Slankheidswaan
Door Udo Pollmer
De slankheidsgolf komt weer in beweging. Het vlaggenschip voor de aanbidding van het ondergewicht is ongetwijfeld “Germany ’s next Topmodel”. Talloze jonge meisjes nemen dit als maatstaf voor hun jonge leven en kenteren daarmee, als een lichte boot in een zware storm. Een commentaar van Udo Pollmer.
In een tijd waarin men overtuigd is van een overgewichts-epidemie, verbijsteren sommige krantenkoppen: “Zo slank, zo ziek”, “Kinderartsen waarschuwen tegen de ‘dieet-hype’”, of jeugdpsychiaters klagen: “Wij behandelen achtjarigen, die anorexia (dus magerzucht) hebben”.
Bijzonder fataal bleken de programma’s die oproepen tot een normaal gewicht. Ze maken onze kinderen niet gezonder, maar knettergek. Wie de kinderen sommeert zich met hun gewicht en hun uiterlijk bezig te houden, bereikt alleen, dat puberende meisjes angstig de ontwikkeling van hun vetrolletjes aanzien. Het gevolg: Een op de twee meisjes vindt zich te dik.
En dan komen de diëten, dan word er gehongerd, dan worden bij het joggen...
..."calorieën verbrand”. Velen belanden zo in een vicieuze cirkel: De combinatie van duursport zoals joggen met een dieet kan tot een hypercortisolämie voeren, een te hoge cortisolspiegel dus. Dit is bij het ontstaan van de spichtigen vaak met euforie verbonden. De honger werkt stilletjes aan een verslavende drug en trekt zijn slachtoffer in het verderf.
Het principe functioneert ook bij ratten
Het principe functioneert ook bij het dier: Men zet ratten op dieet en geeft het voor het joggen een looprad. Velen vertonen al vrij spoedig een sterk ondergewicht en blijven rennen, totdat ze dood zijn. Even terzijde: Mensen die neigen tot corpulentie, krijgen van het hongeren en rennen geen euforisch gevoel, maar worden depressief! Ze worden niet mager, maar steeds vetter. De wil-sterken onder hen vertonen hun neiging tot boulimie, tot braakzucht.
Het aantal kinderen dat aan eetstoornissen lijdt blijft stijgen. Naar de bevindingen van het Robert-Koch-Instituut vertoont al een op de vijf kinderen de eerste sporen van een eetstoornis. Magerzucht is de dodelijkste psychiatrische ziekte. Tien tot 15 % van de betroffen jonge vrouwen sterven daaraan. Echter in plaats van tot bezinning te komen en kinderen niet langer ideale lichaamsmaten voor te houden, verlangen de wolven in schaapskleren met milde stem nog meer voedingsvoorlichting, om de kinderen door intensievere informatie tegen eetstoornissen te beschermen.
Afgemagerde modellen in de spotlights
Zojuist is er een nieuwe serie van “Germany’s next Topmodel” begonnen. Hordes jonge meisjes geven zich op, om als afgemagerde modellen in de spotlights te staan. Een studie van het Internationale Centrale Instituut voor Jeugd- en Schooltelevisie heeft uitgewezen, dat van de 241 ondervraagde magerzuchtigen er 70 verklaarden, dat deze uitzendingen tot het ontstaan van hun magerzucht hebben bijgedragen. De zender wees dit af en verklaarde, dat de show natuurlijk een appell doet, om zich gezond te voeden en sport te bedrijven. Bovendien zou overgewicht een groter probleem zijn.
De psychiater Manfred Lütz was verontwaardigd: “Magerzuchtige meisjes achten nauwgezet op hun voeding en bedrijven overmatig sport, om ook daardoor calorieën te verliezen. En vaststellen, dat overgewicht maatschappelijk een veel groter probleem zou zijn, is zo, alsof een dealer zich rechtvaardigt met de opmerking dat alcohol een groter probleem zou 9…) zijn als heroïne. Aan cynisme is dat niet meer te overtreffen.
