en volledige opgaves” op etiketten.

De levensmiddelenindustrie word graag als onoprecht, als een kliek van etikettenvervalsers gezien, die het er alleen maar om te doen is, consumenten de ware aard van hun producten te verhullen. Motto: van voren bont, van achteren stront. Nu is deze slechte naam zeker niet alleen de schuld van de media, die steeds weer proberen, roet in het eten van de ondernemers te gooien: ze hebben ook zelf veel aan deze slechte naam bijgedragen.

Denk alleen maar aan de talloze trucs bij de declaratie, meestal op grond van gaten in de wet, die het handschrift van de lobby dragen. Klassiek voorbeeld is de toevoeging van gistextract, om via deze omweg smaakversterkers zoals glutaminaat in het product te smokkelen. Op het etiket...

...prijkt dan de beschrifting “zonder de toegevoegde stof glutaminaat”. Het smoesje van de huichelaar: “gistextract” – ook al bestaat het hoofdzakelijk uit glutaminaat – is juridisch nu eenmaal geen toegevoegde stof. On-eerlijker kan het niet. Voor de fabrikant een financieel gewin – voor het imago van de branche desastreus.

Dergelijke praktijken was voor het Duitse Additieven museum in Hamburg aanleiding, om met een petitie in de openbaarheid te treden. Daarin verlangt het eindelijk “waarheidsgetrouwe en volledige opgaven” op de etiketten. Vooral keren zij zich tegen de “conform-de-wet bedriegerij” a la gistextract.

Aroma’s – een onsmakelijk thema

Het onsmakelijkste hoofdstuk zijn de aroma’s. Nergens word meer misbruik bedreven dan hier. “De veelheid aan aromabegrippen is misleidend”, constateert het additieven museum, “en dient daarom afgeschaft te worden”. Zo bestaan er bijvoorbeeld vier varianten van aardbeienaroma, die allen het idee van “natuurlijkheid” uit moeten dragen: “natuurlijk aardbeiaroma”, “aardbijaroma”, “Aromaextract”, en “Natuurlijk aroma type aardbei”. Achter alle vier de begrippen schuilt een volledig ander product. En bovendien, zo vullen we hier even aan, altijd iets anders dan de consument verwacht.

Maar een ding is zeker: Het doel van de fabrikant is altijd, dure aardbeien met hun hoogst gevoelige aroma door iets te vervangen wat veel goedkoper en stabieler is. De technische mogelijkheden bij de productie van aroma’s zijn even veelzijdig als de declaratievoorschriften verwarrend zijn, zodat zelfs specialisten bij de interpretatie van de wet tot tegenstrijdige resultaten komen. Voor de consument is de situatie daardoor volkomen uitzichtloos.

Museum verlangt heldere aanwijzingen

Aroma’s zijn op zich niets verwerpelijks, het probleem ligt ergens anders: Wie zijn waren met aroma’s en smaakversterkers oppept, verschaft zich een aanzienlijk financieel voordeel tegenover diegene, die waarde hechten aan goede grondstoffen en traditionele verwerking. Goedkope producten zijn de lievelingen in de handel, vroeger of later verdringen zij kwalitatief hoogwaardige waren van de markt. Wanneer de klant de smaak-manipulatie niet door heeft, ruïneert dat de levensmiddelenkwaliteit veel duurzamer dan zomaar een vervalsing, waarover de consumentenbeschermers zich zo graag opwinden. Hier echter zwijgen velen, en stellen zich daarmee bloot aan de beschuldiging, handlangers van de handel te zijn.

Het museum verlangt derhalve bij elke vorm van aromatisering op de voorzijde van de verpakking de goed leesbare aanwijzing “aromatiseert”. Dat geldt ook voor maskeringsmiddelen, waarmee een onaangename smaak en geur en twijfelachtige ingrediënten toegedekt worden. Met zulke regeling zou de hele trammelant verleden tijd zijn.

Fastfood-keten is transparant op Internet

Natuurlijk is het volkomen in orde, wanneer een fabrikant toegelaten toevoegstoffen gebruikt, voor zover hij deze duidelijk noemt en niet met een beroep op het levensmiddelenrecht verzwijgt. Voor het geval deze informatie afbreuk doen aan de sfeer, zoals in het restaurant, bestaat er nog altijd zoiets als Internet. Daar kan men over al wat belangrijk is communiceren. Hiervoor bestaat er een lichtend voorbeeld: Een toonaangevende Fastfoodketen geeft op hun website een volledige opgave voor alle producten aan geïnteresseerde consumenten, zonder dat ze daartoe verplicht zouden zijn.

Een positieve weerklank gaf het voor dit voorbeeldig handelen tot dusverre in de media niet. Eet smakelijk!

Literatuur 

Deutsches Zusatzstoff-Museum: Ehrlich isst besser. Initiative für ehrliche Zutatenlisten. https://www.zusatzstoffmuseum.de/petition.html

Pollmer U: Zusatzstoffe von A bis Z. Was Etiketten verschweigen. Deutsches Zusatzstoff-Museum, Hamburg 2017

McDonald‘s Deutschland: McDonald's Standardprodukte: Zutaten, Inhaltsstoffe und Allergene. Stand: 1. Feb. 2018