Verontwaardiging over de minister van landbouw
Door Udo Pollmer

„Wanneer er vlees op staat, moet er ook vlees in zitten”, meent Minister van Landbouw Christian Schmidt. Hij oogst daarmee ook luide kritiek van ongebruikelijke zijde: De Slow-Food beweging en de veganisten maken zich boos over zijn pleidooi voor een niet te verwarren aanduiding.

De minister van landbouw Christian Schmidt heeft de consumentenbescherming ontdekt. Hij verlangt dat vleesimitaten niet langer als “vegetarisch vlees” of “vegane currieworst” aangeduid zullen worden. Zoals ook margarine ook niet koolzaadolieboter heet. Correcte en niet te verwarren aanduidingen zijn een pijler van de consumentenbescherming. Uiteraard proberen de fabrikanten...

...dit principe uit te hollen, denk maar eens aan het begrip “nectar” voor een minderwaardig sap imitatie.

Toen de bedoelingen van de minister bekend werden, verhief zich een zeer luid protest. “Dat is brutaal”, zo fulmineerde “Spiegel Online”. De Organisatie Slow Food, die zich ooit eens sterk maakten voor het behoud van de eetcultuur, sloeg dezelfde toon aan en ervaarde de “verontwaardiging, hoon en spot” doorgaans op z’n plaats. Per slot van rekening wilde de minister de “Vleesvervangingsproducten met een politiek verbod toedekken”. Fout – het gaat er om een versluiering te verhinderen, niet de producten.

Slow Food houdt de gedachte, dat de klant een “soja-runderfilet” voor een stuk rundsvlees zouden kunnen houden, voor baarlijke onzin. Derhalve zou een maïs-poularde alleen een polenta in haantjesvorm zijn. Daarmee spreekt de eens eerbare vereniging zich uit voor consumentenbedrog. Vanuit hun visie is er niets op tegen om een vleesloze currie-dinges als worst aan te duiden. Worteltjes sap zou immers ook “voor het grootste deel uit sinaasappelen gewonnen” worden. Het spijt me: Worteltjes sap bestaat uit wortelen, die uit sinaasappelen heet sinaasappelsap. Maar ook betere voorbeelden helpen hier niet verder: Immers de aanwijzing dat in de saphandel bedrog gepleegd word, kan geen reden zijn, dit nu voor vleeswaren te eisen. 

De vleeslobby drijft mee op de versluierings-golf

Minister Schmidt moest zich in ieder geval de vraag laten welgevallen, waarom hij pas nu op dit idee komt? Slow Food meent echter, dat de declaraties helemaal niet het probleem zouden zijn, veel erger zijn de ingrediënten van de “hochprozessiert , met ontelbare toevoegings- en conserveringsstoffen samengeroerde voedingsmassa”. Wanneer dat zo is, dan zou er niet alleen ondubbelzinnige aanduidingen nodig, maar ook een verbod van dergelijke “voedingsmassa’s” in de kinderopvang en op scholen.

Naar men meent steekt de vleeslobby achter het voorstel van de minister – maar het zijn juist zij, die op deze versluieringsgolven mee drijven. Ze hebben daarmee ook ervaring: Denk maar eens aan de transglutaminazen, waarmee ze kleine vleesdeeltjes tot ham verlijmen. Ook zij bieden ondertussen een ruim assortiment veganistische producten aan en declareren deze als vleeswaren, om de toegevoegde waarde te verhogen. Deze zal zich over de ondersteuning van de vegane klanten verheugen. (Op Internet naar “vegane worst” zoeken levert met gemak een half miljoen treffers.)

Waarom eigenlijk wil iedereen profiteren van de goede naam van vlees? Waarom gaan vegetariërs niet alleen achter het braadaroma aan, zoals het hondje van de buren achter de botten, maar willen ze ook beslist van het veronderstelde slechte imago profiteren? Zouden ze trots zijn op hun kost, dan zouden aanduidingen zoals “Sojarubber met hamburgeraroma” een unieke verkoop aanduiding.

Het schandaal over de “analoge kaas” schijnt te zijn vergeten

Het is al opmerkelijk, hoe snel Goed & Kwaad van plaats wisselen: Nog maar enkele jaren geleden veroorzaakte de “analoge kaas” een schandaal, vandaag word hetzelfde product als alternatief voor kaas gehypt. Destijds huiverde de natie nog, toen ze ervaarde, dat bij pizza, cordon bleu en kaasbroodjes de goede kaas door imitaten vervangen waren. Nu geld dat als vooruitgang. 

De reacties op het al lang over tijd zijnde voorstel van de minister, zijn doordrenkt met huichelarij. Gewoonlijk wind het vegane publiek zich op over elk flintertje dier in zijn producten, ja zelfs een likje vet voor het smeren van de drukpersen voor bankbiljetten volstaat voor luidruchtige verontwaardiging. En nu is het “driest”, wanneer soja-imitaten niet langer “vlees” of “worst” genoemd mogen worden?

Ter herinnering: In 2003 werd binnen de EU een ‘Reinheitsgebot’ van kracht, bijgevolge waarvan alleen nog spiervlees als “vlees” aangeduid mag worden. Daarmee ging een eis van de consumentenorganisaties in vervulling, want destijds rekende men de inwendige organen nog daarbij. Eet smakelijk!

Literatuur:

Böcking D: Schmidts Hack-Ordnung. SpiegelOnline 28. Dez. 2016

Sheets S/Kriener M: Wurstige Interessenpolitik. Slow Food Presseinformation, Berlin 3. Jan. 2017

Jahberg H, Wittlich H: Ernährungsminister will Fleischnamen für Veggie-Produkte verbieten. TagesspiegelOnline 28. Dez. 2016

Pollmer U, Niehaus M: Food Design: Panschen erlaubt. Hirzel, Stuttgart 2006

Anon: "EU-Reinheitsgebot" für Fleisch in Kraft Neue Etikettierungsvorschriften - Übergangsfristen bis 1. Juli dieses Jahres. Allgemeine Fleischerzeitung Nr.3, 15. Jan 2003, S.4

Kraus M: Vegetarisch und Vegan: Rechtsrahmen einer pflanzenbasierten Ernährung. Behr’s Jahrbuch für die Lebensmittelwirtschaft 2017; S. 111-118