Brotzeit door Udo Pollmer
Elke branche, die van troebele zaakjes leeft, heeft verhalen nodig. Vrij naar het motto dat er voor elk gecompliceerd probleem een oplossing bestaat die simpel, logisch - en vals is. Eenvoudige oplossingen vormen het zakelijk model van de priesters en sjamanen, de artsen en de klimaatbeschermers. De boze wolf heet nu het "slechte cholesterol" , het eeuwige leven wordt nu niet verleend door middel van aflaten, maar wordt bijeen getrapt in de sportschool, en de ooievaar zorgt niet langer voor gezonde kinderen, maar het foliumzuur.
Het hele vitamine-geloof is gebaseerd op verhalen. Actueel zou vitamine D bescherming bieden tegen het angstvirus. Geïnfecteerde mensen hebben lagere vitamine D-gehaltes. Dit geldt natuurlijk vooral voor oude mensen. Velen zijn gehandicapt en...
...verlaten zelden het huis. Aangezien "vitamine D" wordt gevormd door daglicht, door UV, zijn lage gehaltes niet verwonderlijk. Op deze manier kunnen bijna alle ziekten die op oudere leeftijd vaker voorkomen, worden geïnterpreteerd als "D-tekort".
Nu heeft "vitamine D" echter ook een onberispelijke reputatie als profylaxe tegen rachitis. Het heeft zijn werking te danken aan het feit dat het helemaal geen vitamine is, maar een hormoon. Net als cortison is het ook een natuurlijk hormoon dat het lichaam zelf produceert. Bij cortison denken veel mensen aan gevaarlijke bijwerkingen; van “vitamine D” verwachten ze wonderen.
Reddende levertraan
De mythe van "vitamine D" ontstond meer dan een eeuw geleden. Met de industrialisatie van Engeland verspreidde zich onder jonge kinderen een ernstige skeletziekte: de Engelse ziekte, die later rachitis werd genoemd. Volgens het verhaal laten de uitbuiters het proletariaat in donkere kelders wonen. Zonder voldoende licht zouden de kinderen niet kunnen gedijen. Verlossing bracht de ontdekking in 1918 dat levertraan de misvormde botten kon voorkomen, later werd ook het belang van daglicht voor de gezondheid erkend.
Toen het eindelijk mogelijk was om het hormoon "vitamine D" in levertraan te identificeren, en het te produceren uit ergosterol, zoiets als cholesterol, door middel van UV-straling, kregen de kinderen eerst levertraan, en later het hormoon zelf. Rachitis is daarmee dus zo goed als verdwenen.
Maar de vraag die hier rijst is: waarom was rachitis voor de industrialisering niet meer dan een sporadisch voorkomend fenomeen? De woningen waren voor die tijd ook geen lichtdoorlatende doorzonwoningen, maar tochtige, vaak raamloze hutten, waarbinnen gezinnen met veel kinderen de schaarse ruimte moesten delen met de geit. En wanneer het nu gaat om kinderen uit het dorp of om die in de stadse kelders, kinderen die geen computer kennen, vinden altijd een weg naar buiten.
Er klopt dus iets niet met het verhaal. Het ideologische gedeelte is het meest verdacht: de industrialisatie zou de mensen uit hun paradijselijke leven in de vrije natuur hebben verdreven en hun kinderen met een vreselijke ziekte hebben getroffen. De schuld ligt bij de hebzucht van de kapitalistische bloedzuigers. Aldus het marxistische verhaal.
Eigen haard is goud waard
Een blik op de historische werken laat snel zien dat alles heel anders lag. John Snow, een gerenommeerde Britse arts (1813 tot 1858) - een man die rigoureus wetenschappelijk te werk ging en kon terugkijken op opmerkelijke prestaties - beschrijft de ontwikkeling van de Engelse ziekte op een heel andere manier. De ziekte betrof alle sociale klassen. Ofwel hadden veel kinderen in een regio rachitis - ongeacht rang of stand – of maar heel weinig.
