Door Udo Pollmer
Volgens onze media ruïneert de Duitse landbouwexport de kleine Afrikaanse boeren. Deskundigen uit de derde wereld roepen unaniem op een einde te maken aan de goedkope export van pluimveevlees en broodgraan om de lokale boeren te beschermen! Dat zou werkelijk helpen tegen de honger.
De Afrikanen zien dat kennelijk anders: daar het continent zijn bevolking niet kan voeden, schrijven de regeringen aanbestedingen voor importen uit. Wie het graan het goedkoopst levert, krijgt de opdracht. Omdat onze productie...
...duur is, komen meestal die landen in aanmerking die kunnen teruggrijpen op een heel leger van goedkope arbeidskrachten. Onze exporteurs zouden graag meer geld willen vragen, maar dan zouden ze onmiddellijk worden beschuldigd van uitbuiting van de armen, en uit te zijn op woekerwinsten.
Maar het is nog veel erger: Naar Afrika gaan niet de filetstukken van het gevogelte, nee, het zou alleen maar gaan om afval, om de kosten voor afvalverwerking te besparen. De leveringen van de EU aan de hoofdafnemers Zuid-Afrika en Benin, bestond daadwerkelijk voor tweederde uit hele, halve of in vieren gedeelde kippen of kalkoenen. Ook de goedkopere onderdelen van gevogelte zijn allesbehalve afval. Ze brengen vlees op tafel bij de armen die zich geen edelere delen kunnen veroorloven. In Afrika worden sommige delen van een kip, waar Bartje beslist niet voor zou bidden, als een delicatesse beschouwd.
Duitsland is zelfs een netto-importeur van gevogeltevlees en onze pluimveemesters worstelen met de goedkope importen uit Brazilië. Niemand daar is geïnteresseerd in de leefomstandigheden van de dieren. De Brazilianen domineren overigens ook de handel met Afrika.
Wanneer zelfvoldane journalisten de honger bagatelliseren
Moeten de regeringen van Afrika hun eigen bevolking liever tot wanhoop drijven met te dure goederen? Dit idee lijkt sommige journalisten na te jagen. Hoe is anders het bericht over een hongercrisis in Afrika te begrijpen, "dat veel van de armen onder de hoge prijzen minder hebben geleden dan werd gevreesd.” Hoe slaagden de allerarmsten erin om genoeg te eten te krijgen tijdens de inflatie? Hebben ze een paar gorilla's neergeschoten of hebben ze hun kinderen aan de meestbiedende verkocht, want iets anders hebben ze niet?
Het reusachtige continent Afrika is afnemer van slechts 2 procent van de door Duitsland geëxporteerde goederen. Daarvan maken landbouwproducten minder dan een honderdste deel van uit. Deze belachelijke hoeveelheden zouden op het Zwarte Continent, dat 80 procent van zijn voedsel moet importeren, honger veroorzaken. Hoe absurd!
Ook Afrika exporteert naar ons: vooral hoogwaardige landbouwproducten zoals cacao en koffie, snijbloemen, en tijdens de winter groenten en tropisch fruit. Vooral de export van vroege aardappelen uit Egypte leidt regelmatig tot een prijsdaling voor onze boeren.
Zelfs de export van koffie is een doorn in het oog van de moralisten: de bonen worden alleen in Duitsland gebrand en gemalen. De winst zit hem echter in de verwerking. Omgekeerd wordt graan vanuit Europa naar Afrika geëxporteerd, waar het wordt gemalen en gebakken. Is dat erg?
Schenkingen: immoreel en ondergravend
Schenkingen zijn veruit immoreler dan de handel. Wanneer voedsel gratis wordt uitgedeeld door hulporganisaties, is de oogst van de boeren volkomen waardeloos. Voorraden aanleggen is een verliesgevende onderneming. “een betere advisering is vereist”, aldus de Afrika kenner Thilo Thielke. "Wie zich in de buurt van de hulpverleners ophoudt krijgt alles gratis, en hoeft er ook niet voor te werken". Het zijn de schenkingen van vandaag die afhankelijkheid en honger bevorderen. Afrikaanse intellectuelen eisen daarom volgens Thielke "dat Afrika eindelijk eens met rust gelaten wordt". Handel lost de problemen beter op dan hulp.
Ook, omdat het schenken bij de ontvangers, wanneer deze niet in staat zijn om er iets tegenover te zetten, de trots en eer wegneemt. Hij wordt tot ontvanger van aalmoezen. Hij staat bij zijn weldoeners in het krijt zonder zijn schuld ooit te kunnen vereffenen. Wanneer mensen een klein bedrag betalen dat binnen hun mogelijkheden ligt, kunnen ze ondanks hun armoede hun gezicht hoog houden.
Zoals Oscar Wilde schreef in zijn roman Het Portret van Dorian Grey: "Filantropen", d.w.z. de goede mensen, "verliezen elk gevoel van menselijkheid. Dat is hun meest opvallende karaktertrek". Eet smakelijk!
Literatuur
Maurin J: Agrarexporte aus Deutschland: Hunger made in Germany. TAZ.de vom 7. Aug. 2015
Pfaff I, Zick T: EU-Importe torpedieren Afrikas Wirtschaft. Süddeutsche.de vom 29. Dez. 2016
dpa: Agrarexporte nach Afrika schaden mehr als dass sie helfen. Proplanta.de vom 13. Nov. 2016
Obert M: Das globale Huhn. Greenpeace-Magazin 2014; H.5: S.46ff
Bauer Willi: Exporte Hühnerfleisch Afrika. Blog vom 5. Nov. 2017
Bauer Willi: Exporte nach Afrika – wirklich Wahnsinn? Blog vom 14. März 2018
Allafi S, Koch J: Außenhandel mit Afrika. Statistisches Bundesamt, WISTA 2015: 3
Keckl G: Welthunger: Brot für die Welt und Brösel für Afrika. Novo Online 22. Jan. 2014
Denny B: How the EU starves Africa. Trade Unionists against the EU. http://www.tuaeu.co.uk/how-the-eu-starves-africa/
Deutscher Bundestag: Auswirkungen von Agrarexporten nach Afrika. Wissenschaftliche Dienste 2017, AZ: WD 5 - 3000 - 075/17
Statistisches Bundesamt: Zusammenfassende Übersichten für den Außenhandel, Jahr 2017. Fachserie 7 Reihe 1; Erschienen am 05.03.2018
Thielke T: Hungerkrise: Wie Entwicklungshelfer den Tod nach Afrika bringen. SPON vom 4. Juni 2008
