Hype uit Nieuw-Zeeland
door Udo Pollmer

Een nieuwe voedingshype komt van Nieuw-Zeeland naar Europa: de zogenaamde A2-melk zou aanzienlijk gezonder zijn als de hier gebruikelijke. Udo Pollmer heeft zo zijn twijfels en vermoed hele andere belangen achter de campagne.

Vanuit Nieuw-Zeeland gaat een nieuwe voedingshype de wereld rond. Na het succes van de vetarme en de lactosevrije melk klotst nu de A2-melk naar Europa. Natuurlijk is die “gezonder” als de bij ons gebruikelijke melk, die namelijk welvaartziekten veroorzaakt.

A2-melk heet in vaktermen een melk, wiens β-caseïne – een van de vele eiwitbestanddelen – na een biochemische classificering toevallig het kortere A2 kreeg. Er bestaan talrijke andere varianten. Iedere koe heeft in haar melk een ietwat andere samenstelling. Dan nog bestaan er bepaalde indelingen: Bij Europese...

...runderen komt A1 relatief vaak voor, bij Indische koeien meer A2, voor Koreaans vee is de variant H kenmerkend.

Natuurlijk steekt daar commerciële interesse achter

In principe zijn de verschillen slechts van academische betekenis. Maar nu echter beweerden Nieuw-Zeelandse zakenlieden, dat onder de β-caseïnen de A2 variant beter zou zijn als het in Europa vaker voorkomende A1-caseïne. Laatstgenoemde zou ziekten als hartinfarct, allergiën, kinderdiabetes, overgewicht en autisme veroorzaken. Bewijzen voor de beweringen ontbreken, afgezien van een wat gegoochel met cijfers in het kader van correlatie-studies.

Natuurlijk steekt daar commerciële interesse achter. De onderneming die de A2 campagne uitgestippeld had, om hun melk duurder te kunnen verkopen, klaagde onder groot mediageweld de concurrentie aan en eiste expliciete waarschuwingen op hun melkpakken. De zuivelbedrijven op de hele wereld staarden stomverbaasd naar dat dappere opscheppertje uit Down Under. Natuurlijk kwam het daarmee voor het Gerecht niet weg, natuurlijk werd hem zijn eigen reclameboodschap verboden en een geldboete droeg ook wel aan zijn faillissement bij. Daarmee zou de kous eigenlijk af moeten zijn.

Maar het idee leeft vrolijk verder en is dankzij Internet een eigen leven gaan lijden. Al diegene die runderen houden, die toevallig A2-melk produceren, doen hun uiterste best om de mare nieuw leven in te blazen. Daarbij kijken ze met een scheel oog naar de markten van Europa en China. Daarom komen nu aldoor waarschuwingen voor Europese melk uit India – dus ’s werelds grootste rundernatie. Deze waarschuwingen worden hier in het land door sluweriken aangegrepen, die melk voor gevaarlijk houden en zich hierdoor bevestigd voelen.

Een bestanddeel, dat als morfine werkt

Critici hebben het in het bijzonder gemunt op de zogenaamde exorfine: In het melkeiwit zijn vele eiwitsnippers verborgen, die – populair gezegd – boodschappen voor de volgende generatie bevatten. Een daarvan is een casomorfine, dus een stof, die als morfine werkt. Wat misschien verwarrend klinkt, is een heel normale proces. Ook moedermelk bevat een casomorfine. Het zorgt ervoor, dat de zuigeling na het stillen van zijn honger ook werkelijk stil is en inslaapt. Daarom drinken vele volwassenen voor het slapen gaan nog een portie melk – omdat ze dan beter inslapen.

Nu beweerden de A2-melk verkopers, dat casomorfine van de Europese A1 caseïne in tegenstelling tot de A2 caseïne niet alleen de slaap eisen, maar ook nog tot psychische aandoeningen als schizofrenie voeren. Weliswaar laat dat argument aan de geestelijke gezondheid twijfelen, maar curieus genoeg staat dit in een patent aanvraag, die de Nieuw-Zeelandse zuivelindustrie zelf ingediend heeft. Bij patenten is het niet ongebruikelijk, om voor de veiligstelling van de aanspraken wild te speculeren – het is daarmee allesbehalve een bewijs.

Geen enkele invloed op de levensverwachting

In alle melk, ja in praktisch alle eiwitten – ook in plantaardige – zitten zulke informatie snippers. Ze eigenen zich wonderbaarlijk, naar believen angst aan te wakkeren of hoop te wekken. Zo zouden ze volgens andere publicaties bescherming bieden tegen overgewicht, hoge bloeddruk, osteoporose, cariës en hartinfarct. Aan argumenten geen gebrek, bewijzen ontbreken ook hier.

In deze mistige toestand komt ons een recente prospectieve studie uit Nederland onder 34.000 deelnemers goed van pas. Resultaat: De consumptie van allerhande melkproducten had geen enkele invloed op de levensverwachting. Wie had dat gedacht! Smakelijk!

Deutschlandradio Kultur Erstausstrahlung am 20.02.2015:
Hype aus Neuseeland: Die Mär von der A2-Milch

Literatuur

Dudda E: Australier trinken lieber A2-Milch. BauernZeitung Online, Schweiz International 21.3.2014

Jann OC et al: Geographic distribution of haplotype diversity at the bovine casein locus. Genetics Selection Evolution 2004; 36: 243–257

Praagman J et al: The relationship between fermented food intake and mortality risk in the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition-Netherlands cohort. British Journal of Nutrition 2015; 113: 498-506

Elliot RB et al: Type I (insulin-dependent) diabetes mellitus and cow milk: casein variant consumption. Diabetologia 1999 42: 292-296

New Zealand Dairy Board: Milk containing ß-Casein with proline at position 67 does not aggravate neurological disorders. WO 02/19832 v. 14.3.2002

Nguyen DD et al: Formation and degradation of Beta-casomorphins in dairy processing. Critical Reviews in Food Science and Nutrition 2015; epub ahead of print

Mir SN et al: Genetic polymorphism of milk protein variants and their
association studies with milk yield in Sahiwal cattle. African Journal of Biotechnology 2014; 13: 555-565

Han SK et al: Biochemical, molecular and physiological characterization of a new b-casein variant detected in Korean Cattle. Animal Genetics 2000; 31: 49-51

Pattanayak S: Human health impact of bovine beta-casomorphin-7 of milk – a question for milk products or our breeding policy? Exploratory Animal and

Medical Research 2013; 3: 93-94

Truswell AS: The A2 milk case: a critical review. European Journal of
Clinical Nutrition 2005; 59: 623–631

Gallinat JL et al: Spezielle Milchinhaltsstoffe – Neue Perspektiven in der Rinderzucht? 6. Rinder-Workshop. DGfZ-Schriftenreihe 2012 Heft 60: 20-28

Clemens RA: Milk A1 and A2 peptides and diabetes. Nestle Nutrition Workshop Series: Pediatric Programme 2011; 67: 187-195

Laugesen M, Elliott R: Ischaemic heart disease, Type 1 diabetes, and cow milk A1 beta-casein. New Zealand Medical Journal 2003: 116: U295