De oorzaak van de Engelse ziekte lag in de voeding. Het was Snow opgevallen dat rachitis vrij zeldzaam was in het noorden van het koninkrijk, maar des te meer voorkwam in het zuiden. En natuurlijk heeft het noorden nog minder zon dan het zuiden - en toch! Snow merkte het cruciale verschil: in het noorden was de steenkool goedkoop, in het zuiden was deze duur. Het gevolg: In het noorden bakten de huisvrouwen het brood altijd zelf. In het zuiden kochten ze hun brood bij de bakker.
Rachitis was namelijk een vergiftiging! Want het brood van de bakkers bevatte grote hoeveelheden van het zogeheten aluin - dat wil zeggen aluminiumfosfaten. Dit spul valt de botten aan. Waarom gebruikten de bakkers dit middel? Om muffig meel weer bruikbaar te maken. Omdat aluin ook veel water bindt en zelfs de fermentatie bevordert, het brood dus zwaarder en groter maakt, werden avontuurlijke hoeveelheden onder het deeg geroerd. Was het meel ook nog eens gemalen uit verschimmeld graan, dan versterkten de schimmelgiffen de rachitis.
En juist dat was in het zuiden van Engeland het geval. De molenaars leverden de bakkers het goedkoopst mogelijke meel uit rottig geïmporteerd graan. De apotheker gaf hen het zogeheten aluin. Snow, die de broden analyseerde, vond er in het zuiden van Engeland geen een dat er niet mee versneden was. In het noorden was het meel echter onvervalst en geschikt om te bakken. Geen enkele huisvrouw zou het spul er vrijwillig in hebben gekiept. Zo bleven haar kinderen gezond. Omdat bakkersbrood in het Zuiden goedkoop was, werd het door de armere burgers rijkelijk geconsumeerd. Daarom kwam rachitis wat vaker voor bij de kinderen uit de lagere klassen dan bij de rijkere. Maar slechts een beetje.
Brood en melk
Vandaag de dag spelen deze woeste praktijken geen rol meer. Aluminiumfosfaten zijn tot op heden een oorzaak van kinderrachitis gebleven, bijvoorbeeld door maagzuurbinders. En door het brood van onze bakkers. Maar niet zozeer vanwege mogelijke aluminium additieven, maar omdat ze geen lange, traditionele deegprocessen voeren. Dit betekent dat de schadelijke eiwitten in het graan niet meer worden afgebroken. Deze veroorzaken darmontstekingen, vooral coeliakie. In de botten van de patiënten bevinden zich opvallend hoge aluminium concentraties, een gevolg van de nu doorlatende darmwand.
In Duitsland werd de profylaxe van rachitis met het hormoon "vitamine D" in de jaren vijftiger jaren van de vorige eeuw ingevoerd. Aan het brood lag het destijds niet. Daarvoor was een ander voedingsmiddel verantwoordelijk: het was koemelk, die volgens een ander verhaal wordt aanbevolen als een remedie tegen rachitis omdat het veel calcium en ook een beetje vitamine D bevat. Maar al in 1928 was bekend dat "overmatige consumptie van volle melk de ontwikkeling van de Engelse ziekte bevordert". T’is niet te geloven!
Oorzaken zijn de vele mineralen die het kalf nodig heeft voor zijn snelle botgroei. Voor de menselijke zuigeling is dit beslist te veel, vooral te veel calcium. De term "rijk aan mineralen" is geen kwaliteitskenmerk, maar een aanwijzing op domme verhalen. De "vitamine D"-profylaxe werd ingevoerd, om de nakomelingen ondanks het teveel aan mineralen toch met voedzame melk te kunnen voeden.
