Twijfelachtige voedingsaanbevelingen
Door Udo Pollmer
Onder de levensnoodzakelijke stoffen in onze voeding staat het calcium vooraan in de rij. Te weinig calcium gaat ten koste van de vorming van botten en tanden. Dat verleidt menige gebruiker tot het idee, dat men daarvan niet genoeg kan hebben. Maar, hier is echter ook voorzichtigheid geboden.
Een van de hoofd pilaren van de bewuste voeding bevindt zich in de vrije val: Het “levensbelangrijke” calcium, de hoop in bange dagen voor iedereen, die gericht de osteoporose wil voorkomen. Ter preventie hebben miljoenen argeloze burgers het jaar op jaar in de vorm van tabletten...
...geslikt, in de vorm van met calcium verrijkte sapjes gedronken of duur mineraalwater gekocht – tegen de aftakelende botten.
Zoals bekend bestaat er voor ieder probleem een oplossing, die is simpel, logisch en – klopt niet. Zo ook hier: In de botten zit calcium, dus kan men die daarmee verstevigen en botafname voorkomen. Dit levert twee vragen op: In het menselijke brein zit ongeveer 70 procent water. Als men nu het denken wil verbeteren, is het dan voldoende om een grote kruik leeg te drinken, om net zo slim als Einstein te worden? En ten tweede: Hoe weet het calcium, nadat het met de beste bedoelingen geslikt werd, dat het zich in de botten moet gaan huisvesten? Het zou zich immers ook in de aderen kunnen gaan afzetten. Het resultaat zou dan een aderverkalking zijn.
De gezondheidsvoorlichters lieten zich door zulke vragen niet van de wijs brengen, ze bleven verder calcium aanraden en een calciumrijke voeding adviseren met mineraalwater, melk en rode bietjes Toen in 2005 een eerste kleine studie aantoonde, dat de aderen met calcium daadwerkelijk sneller verkalkten dan zonder, toonde de vakwereld zich niet onder de indruk. Tenslotte was het zaak om het botverlies tegen te gaan. Echter dat bleek ook een vergissing. Zelfs na twee jaar hadden de calciumpillen geen enkel positief effect op de botdichtheid.
Op dit alarmerende resultaat volgden grote interventiestudies in de hele wereld. Hun resultaten zijn eenduidig en overtrof de ergste verwachtingen: Calcium laat niet alleen de aders verkalken, maar het zorgt vervolgens ook voor meer hartinfarcten! Bij een deel van hen werd binnen 5 jaren een verdubbeling geconstateerd. Vanaf een dosis – hetzij uit de voeding of via tabletten – van 900 milligram per dag nam het aantal sterfgevallen duidelijk toe. Om het te kunnen duiden: De Deutsche Gesellschaft für Ernährung adviseert een riskante 1000 milligram.
Vele deskundigen namen de bevindingen stilzwijgend voor kennisgeving aan, om weer snel nieuwe snode plannen te beramen: Ze combineerden calcium met vitamine D, verhoogden de prijzen en de roebels rolden. De burgers namen het aanbod opnieuw dankbaar in ontvangst – de angst voor osteoporose gaat bij velen tot op het bot..
Ernstige bedreiging voor de bloedsomloop
Intussen is het ook hier duidelijk: Deze combinatie is net zo waardeloos als calcium alleen, aldus de meest recente “Systemische Review”, waarbij alle bestaande studiebevindingen tegen het licht gehouden werden. Naast hartinfarct en beroerte veroorzaken de supplementen ook nog nierstenen en maag –en darmproblemen. Al jarenlang worden artsen door de internationale vakpers gewaarschuwd, hun patiënten deze even zinloze als riskante preventie aan te smeren.
Stelt u zich voor: Jarenlang word er gepredikt af te zien van cholesterol houdende eieren en boter, om het hartinfarct te helpen voorkomen – zoals we tegenwoordig weten, een volledig zinloze campagne - en nu blijkt, dat het supergezonde calcium een ernstige bedreiging voor het hart en de bloedsomloop is. De anders zo luidruchtige adviseurs zwijgen nu!