Bijna een op de tien kinderen heeft extreem ondergewicht
Daarbij is de bewering dat overgewicht het grootste probleem zou zijn onjuist: want ondertussen zijn er recente data voorhanden van de KiGGS-studie, een lange termijnstudie van het Robert Koch Instituut. Daaruit volgt dat 4 % van de kinderen obees, dus “vetzuchtig” zijn, maar dubbel zoveel, ruim 9 % vertonen een extreem, dus levensgevaarlijk ondergewicht.
Zulke resultaten passen echter überhaupt niet in het plaatje, dus werden de data gemasseerd. Reden: De mensen zouden hun gewicht naar onderen sjoemelen. Bij magerzuchtigen geldt echter het tegenovergestelde. Zij houden zich voor te “vet” – zij sjoemelen hun gewicht naar boven, om nog meer te kunnen hongeren. Het Robert-Koch-Instituut heeft nu de verkregen 9 % (9,1 betrouwbaarheidsinterval 7,7 – 10,6) niet iets naar boven gecorrigeerd, maar ruim 2 % naar beneden gerekend – waarmee de catastrofe aanvankelijk in de doofpot terecht zou zijn gekomen.
Men ziet: Voedingsonderwijs toont al zijn werking. Het voortdurend bezig zijn met het eten en het verlangen naar een geweldig lichaam drijft steeds meer kinderen naar de hongerzucht – bij volle borden. Eet smakelijk!
Literatuur
Burger K: Warum nehmen Essstörungen zu? Spektrum.de vom 24. Feb. 2017
Hoffmann C, Schönburg A: "Heidi-Klum-Show ist mörderisch!" Bild-Online 30. April 2015
Brettschneider AK et al: Updated prevalence rates of overweight and obesity in 4- to 10-year-old children in Germany. Results from the telephone-based KiGGS Wave 1 after correction for bias in parental reports. European Journal of Pediatrics 2017/ epub ahead of print
Schadwinkel A: "Wir therapieren Achtjährige, die Anorexie haben". Zeit-Online 8. Jan. 2016
Anon: Kinderärzte warnen vor "Diäten-Hype". Spiegel.de 13. Sept. 2016
Götz M, Mendel C: "So you lose weight and end up ill" Germanys next topmodel and ist role in eating disorders. TeleVizion 2016; H.29: 62-67
Anon: "Germany’s next Topmodel" fördert gefährliche Essstörungen. Stylebook.de 30. April 2015
Robert-Koch-Institut: Störungen des Essverhaltens. In: Erkennen - Bewerten - Handeln: Zur Gesundheit von Kindern und Jugendlichen in Deutschland. Berlin 2008, S.51-56
Universitätsklinikum Heidelberg, Zentrum für Psychosoziale Medizin: Essstörungen – für Kollegen. https://www.klinikum.uni-heidelberg.de/Fuer-Kollegen.109900.0.html
Weber N: So schlank, so krank. Spiegel.de 23. April 2015
Huebner HF: Endorphins, Eating Disorders ans Other Addictive Behaviors. Norton, New York 1993
Anon: Essstörungen vorprogrammiert: Diäten sind für Kinder und Jugendliche tabu. Berliner-Zeitung.de 24. Aug. 2011
Dixon DP et al: Development of, and recovery from, activity-based anorexia in female rats. Physiology & Behavior 2003; 80: 273-279
Mauritz E: Kinderpsychiater fordert eine Klinik für Essstörungen. Kurier.at 27. Feb. 2017
Internationales Zentralinstitut für das Jugend- und Bildungsfernsehen, ANAD e.V. Versorgungszentrum Essstörungen (Hrsg): Warum seh ich nicht so aus? Fernsehen im Kontext von Essstörungen. München 2016
Ahrens W et al: Prevalence of overweight and obesity in European children below the age of 10. International Journal of Obesity 2014; 38: S99-S107