Het hormoon "vitamine D" gedraagt zich net als cortison. Beide zijn natuurlijke hormonen. Beide zijn effectief, maar hebben ook zo hun bezwaren. In medisch jargon heette het vroeger over cortison: "Om de symptomen te verdoezelen, injecteren we cortisonen." Iets dergelijks geldt ook voor het hormoon "vitamine D". Met een "tekort" heeft het vaak zo weinig te maken als hoofdpijn met een aspirinetekort.
Het zijn verhalen, die door het woord “vitamine” heilig verklaard werden naar het motto: "Wie het geloofd, wordt zalig!
Opmerking: Oorzaken van rachitis
Volkoren: Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er een toename van het aantal rachitis in Ierland. Het fytinegehalte van volkoren verstoort de mineralenbalans van kleine kinderen. Bij een bevoorradingscrisis kan dit schade aan het skelet van het kind veroorzaken.
Rachitis werd vaak waargenomen bij een macrobiotische voeding en in een Nederlandse studie leed één op de twee baby's daaraan. De auteurs vermoeden de hoge inname van "voedingsvezels" en de volledige onthouding van melk, als oorzaak daarvan. De reden zou ook kunnen liggen in een vervangend product: sojaformule werd geïdentificeerd als een belangrijke oorzaak van rachitis bij vroeg geboren kinderen. Mogelijk is ook een gevolg van het hoge aluminiumgehalten.
Niet minder problematisch is een veganistisch voeding met het absurde idee dat melk vervangen kan worden door amandelmelk, sesammelk of havermelk. Men vraagt zich af wanneer de eerste van voedingsidealen vervulde moeder voor haar kind verdunde muurverf klaarmaakt, die, zoals bekend, uit mineralen en plantaardige grondstoffen vervaardigd is. Dit resulteert in een, ook in visueel opzicht aantrekkelijke, licht viscose "Bouwmarkt-melk".
Ondertussen is het kinderen helemaal insmeren met zonnemelk een belangrijke oorzaak van de Engelse ziekte geworden. Door de extreem hoge zonbeschermingsfactoren wordt de UV-straling van de zon volledig geblokkeerd, waardoor de vorming van het hormoon "D" achterblijft.
Ten slotte dient ook de"vitamine D"-overdosis te worden vermeld, dat zowel kan worden veroorzaakt door (onjuiste) overdoseringen bij de vitamine verrijking van levensmiddelen, bij de productie van vitaminepillen, maar ook door de inname van een overdosis kan ontstaan . Vanwege de vergelijkbare symptomen wordt "vitamine D"-vergiftiging gemakkelijk verward door onervaren artsen met een tekort.
Rachitis is in principe een ernstig symptoom dat een breed scala aan oorzaken kan hebben, vaak in tegengestelde richting. Bij baby's en peuters staan voedingsfouten op de voorgrond, bij kinderen staat het misbruik van zonnemelk, bij adolescenten en jongvolwassenen zijn het voedingsfouten, later volgen vergiftigingen door overdoseringen, omdat de oudere generatie denkt dat dit een manier is om het ouder worden uit te kunnen stellen.
Blootstelling aan aluminium is niet minder gevaarlijk. Volledigheidshalve moet worden vermeld dat aluminiumfosfaten nog steeds zijn toegestaan als bakpoeder (E 541). In de afgewerkte bakkerijproducten is een gram per kilo toegestaan. De belastingen gebeuren ook indirect, zoals in het geval van darmontstekingen. Daardoor wordt de eigenlijk slechte opneembaarheid van aluminiumverbindingen opgeheven.
Zie ook
Pollmer U: Vitamin D: Zweifelhafte Sonnenpille. Mahlzeit, Beitrag vom 28.04.2017
Pollmer U: Vitamin D: Pillen ersetzen das Sonnenlicht nicht. Deutschlandradio, Mahlzeit vom 08.03.2014
Pollmer U: Licht ins Dunkel um Vitamin D: Über den Sinn von Nahrungszusätzen in der Winterzeit. Deutschlandradio, Mahlzeit vom 06.01.2013
Pollmer U: Vitamin D: Allergisch auf Prophylaxe. Deutschlandradio, Mahlzeit vom 10.02.2007 http://www.deutschlandradiokultur.de/vitamin-d-allergisch-auf-prophylaxe.993.de.html?dram:article_id=154350
Pollmer U: Fertiggerichte: Warmhalten in Aluminiumschalen ist problematisch. Mahlzeit / Archiv | Beitrag vom 16.06.2017
Diese Texte tragen im Mahlzeit-Archiv der Eule aus rechtlichen Gründen andere Titel, sie sind aber per Volltextsuche problemlos zu finden.