Kennelijk is het lonender, de angst voor osteoporose verder uit te buiten. Nadat het calcium op den duur niet meer te houden is, moeten andere, veelbelovende sporenelementen en vitaminen het botverlies doen verdwijnen. Echter voordat we ons door deze beloftes laten lijmen, eerst maar eens de vraag: Waarmee probeert men in het laboratorium bij proefdieren juist broze botten te kweken? Met een vitamine! Men geeft de knaagdieren het oh zo gezonde vitamine A, maar dat verteld natuurlijk geen enkele vitamineverkoper.
Kan men met de voeding überhaupt het osteoporose-risico beïnvloeden? Jawel. Het staat vast: afval-diëten veroorzaken onherroepelijk botverlies. Daarom: Geen diëten. En wat helpt er wel tegen? Het meest betrouwbaar werkt heupgoud. Immers vetweefsel produceert oestrogeen – en dat beschermt de botten na de menopauze. Eet smakelijk!
Literatuur:
Seeman E: Evidence that calcium supplements reduce fracture risk is lacking. Clinical Journal oft he American Society of Nephrology 2010; 5: S3-S11
Reid IR et al: .Circulating calcium concentrations, vascular disease and mortality: a systematic review. Journal of Internal Medicine 2016; Epub ahead of print
Bolland MJ et al: Should we prescribe calcium or vitamin D supplements to treat or prevent osteoporosis? Climacteric 2015; 18, Suppl 2: 22-31
Wallace RB et al: Urnary tract stone occurence in the Women’s Health Initiative (WHI) randomized clinical trial of calcium and vitamin D supplements. American Journal of Clinical Nutrition 2011; 94: 270-277
Reid IR et al: Calcium supplementation: balancing the cardiovascular risks. Maturitas 2011; 69: 289-295
Tai V et al: Calcium intake and bone mineral density: systematic review and meta-analysis. British Medical Journal. 2015; 351: h4183
Bolland MJ et al: Effect of calcium supplements on risk of myocardial infarction and cardiovascular events: meta-analysis. British Medical Journal 2010; 341: c3691
Bartl R et al: Medikamenteninduzierte Osteopathien. CME Weiterbildung, Orthopäde 2009
Reid IR et al: Effects of vitamin D supplements on bone mineral density: a systematic review and meta-analysis. Lancet. 2014; 383: 146-155
Bolland MJ et al: Calcium intake and risk of fracture: systematic review. British Medical Journal 2015; 351: h4580
Michaelsson K et al: Long term calcium intake and rates of all cause and cardiovascular mortality: community based prospektive longitudinal cohort study. British Medical Journal 2013; 346: f228
Anon Osteoporose Prävention. Zentrum der Gesundheit, Website, letzte Aktualisierung am 03.02.2016
Bolland MJ et al: Vascular events in healthy older womes receiving calcium supplementation: ranomised controlled trial. British Medical Journal 2008; 336: 262-266
Pollmer U: Esst endlich normal! Piper, München 2007
Greco E et al: The obesity of bone. Therapeutic Advances in Endocrinology and Metabolism 2015; 6: 273–286
Søgaard AJ et al: Weight cycling and risk of forearm fractures: A 28-Year follow-up of men in the
Oslo Study.American Journal of Epidemiology 2008; 167: 1005–1013
Reid IR et al: Does widespread calcium supplementation pose cardiovascular risk? Yes: the potential risk is a concern. American Family Physician 2013; 87 (3)
Fahmy SR et al: Oxidative stress as a risk factor of osteoporotic model induced by vitamin A in rats. Australian Journal of Basic and Applied Sciences 2009; 3: 1559-1568
Xu P et al: Therapeutic effect of dietary boron supplement on retinoic acid induced osteoporosis in rats. Nan Fang Yi Ke Da Xue Xue Bao 2006; 26: 1785-1788
Wang X et al: Dietary calcium intake and mortality risk from cardiovascular disease and all causes: a meta-analysis of prospective cohort studies. BMC Medicine 2014; 12: e158
Crandall C: Vitamin A intake and osteoporosis: a clinical review. Journal of Womens Health 2014; 13; 939-953
Asmus HG et al: Two year comparison of sevelamer and calcium carbonate effects on cardiovascular calcification and bone density. Nephrology, Dialysis, Transplantation. 2005; 20: 1653-1661
USDA: Scientific Report of the 2015 Dietary Guidelines Advisory Committee. February 2015