Literatuur
Raharusuna P et al: Patterns of COVID-19 mortality and vitamin D: an Indonesian study. SSRN epub 30. April 2010
Snow J: On the adulteration of bread as a cause of rickets. Lancet 1857; II: 4-5
Accum F: A Treatise on Adulteration of Food. Abraham Small, Philadelphia 1820
Weitzel W: Die neuentdeckten lebenswichtigen Nährstoffe (Vitamine) und die Folgen einseitiger Ernährung, Fehlnährschäden. Gmelin, München 1926
Chappard D et al: Aluminium and bone: Review of new clinical circumstances associated with Al(3+) deposition in the calcified matrix of bone. Morphologie 2016; 100: 95-105
Wills MR; Savory J: Aluminium poisoning: dialysis encephalopathy, osteomalacia, and anaemia. Lancet 1983; 322: 29-34
Pattaragarn A, Alon US: Antacid-induced rickets in infancy. Clinical Pediatrics 2001; 40: 389-393
Costanzo P et al: Toxicity of aflatoxin B1 towards the vitamin D receptor (VDR). Food & Chemical Toxicology 2015; 76: 77-79
Lemale J et al: Vegan diet in children and adolescents. Archives de Pédiatrie 2019; 26: 442-450
Dagnelie PC et al: High prevalence of rickets in infants on macrobiotic diets. American Journal of Clinical Nutrition 1990; 51: 202-208
Doron D et al: Nutritional deficits resulting from an almond-based infant diet. Clinical Nutrition 2001; 20: 259-261
Parsons TJ et al: Reduced bone mass in Dutch adolescents fed a macrobiotic diet in early life. Journal of Bone and Mineral Research 1997; 12: 1486-1494
Edelstein E: Warum ist die Ernährung an der Mutterbrust das beste für das Kind? Die Volksernährung 1928; 3: 148-149
Kulkarni PB et al: Rickets in premature infants fed different formulas. Southern Medical Journal 1984; 77: 13-20
Chuchu N et al: The aluminium content of infant formulas remains too high. BMC Pediatrics 2013; 13: e162
Cannata-Andía JB Aluminium Toxicity: Its relationship with bone and iron metabolism. Nephrology, Dialysis, Transplantation 1996; 11 Suppl 3: 69-73
Zioła-Frankowska A et al: Factors affecting the aluminium content of human femoral head and neck. Journal of Inorganic Biochemistry 2015; 152: 167-73
Morrow C: Cholecalciferol Poisoning. Veterinary Medicine 2000; 12: 905-911
Hanke H: Vitamine und Chirurgie. Thieme, Leipzig 1943
Rominger E: Physiologie und Pathologie des D-Vitamins. Ergebnisse der Vitamin- und Hormonforschung 1939; 2: 104-159
Carpenter KJ et al: Forgotten mysteries in the early history of vitamin D. Journal of Nutrition 1999; 129: 923-927
Sedman A: Aluminium toxicity in childhood. Pediatric Nephrology 1992; 6: 383-393
Koo WW et al: Sequential serum aluminium and urine aluminium: creatine ratio and tissue aluminium loading in infants with fractures/rickets. Pediatrics 1992; 89: 877-881
Bergstrom WH: When you see rickets, consider calcium deficiency. Journal of Pediatrics 1998; 133: 722-724
Milne GWA, Delander M: Vitamin D Handbook. Wiley, Hoboken 2008
